Francuski jezik

francuski jezik
Français
Izgovor	[fʁɑ̃sɛ]
Države	29 država
Regije	Francuska, Kanada, Belgija, Švajcarska, Demokratska Republika Kongo, Obala Slonovače i još 46 zemalja.
Broj govornika	110 miliona (maternji), više od 220 miliona ukupno[1]
Jezična porodica	indoevropski italski romanski italo-zapadni galo-iberski galo-romanski francuski jezik
Pismo	latinica (francuska varijanta)
Službeni status
Službeni	29 država  Ujedinjene nacije Međunarodni olimpijski komitet  Evropska unija
Regulator	Francuska akademija (l'Académie française)
Jezični kodovi
ISO 639-1	fr
ISO 639-2	fre (B) fra (T)
ISO 639-3	fra
Države u kojima je maternji jezik   Države u kojima je administrativni jezik   Države u kojima je jezik kulture   Regija u kojima je manjinski jezik

Francuski jezik (fr. la langue française) je jedan od romanskih jezika koji se primarno koristi u Francuskoj, Belgiji, Švajcarskoj, prekomorskim teritorijama Francuske, kao i bivšim kolonijama Francuske i Belgije, uključujući Kvebek u Kanadi. Francuski je drugi najrašireniji jezik nakon Engleskog. On je službeni jezik u 29 zemalja, većina kojih su članovi la francophonie, zajednice zemalja francuskog govornog područja. On je govorni jezik u Francuskoj, južnoj Belgiji, zapadnoj Švajcarskoj, Monaku, provincijama Kvibek, Nju Bransvik, i delovima Manitobe i Ontarija u Kanadi, delovima SAD u državama Luizijana, Mejn, Nju Hempšir i Vermont, Među obrazovanim klasama u Severnoj i Zapadnoj Africi, Haitima, Francuskoj Polineziji i raznim zajednicama drugdje. Ovaj jezik koristi 110 miliona stanovnika na Zemlji kao prvi jezik, a ukupno 190 miliona ljudi ga koristi u svakodnevnoj komunikaciji. Prema demografskim projekcijama, pre svega zbog visokog nataliteta afričkog frankofonskog stanovništva, broj stanovnika koji govore francuskim jezikom će 2025. godine dostići broj od 500 miliona, a do 2050. godine 650 miliona ili 7% buduće svetske populacije. Francuski jezik je drugi jezik po brojnosti na svetu prema broju ljudi koji ga uče (posle engleskog jezika).^[2]

Francuski jezik je izveden iz govornog latinskog jezika Rimskog carstva, kao što su i jezici: Italijanski, Portugalski, Španski, Rumunski, Katalanski i drugi. Francuski je evoluirao iz Galo-romanskog, govornog latinskog u Galiji, i specifičnije u Severnog Galiji. Njegovi najbliži srodnici su drugi oil jezici — jezici koji se istorijski govore u severnoj Francuskoj i u južnoj Belgiji, koje je Francuski u ugavnom zamenuo. Francuski je takođe bio pod uticajem maternjih Keltskih jezika severne rimske Galije, kao što je Belgijska Galija i (Germanski) Franački jezici post-rimskih Franačkih osvajača. U današnje vreme, zahvaljujući francuskoj prekomorkoj ekspanziji, postoje brojni Kreolski jezici utemeljeni na francuskom jeziku, pre svega Haićanski kreolski jezik. Osoba sa francuskog govornog područja se naziva frankofon.

Prema istraživanju Europske komisije, francuski je četvrti najšire korišćeni maternji jezik u Evropskoj Uniji.^[2] On je treći po broju ljudi koji ga rezumeju u EU.^[3] Usled francuskog i belgijskog kolonijalizma počevši od 17. i 18. veka, francuski je uveden u nove teritorije Amerika, Afrike i Azije. Većina onih koji ga koriste kao drugi jezik prebiva u frankofonskoj Africi, posebno u Gabonu, Alžiru, Mauricijusu, Senegalu i Obali Slonovače.^[4] Godine 2007, procenjivalo se da postoji oko 75 miliona osoba kojima je Francuski maternji jezik;^[5] i da ukupno ima 338 miliona ljudi koji mogu da ga govore. Prema demografskim projekcijama koje su proizveli Université Laval i Réseau Démographie de l'Agence universitaire de la francophonie, totalni broj govornika francuskog će biti aproksimativno 500 miliona godine 2025. i 650 miliona do 2050.^[6] U skladu sa ovim predviđanjima, izveštaj koji je 2014. izdala ogranizacija La Francophonie procenjuje da 274 miliona ljudi govori francuski, bilo kao prvi ili drugi jezik.^[7][8]

Francuski ima dugu istoriju kao međunarodni jezik trgovine, diplomatije, književnosti i naučnih standarda i on je zvanični jezik mnogih međunarodnih organizacija uključujući Ujedinjene Nacije, Evropsku Uniju, NATO, WTO i ICRC. Godine 2011, Bloomberg Businessweek je procenio da je francuski jedan od tri najviše korišćena poslovna jezika, nakon engleskog i kineskog.^[9]

Od 1970. postoji međunarodna organizacija za saradnju zemalja u kojima je francuski zvanični, ili važan jezik u komunikaciji i kulturi. Ova organizacija se zove „Frankofonija“.

1. ↑ „The status of French in the world”. Pristupljeno 23 April 2015. 
2. ↑ ^{2,0 2,1} European Commission (June 2012), „Europeans and their Languages”, Special Eurobarometer 386 (Europa): pp. 5, pristupljeno 7 September 2014 
3. ↑ Frequently Asked Questions – European Commission
4. ↑ (fr) La Francophonie dans le monde 2006–2007 published by the Organisation internationale de la Francophonie. Nathan, Paris, 2007.
5. ↑ Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007
6. ↑ „Agora: La francophonie de demain”. Pristupljeno 13 June 2011. 
7. ↑ Rise in French speakers since 2010 a boost for France: report Arhivirano 2015-06-30 na Wayback Machine-u, Reuters, November 5th, 2014
8. ↑ The French language worldwide Arhivirano 2017-10-11 na Wayback Machine-u, 2014 report by La Francophonie released on the 5th of November, 2014
9. ↑ Mandarin Chinese Most Useful Business Language After English John Lauerman, Aug 30, 2011, Bloomberg News