Medijska Monarhija

Medijska Monarhija ←   728. pne. – 550. pne.   → Medijsko Carstvo oko 600. pne. u vrijeme vladavine Kijaksara Glavni grad Ekbatana[1] Jezik/ci medijski, perzijski, iranski jezici Religija zoroastrizam Vlada monarhija Kralj  • 728. - 675. pne. Dejok (prvi)  • 585. - 550. pne. Astijag (zadnji) Historija Stari vijek  • Dejok osniva Medijsku Monarhiju 728. pne.  • Skitski vladar Madije podčinjava Medijsku Monarhiju na period od 28 godina 653. pne.  • Kijaksar osvaja Novoasirsku Monarhiju 612. pne..  • Perzijski ustanak 552. - 550. pne.  • Kir Veliki svrgava Astijaga sa prijestolja 550. pne. Površina  • 600. pne. 2.800.000 km² (1.081.086 mi² )

Medijska Monarhija (perz. Māda^[2], grč. Mēdía, akad. Mādāya^[3]) bila je prva iranska monarhija^[4][5] koje je od kraja 8. do sredine 6. vijeka pne.^[6] obuhvaćalo prostore Velikog Irana, sjeverne Mezopotamije i istočne Male Azije. Prije osnutka Medije iranski narodi živjeli su u manjim plemenskim zajednicama i nije postojala hijerarhija vladavine, no ratovi sa Asircima doveli su do njihovog ujedinjenja odnosno stvaranja moćne monarhije koja je postala temeljem za sve kasnije iranske dinastije.

Osnivačem Medije smatra se Dejok^[7], plemenski vođa kojeg su medijski plemići izabrali za arbitra u rješavanju sporova, a potom i medijskim kraljem^[8]. Prilikom stvaranja medijske države ona je obuhvaćala samo manje teritorije jugozapadno od Kaspijskog jezera, no u doba najvećeg medijskog vladara Kijaksara proširena je na većinu azijskog dijela Bliskog istoka. Ta područja prostirala su se na 2.8 milijuna km², što je Mediju činilo dotad najvećom monarhijom u historiji. Granice monarhije bile su rijeke Kizil u Anatoliji i Tigris u Mezopotamiji na zapadu, Kavkaz i Sogdijana na sjeveru, te Indija na istoku.

Značaj medijske države u antičkoj povijesti je višestruk. Iranski narodi po prvi puta u povijesti se ujedinjuju i time stvaraju političku protutežu Babiloniji i Asiriji, glavnim silama na zapadu. Medijci u savezu sa Babiloncima pokoravaju Novoasirsko Carstvo, dotad najjaču vojno-političku silu u regiji. Također, sukob Medijaca sa Lidijom u Maloj Aziji predstavlja prvi kontakt drevnog Irana sa grčkim svijetom. Vjerojatno najveći značaj predstavlja sam pad Medijske Monarhije 550. pne., budući da je na njegovim temeljima perzijski vladar Kir Veliki stvorio golemu Ahemenidsku Perzijsku Monarhiju.

1. ↑ „Medija (1), Livius.org, Jona Lendering”. Arhivirano iz originala na datum 2013-09-24. Pristupljeno 2010-10-23. 
2. ↑ „Medija (2), Livius.org, Jona Lendering”. Arhivirano iz originala na datum 2011-06-05. Pristupljeno 2010-10-23. 
3. ↑ Medija (enciklopedija Iranica, M. Dandamayev i I. Medvedskaya)
4. ↑ „Povijest Irana, III. poglavlje - Medijci, prvo (zapadno) iransko kraljevstvo (Iranologie.com)”. Arhivirano iz originala na datum 2011-07-16. Pristupljeno 2010-10-23. 
5. ↑ Medijska Monarhija (Iran Chamber.com)
6. ↑ Antička Medija (Medijci), AncientNearEast.tripod.com
7. ↑ Medija (enciklopedija Britannica)
8. ↑ Herodot, I. 96.