Windsorowie

Windsorowie

Kraj	Wielka Brytania i pozostałe państwa Wspólnoty Narodów
Tytuły	Król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej i pozostałych państw Wspólnoty Narodów
Założyciel	Jerzy V
Obecna głowa	Karol III
Rok założenia	1917
Pochodzenie etniczne	niemieckie[a]
Dynastia macierzysta	Wettynowie

Windsorowie (ang. House of Windsor) – panujący ród królewski w Zjednoczonym Królestwie i innych krajach Wspólnoty Narodów.

W 1901, po śmierci królowej Wiktorii, boczna linia rodu Saxe-Coburg i Gotha (sama będąca boczną gałęzią rodu Wettynów) zastąpiła dynastię hanowerską na tronie brytyjskim wraz z koronacją króla Edwarda VII, syna królowej Wiktorii i księcia Alberta von Sachsen-Coburg und Gotha. W 1917 z powodu antyniemieckich nastrojów w Wielkiej Brytanii podczas I wojny światowej nazwa domu królewskiego została zmieniona z niemieckobrzmiącego Saxe-Coburg and Gotha na bardziej angielskobrzmiące Windsor^[1][2]. Nazwa wzięła się od jednej z głównych siedzib królewskich, zamku w Windsorze. Od tego czasu pięciu brytyjskich monarchów wywodziło się z rodu Windsor: Jerzy V, Edward VIII, Jerzy VI, Elżbieta II i Karol III.

Wraz ze śmiercią Jerzego VI tron brytyjski objęła jego córka Elżbieta II, której mężem był Filip Mountbatten, pochodzący z niemieckiego rodu Glücksburgów. Ich potomkowie nadal uważani są za część rodu Windsor, na podstawie dekretu królewskiego z 1952^[2][3], w którym Elżbieta II zadeklarowała: „Ja i Moje dzieci będziemy tytułowani i znani jako Dom i Rodzina Windsorów, Moi potomkowie, inni niż potomkowie płci żeńskiej, którzy się ożenią i ich potomkowie, będą nosić Nazwisko Windsor”^[3]. W 1960 królowa zmodyfikowała swoją wolę, deklarując, że ci z jej potomków w linii męskiej, którym nie przysługuje godność książęca oraz tytuł „Królewskiej Wysokości” (ang. Royal Highness) będą nosić nazwisko Mountbatten-Windsor, nadal jednak będą uważani za członków rodu Windsor^[2][4].

Obecna głowa domu jest monarchą piętnastu suwerennych państw. Są to: Zjednoczone Królestwo (gdzie ma swoją siedzibę), Kanada, Australia, Nowa Zelandia, Jamajka, Bahamy, Grenada, Papua-Nowa Gwinea, Wyspy Salomona, Tuvalu, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyny, Belize, Antigua i Barbuda oraz Saint Kitts i Nevis. Oprócz tych odrębnych monarchii istnieją również trzy dependencje Korony, czternaście brytyjskich terytoriów zamorskich oraz dwa małe państwa stowarzyszone z Nową Zelandią: Wyspy Cooka i Niue.