Zhu Xi

Zhu Xi
Ilustracja
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone

朱熹

Pismo tradycyjne

朱熹

Hanyu pinyin

Zhū Xī

Wade-Giles

Chu Hsi

Wymowa (IPA)

[ʈʂú ɕí]

Zhu Xi, zwany także Zhu Yuanhui, 朱元晦 (ur. 18 października 1130, zm. 23 kwietnia 1200) – chiński filozof z okresu dynastii Song, uważany za głównego przedstawiciela neokonfucjanizmu.

Zhu Xi rozwinął idealistyczne poglądy braci Cheng Hao i Cheng Yi[1]. W przeciwieństwie do przedstawicieli klasycznego konfucjanizmu zajmował się metafizyką, którą charakteryzuje dualizm li-qi (formy i materii) oraz zasada taiji (Najwyższej Jedności) rządząca światem[2]. Stworzył w tej dziedzinie własny zespół poglądów, który wzbogacił elementami zaczerpniętymi z etycznych i politycznych nauk Konfucjusza[3].

Zhu Xi twierdził, że opisywane przez wcześniejszych filozofów Najwyższa Jedność (taiji) i Zasada (li) stanowią w istocie wieczną i niezmienną Jedność, zawierającą w sobie wszystkie jednostkowe zasady. Fizyczną formą świata, źródłem zmienności i różnorodności oraz dobra i zła jest siła materialna qi. Obie siły stanowią nierozerwalną część natury Wszechświata oraz człowieka. W umyśle ludzkim siła materialna przejawia się w emocjach i pragnieniach, zaś Zasada jest nierozerwalnie związania z wiedzą i najwyższą z cnót – humanitarnością[4].

Jego najważniejszym osiągnięciem są badania nad Czteroksięgiem konfucjańskim i autorstwo nowych komentarzy do niego. Komentarze Zhu Xi za czasów dynastii Yuan i następnych stały się częścią oficjalnej wykładni doktryny konfucjańskiej i podstawą programową egzaminów na stopnie urzędnicze między XIV a XX w. Poglądy Zhu Xi stały się też oficjalną doktryną w Japonii i Korei, gdzie w okresie dynastii Joseon również były podstawą egazminacyjną.

Zhu Xi był też uznanym kaligrafem, ale większość jego prac zaginęła.

  1. Jang 1969 ↓, s. 88.
  2. John K. Fairbank: Historia Chin. Nowe spojrzenie. Gdańsk: Wyd. Marabut, 1996, s. 90. ISBN 83-85893-79-2.
  3. Zhu Xi – WIEM, darmowa encyklopedia. [dostęp 2009-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
  4. Encyklopedia historyczna świata. T. III. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 2000, s. 269. ISBN 83-85909-61-3.

Zhu Xi

Dodaje.pl - Ogłoszenia lokalne