Usman ibn Affan

Usman ibn Affan, arab. ‏عُثْمَانُ بْنُ عَفَّانَ‎ (ur. w Mekce, zm. 17 czerwca 656 w Medynie) – trzeci „kalif prawowierny”, panujący w latach 644 do 656.

Usman był członkiem potężnego rodu Umajjadów i jednym z pierwszych nawróconych na islam. Ponieważ był pierwszą osobą nawróconą na nową religię o tak wysokim społecznym statusie, Mahomet darzył go szczególnymi względami, co objawiło się m.in. w oddaniu mu za żony dwóch córek Proroka, Rukajji i Umm Kulsum. Ciesząc się jednocześnie poparciem pobożnych muzułmanów, jak i dawnej mekkańskiej arystokracji, po śmierci Umara w roku 644 Usman został wybrany na kalifa. Chociaż udało mu się kontynuować podboje Umara, to jednak okazał się słabym władcą, skoncentrowanym przede wszystkim na umacnianiu pozycji swojego rodu, który zajął wszystkie najważniejsze stanowiska w państwie. Ta polityka niekontrolowanego nepotyzmu doprowadziła do wybuchu buntu i Usman zginął zamordowany przez rebeliantów w swoim pałacu w roku 656. To szokujące dla współczesnych wydarzenie dało początek późniejszym podziałom w dotychczas jednolitej społeczności muzułmanów. W muzułmańskiej tradycji Usman zapisał się także jako władca, który doprowadził do zredagowania kanonicznej wersji „Koranu”. Późniejsi sunnici zaliczyli Usmana do czterech kalifów prawowiernych, natomiast szyici ostatecznie odrzucili Usmana jako uzurpatora bezprawnie dzierżącego władzę należną Alemu.