Tlenek diazotu

Podtlenek azotu

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. tlenek diazotu, tlenek(2−) azotu(1+), tlenek azotu(1+), tlenek azotu(I) addyt. oksydodiazot(N – N) Inne nazwy i oznaczenia Stocka tlenek azotu(I) inne podtlenek azotu, gaz rozweselający, dawniej: tlenek dwuazotu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	N2O
Masa molowa	44,01 g/mol
Wygląd	bezbarwny gaz[1]
Identyfikacja
Numer CAS	10024-97-2
PubChem	948
DrugBank	DB06690
SMILES N#[N+][O-]
InChI InChI=1S/N2O/c1-2-3 InChIKey GQPLMRYTRLFLPF-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 0,001799 g/cm³[1]; gaz Rozpuszczalność w wodzie słaba[1] w innych rozpuszczalnikach etanol, eter dietylowy[1] Temperatura topnienia −90,8 °C[1] Temperatura wrzenia −88,48 °C[1] Punkt krytyczny 36,37 °C[2]; 7,245 MPa[2] Lepkość 10,0 μPa·s (−73,15 °C)[3] 15,0 μPa·s (26,85 °C)[3] 19,4 μPa·s (126,85 °C)[3] 23,6 μPa·s (226,85 °C)[3] 27,4 μPa·s (326,85 °C)[3]
Budowa Moment dipolowy 0,16083 D[4]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2012-06-03] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła[5] Niebezpieczeństwo Zwroty H H270, H280 Zwroty P P220, P410+P403 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Substancja nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według europejskich kryteriów[5]. NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[6] 0 0 0 OX Numer RTECS QX1350000
Podobne związki
Podobne związki	tlenki azotu, C3O2, HCNO
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	N01AX13
Farmakokinetyka Działanie anestetyczne, słabo dysocjacyjne Okres półtrwania mniej niż 2 minuty Wydalanie płucne
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania wziewnie
Multimedia w Wikimedia Commons

Tlenek diazotu, podtlenek azotu (nazwa Stocka: tlenek azotu(I); wzór: N
2O) – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków azotu, w którym azot jest na formalnym stopniu utlenienia I. Stosuje się go do znieczulania anestezjologicznego (tzw. gaz rozweselający). Należy on do głównych gazów cieplarnianych^[7]. Będąc trzecim najważniejszym długotrwałym gazem cieplarnianym, podtlenek azotu w znacznym stopniu przyczynia się do globalnego ocieplenia i jest substancją, która znacznie zubaża ozon stratosferyczny^[8].

W temperaturze pokojowej jest to bezbarwny, niepalny gaz o słabej woni i słodkawym smaku. Temperatura topnienia wynosi −90,9 °C, temperatura wrzenia −88,5 °C^[9]. Atomy azotu w cząsteczce są nierównocenne, a ich formalne stopnie utlenienie wynoszą 0 i II: N0
≡NII
=O. Wzór ten nie odpowiada jednak rzeczywistym rzędom wiązań, które wynoszą odpowiednio 2,73 i 1,71^[9].

Podtlenek azotu można otrzymać przez termiczny rozkład azotanu amonu w temperaturze 170 °C. Gaz o wysokiej czystości do celów laboratoryjnych otrzymuje się poprzez wkraplanie kwasu azotowego do roztworu mocznika w stężonym kwasie siarkowym, a następnie przepuszczanie przez płuczkę z roztworem wodorotlenku sodu.