Wilk szary

Wilk szary

Canis lupus[1]
Linnaeus, 1758[2]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	psokształtne
Rodzina	psowate
Rodzaj	wilk
Gatunek	wilk szary
Synonimy Canis lycaon Schreber, 1775[3] Canis Lupus-Griseus Sabine, 1823[4] Canis Lupus-Albus Sabine, 1823[5] Canis nubilus Say, in Long, 1823[6] Canis pallipes Sykes, 1831[6] Canis hodophilax Temminck, 1839[6] Canis variabilis Wied-Neuwied, 1841[6] Lupus orientalis Wagner, 1841[6] Lupus laniger Hodgson, 1847[6] Canis chanco Gray, 1863[6] Canis niger Sclater, 1874[6] Canis pambasileus Elliot, 1905[6] Lupus filchneri Matschie, 1908[6] Lupus karanorensis Matschie, 1908[6] Lupus tschiliensis Matschie, 1908[6] Lupus altaicus Noak,?1911[6] Canis tandrarum Miller, 1912[6]
Podgatunki
zobacz opis w tekście
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[7]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
Podgatunki żyjące w Eurazji i Afryce:      wilk syberyjski      wilk rosyjski      wilk eurazjatycki      wilk kaspijski      wilk italijski      wilk południowoazjatycki      wilk egipski      wilk arabski Podgatunki amerykańskie:      wilk polarny      wilk kanadyjski      wilk leśny      wilk wschodni      wilk meksykański
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Wilk szary^[8], wilk^[a][9] (Canis lupus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych (Canidae), zamieszkującego lasy, równiny, tereny bagienne oraz góry Eurazji i Ameryki Północnej. Gatunek o skłonnościach terytorialnych. Zwykle terytorium zajmowane przez watahę to 100–300 km²^[10], ale wielkość ta zależy od dostępności pokarmu i terenu. Może występować współużytkowanie części terenu przez dwie konkurujące watahy. Wilk jest w stanie w dobę pokonać dystans kilkudziesięciu kilometrów. W poszukiwaniu partnerki samiec potrafi w ciągu 2 tygodni przebyć ponad 600 km^[11].

Stada wilków liczą do 20 osobników, zwykle jednak są znacznie mniej liczne, będąc grupą rodzinną składającą się z pary rodzicielskiej, młodych i ewentualnie części wilków z poprzedniego miotu. Watahy mają ściśle określoną hierarchię wewnętrzną. Wilki mają rozwinięty system komunikowania się przy pomocy mowy ciała, odgłosów oraz przy użyciu substancji chemicznych – feromonów i własnych odchodów (znakowanie).

Żywią się głównie średniej i dużej wielkości ssakami kopytnymi (jelenie, dziki, sarny), nie gardząc mniejszymi zwierzętami czy padliną, a jeśli stado jest duże, wspólnie polują także na większe ssaki lub ich stada. W sprzyjających warunkach chętnie zjadają ryby^[12]. Przy braku pożywienia, lub w okresie wychowywania młodych, zdarza im się atakować zwierzęta hodowlane.

Dawniej wilki były szeroko rozprzestrzenione, lecz ekspansja człowieka wpłynęła na znaczne ograniczenie ich populacji. Obecnie w większości państw objęto je ochroną gatunkową. Podejmuje się próby reintrodukcji tego gatunku, na najszerszą skalę w USA, ale także w Europie.

Wilk od początku był i jest nadal obecny w ludzkiej kulturze. Na ogół w kontekście negatywnym, jako drapieżca, zabójca lub wcielone zło, wzbudzające powszechny lęk. W średniowieczu doprowadzono do wytępienia wilka w: Danii, Wielkiej Brytanii, Holandii oraz w Skandynawii^[13]. Z drugiej strony, podziwiana jest wilcza niezależność, siła i wytrwałość. Ostatnio, na skutek wzrostu świadomości ekologicznej, postrzeganie wilka ulega stopniowej poprawie. Miejsce strachu zaczyna zajmować zrozumienie jego roli w ekosystemie.