Back Tuskulan söhbətləri AZ Pamandiran di Tusculum BJN Tusculanes Catalan Tusculanae disputationes German Τoυσκουλανές Διατριβές Greek Tusculanae Disputationes English Keskusteluja Tusculumissa Finnish Tusculanes French Diskusi di Tusculum ID Samræður í Túsculum IS
Tuskulanki lub Rozmowy tuskulańskie (łac. Tusculanae disputationes), pełny tytuł Rozmów tuskulańskich ksiąg pięć (łac. Tusculunarum disputationum libri V) – dialog filozoficzny w pięciu księgach autorstwa Marka Tulliusza Cycerona, napisany w roku 45 p.n.e., omawiający zagadnienie szczęścia człowieka, w którym autor chciał dać czytelnikowi skuteczną broń przeciw najrozmaitszym przeciwnościom losu[a]. Dzieło to, napisane w poruszającej czytelników przez wieki formie literackiej, było pochwałą potęgi ludzkiego rozumu, który potrafi zapanować nad namiętnościami, bólem czy strachem przed śmiercią.
Tuskulanki wywarły olbrzymi wpływ na literaturę i filozofię starożytności oraz średniowiecza, cieszyły się znacznym poważaniem w wiekach XVI–XVIII, szczególnie wśród pisarzy europejskiego oświecenia. Były powszechnie czytane oraz analizowane w szkołach oraz na uczelniach aż do XIX wieku. Badacze uważają je za jedną z najważniejszych prac w dziejach filozofii oraz dzieło o dużych walorach literackich. Przez wieki były one przytaczane niezliczoną liczbę razy przez tak wielu autorów, że współcześnie używa się popularnych z nich cytatów często bez świadomości, że pochodzą one z pracy Cycerona.
Rozmowy składają się z pięciu części, zwanych niekiedy rozprawami. W pierwszej części Cyceron omówił zagadnienie ludzkiej śmiertelności, w drugiej sposoby znoszenia bólu fizycznego, w trzeciej bólu moralnego, natomiast w czwartej przeanalizował namiętności zakłócające spokój umysłu. Piąta część poświęcona została centralnemu, zdaniem Cycerona, pojęciu filozofii – szczęściu. Autor uzasadnił w niej tezę, że do osiągnięcia szczęścia wystarcza sama cnota.
<ref> dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>