Back جنقتونق AZB Zhengtong Catalan Mìng Ĭng-cŭng CDO Jing-cung Czech Zhengtong German Emperor Yingzong of Ming English Zhu Qizhen Spanish جنگتونگ FA Zhengtong Finnish Ming Yingzong French
| |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Cesarz Chin | |||||||||
| Okres |
od 7 lutego 1435 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Era panowania |
Zhengtong (正統) 18 stycznia 1436 – 13 stycznia 1450[3] | ||||||||
| Poprzednik | |||||||||
| Następca |
Jingtai | ||||||||
| Cesarz Chin (ponownie) | |||||||||
| Okres | |||||||||
| Era panowania |
Tiānshùn (天順) 15 lutego 1457 – 26 stycznia 1465 | ||||||||
| Poprzednik |
Jingtai | ||||||||
| Następca |
Chenghua | ||||||||
| Dane biograficzne | |||||||||
| Dynastia |
Ming | ||||||||
| Data urodzenia | |||||||||
| Data śmierci | |||||||||
| Ojciec | |||||||||
| Matka | |||||||||
| Żona |
cesarzowa Xiao Zhuang Rui, cesarzowa Xiao Su | ||||||||
| Dzieci |
księżniczka Chongqing | ||||||||
Zhu Qizhen, (chiń. trad. 朱祁鎮; Wade-Giles Chu Ch’i-chen; ur. 29 listopada 1427, zm. 23 lutego 1464) – szósty cesarz Chin z dynastii Ming, panujący w latach 1435–1449 w erze Zhengtong (正統) i ponownie w latach 1457–1464 w erze Tiānshùn (天順).
Zhu Qizhen był najstarszym synem cesarza Xuande (1425–1435), który zmarł kiedy miał on zaledwie osiem lat. Ta sytuacja doprowadziła do wielu problemów proceduralnych, ponieważ zgodnie z zasadami ustalonymi przez założyciela dynastii Ming, Hongwu (1368–1398), decyzje w sprawach państwa mógł podejmować tylko sam cesarz i nie była możliwa jakakolwiek regencja. Z tego powodu rząd funkcjonował nominalnie pod kontrolą cesarza-dziecka, jednak faktyczną regencję sprawowała cesarzowa wdowa Zheng oraz eunuch Wang Zhen, który cieszył się całkowitym zaufaniem cesarza.
Po śmierci cesarzowej wdowy w 1442 Zhu Qizhen rzeczywiście przejął władzę, a jego armia wygrała wojnę toczoną z Tajami atakującymi prowincję Junnan. To zwycięstwo zachęciło cesarza do osobistego poprowadzenia kampanii przeciwko Ojratom, jednak fatalnie dowodzona przez Wang Zhena armia cesarstwa została w 1449 niemal zupełnie zniszczona przez ich wodza, Esena, cesarz zaś dostał się do niewoli. To wydarzenie uważane jest za punkt zwrotny okresu Ming, kończący erę chińskiej przewagi militarnej nad koczownikami.
W Pekinie cesarzem obwołano brata Zhu Qizhena, Jingtaia. Zhu Qizhen po powrocie do stolicy w 1450 trafił do aresztu domowego. Władzę przywrócił mu zamach stanu przeprowadzony 11 lutego 1457. Drugie panowanie Zhu Qizhena było niepopularne, ponieważ ukarał on wielu urzędników tylko za ich współpracę z Jingtaiem, niezależnie od rzeczywistych zasług, w tym m.in. skazał na śmierć ministra wojny Yu Qiana, powszechnie uważanego za bohatera, który ocalił Pekin przed Ojratami. Zhu Qizhen podczas swego panowania wydał edykty zabraniające prywatnego handlu porcelaną, co sprawiło, że ery Zhengtong, Jingtai i Tianshun są znane z braku porcelany i nazywane przez zachodnich specjalistów Ceramicznym Interregnum.
- ↑ W: Rodziński 1974 ↓ na oznaczenie cesarza użyto jego imienia świątynnego w spolszczonej transkrypcji Wade’a i Gilesa: "Jing Tsung", a w: Bazylow 1981 ↓ formy "Ing Tsung".
- ↑ W tym dniu wstąpił na tron cesarz Jingtai, pozostawiając Zhu Qizhenowi tytuł Taishang Huangdi (太上皇帝), to jest cesarza w stanie spoczynku (Twitchett i Grimm 1988 ↓, s. 327)
- ↑ W: Fitzgerald 1974 ↓ na oznaczenie cesarza użyto nazwy pierwszej ery jego panowania w transkrypcji polskiej: "Czeng-t’ung".