![]() Aleksander Wielki, przedstawiony ze swoim koniem Bucefałem w trakcie bitwy pod Issos na mozaice (Narodowe Muzeum Archeologiczne w Neapolu) | |||
Czas |
336–323 p.n.e. | ||
---|---|---|---|
Wynik |
zwycięstwo Greków i Macedończyków
| ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
Wojny Aleksandra Wielkiego – kampanie wojenne, które stoczył Aleksander Wielki od 336 do 323 roku p.n.e.
W 336 roku p.n.e. Aleksander III Macedoński odziedziczył po swoim ojcu, Filipie II, silne państwo macedońskie oraz dobrze zorganizowaną i doświadczoną armię. Już w pierwszym roku swoich rządów podjął decyzję o kontynuowaniu planów ekspansji pozostawionych przez Filipa II. Głównym celem było wyruszenie do Azji Mniejszej kontrolowanej przez Persję, aby wyzwolić tamtejsze greckie polis.
Przed wyprawą na Persów Aleksander przeprowadził kampanię wojenną na Bałkanach, a następnie ujarzmił zbuntowane przeciwko niemu Teby i pozostałe greckie miasta-państwa. Po ustabilizowaniu sytuacji w Grecji Macedonia ze Związkiem Korynckim, w 334 roku p.n.e., zaatakowała rządzone przez króla Dariusza III Imperium Perskie, rozpoczynając serię kampanii trwającą 13 lat.
Szereg zwycięstw macedońsko-greckiego oręża w bitwach (najsłynniejsze nad Granikiem, pod Issos i Gaugamelą) wojny Macedonii z Persją złamał potęgę największej wówczas na świecie armii perskiej. To z kolei doprowadziło do upadku istniejącej ponad 200 lat monarchii Achemenidów. Po opanowaniu całej Persji Aleksander rozpoczął w 327 roku p.n.e. kampanię indyjską. Pomimo odnoszonych zwycięstw macedońska armia zbuntowała się i zażądała powrotu do domu.
Skutkiem wszystkich kampanii wojennych Aleksandra Wielkiego było powstanie jednego z największych państw w historii. Upadek istniejącego porządku achemenidzkiego był wstrząsem dla ówcześnie żyjących na całym świecie. Wydarzenia te stanowiły punkt zwrotny w dziejach starożytności i doprowadziły pośrednio do wybuchu wojen diadochów.
Kultura grecka w wyniku wojen Aleksandra Wielkiego rozszerzyła się od Bałkanów i Egiptu na zachodzie po Azję Środkową i Indie na wschodzie, co dało początek epoce hellenistycznej. Kampanie wojenne wywarły wpływ na wiele religii, a także przyczyniły się do rozwoju wielu nauk. Z kolei grecka praktyka działań wojennych osiągnęła szczyt swej potęgi – była uznawana za najpotężniejszą i miała znaczący wkład w rozwój sztuki wojennej w starożytności, stanowiąc wzór dla innych państw obszarów śródziemnomorskich i bliskowschodnich