Back Koronavirussiekte-2019 AF ኮቪድ 19 AM 新冠肺炎 AMI COVID-19 AN Wuhanes feforadl ANG कोरोनावायरस रोग 2019 ANP مرض فيروس كورونا 2019 Arabic كوڤيد-19 ARY كوڤيد-19 ARZ কৰ'নাভাইৰাছ ৰোগ ২০১৯ AS

COVID-19

Tungkol sa sakit ang artikulo na ito. Para sa birus, tingnan ang Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2. Para sa epidemya, tingnan ang Pandemya ng COVID-19. Para sa isa pang nakamamatay na sakit dulot ng koronabirus noong 2019, tingnan ang Middle East respiratory syndrome.
Sakit sa coronavirus 2019
(COVID-19)
Ibang katawagan
  • "Coronavirus"
  • 2019-nCoV acute respiratory disease
  • Novel coronavirus pneumonia[1][2]
Mga sintomas
EspesyalidadNakahahawang sakit
SintomasLagnat, ubo, pangangapos ng hininga[3]
KomplikasyonPneumonia, ARDS, paghinto ng bato
Kadalasang lumalabasYugto ng inkubasyon karaniwang 5–6 araw (maaaring nasa pagitan ng 2–14 araw)
SanhiSARS-CoV-2
PanganibPagbibiyahe, pagkalantad sa virus
Pagsusuripagsusuring rRT-PCR, iskanang CT
Pag-iwasPaghuhugas ng kamay, kuwarantina, pisikal na pagpapalayo
PaggamotSintomatiko and pag-aalalay
Dalas139,645,558[4] kumpirmadong kaso
Napatay2,996,305[4] (2.1% ng kumpirmadong kaso)[4]

Ang sakit sa coronavirus 2019[5] o coronavirus disease 2019 (COVID-19)[6] na dating kilala bilang 2019-nCoV acute respiratory disease, ay isang nakahahawang sakit dulot ng SARS-CoV-2, isang birus na may kaugnayan sa SARS-CoV.[7][8] Naitala ang mga unang kaso nito sa Wuhan, kabisera ng lalawigan ng Hubei, sa Tsina noong Disyembre 2019, at mula noon ay kumalat sa buong mundo, na humantong sa nagpapatuloy na pandemya ng COVID-19.[9][10] Kabilang sa mga sintomas nito ang lagnat, ubo, at pangangapos ng hinihinga.[11] Kabilang sa mga iba pang sintomas ang kirot sa kalamnan, pag-uuhog, pagtatae, pamamaga ng lalamunan, pagkawala ng pang-amoy, at sakit sa tiyan.[3][12][13] Habang nagreresulta ang karahiman ng kaso sa mga di-malubhang sintomas, maaaring humantong ang ilan sa pulmonya at pagkasira ng iilang sangkap.[9][14] Noong pagsapit ng Abril 16, 2021, higit sa 139 milyon kaso ng COVID-19 ay naitala sa higit sa 200 bansa at teritoryo, na nagresulta sa kamatayan ng humigit-kumulang sa 2,990,000.[15] Higit sa 79,500,000 katao ang gumaling na.[15] Karaniwang naipapasa ang sakit sa mga ibang tao sa malapitang pakikitungo,[a] kadalasan sa pamamagitan ng mga maliit na patak kapag umuubo,[b] bumabahing, at nagsasalita.[16][19][20] Kadalasan, nahuhulog ang mga patak sa sahig o sa mga ibabaw sa halip na lumipad sa hangin sa malalayong distansiya.[16] Di-ganoong karaniwan, maaaring mahawaan ang isang tao kung hahawakan niya ang isang kontiminadong bagay at pagkatapos nito ay hahawakan niya ang kanyang mukha.[16][kailangan ng sanggunian] Pinakanakahahawa ito sa unang ikaltlong araw sa pagkatapos ng paglitaw ng sintomas, ngunit maaaring makahawa bago lumitaw ang mga sintomas, at mula sa mga taong walang sintomas.[16] Ang pamantayang pamamaraan ng pagsusuri ay sa pamamagitan ng real-time reverse transcription polymerase chain reaction (rRT-PCR) mula sa pamahid sa nasoparinks (nasopharyngeal swab).[21] Makatutulong din ang Chest CT para sa pagririkonosi ng mga indibidwal kung saan may mataas na paghihinala ng impeksyon batay sa mga sintomas at salik sa panganib; ngunit hindi inirerekumenda ng mga patnubay ang paggamit sa CT imaging para sa rutinang pag-iskrin.[22][23]

Kabilang sa mga inirerekumendang hakbang upang maiwasan ang pagkahawa ay madalas na paghuhugas ng kamay, panlipunang pagdidistansya (pagpapanatili ng pisikal na distansya mula sa ibang tao, lalo na sa mga may sintomas), pagtatakip ng mga ubo at bahing ng tisyu o panloob na siko, at paglayo ng maruming kamay mula sa mukha.[24][25] Inirerekumenda ang paggamit ng mga mask sa mga nagsususpetsa na may birus sila at sa kanilang tagapag-alaga.[26] Nagkakaiba-iba ang mga rekomendasyon sa paggamit ng mask ng publiko. Hindi nirerekumenda ng iilan ang kanilang paggamit, nirerekumenda naman ng iilan ang paggamit, at inaatas ng mga iba pa ang paggamit.[27][28][29] Sa kasalukuyan, wala pang mga bakuna o tiyak na gamot panlaban sa birus para sa COVID-19. Kasali sa pangangasiwa nito ang paggamot ng mga sintomas, pag-aalalay, pagbubukod, at eksperimentong pamamaraan.[30]

Noong 30 Enero 2020, indineklara ng Pandaigdigang Organisasyon sa Kalusugan (WHO) ang pagkalat ng koronabirus ng 2019–20 bilang isang Kagipitan ng Pampublikong Kalusugang May Pandaigdigang Pakundangan (PHEIC)[31][32] at bilang pandemya noong 11 Marso 2020.[10] Naitala ang lokal na transmisyon ng sakit sa maraming bansa sa lahat ng anim na rehiyon ng WHO.[33]

  1. ↑ "Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study" (PDF). The Lancet. 14 February 2020.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  2. ↑ Han, Xiaoyu; Cao, Yukun; Jiang, Nanchuan; Chen, Yan; Alwalid, Osamah; Zhang, Xin; Gu, Jin; Dai, Meng; Liu, Jie; Zhu, Wanyue; Zheng, Chuansheng. "Novel Coronavirus Pneumonia (COVID-19) Progression Course in 17 Discharged Patients: Comparison of Clinical and Thin-Section CT Features During Recovery". Clinical Infectious Diseases (sa wikang Ingles). doi:10.1093/cid/ciaa271.
  3. ↑ 3.0 3.1 Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang CDC2020Sym); $2
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 "COVID-19 Dashboard by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University (JHU)". ArcGIS. Johns Hopkins University. Nakuha noong Abril 12, 2021.
  5. ↑ Sakit sa Coronavirus 2019 (COVID-19), Environmental Protection Agency
  6. ↑ World Health Organization (February 11, 2020). Novel Coronavirus (2019-nCoV): situation report, 22 (PDF) (Ulat). World Health Organization.
  7. ↑ Gorbalenya, Alexander E. (2020-02-11). "Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Group". bioRxiv (sa wikang Ingles): 2020.02.07.937862. doi:10.1101/2020.02.07.937862. Inarkibo mula sa orihinal noong 11 February 2020. Nakuha noong 11 February 2020.
  8. ↑ "Coronavirus disease named Covid-19". BBC News (sa wikang Ingles). 2020-02-11. Inarkibo mula sa orihinal noong 11 February 2020. Nakuha noong 2020-02-11.
  9. ↑ 9.0 9.1 Hui, D. S.; I. Azhar E.; Madani, T. A.; Ntoumi, F.; Kock, R.; Dar, O.; Ippolito, G.; Mchugh, T. D.; Memish, Z. A.; Drosten, Christian; Zumla, A.; Petersen, E. (February 2020). "The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health—The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China". Int J Infect Dis. 91: 264–66. doi:10.1016/j.ijid.2020.01.009. PMID 31953166.
  10. ↑ 10.0 10.1 "WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19". World Health Organization (WHO) (Nilabas sa mamamahayag). 11 March 2020. Nakuha noong 12 March 2020.{{cite nilabas sa mamamhayag}}: CS1 maint: url-status (link)
  11. ↑ "Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV)". www.cdc.gov. 10 February 2020. Inarkibo mula sa orihinal noong 30 January 2020. Nakuha noong 11 February 2020.
  12. ↑ "Q&A on coronaviruses (COVID-19)". World Health Organization (WHO). Nakuha noong 11 March 2020.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  13. ↑ Hopkins, Claire. "Loss of sense of smell as marker of COVID-19 infection" (PDF). Ear, Nose and Throat surgery body of United Kingdom. Inarkibo mula sa orihinal noong 2020-05-27. Nakuha noong 2020-03-28.
  14. ↑ "Q&A on coronaviruses". World Health Organization (WHO). Inarkibo mula sa orihinal noong 20 January 2020. Nakuha noong 27 January 2020. {{cite web}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (tulong)
  15. ↑ 15.0 15.1 "Coronavirus Update (Live): 935,957 Cases and 47,245 Deaths from COVID-19 Virus Outbreak - Worldometer". www.worldometers.info (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2 April 2020.
  16. ↑ 16.0 16.1 16.2 16.3 16.4 "Q&A on coronaviruses (COVID-19)". World Health Organization (WHO). 17 April 2020. Inarkibo mula sa orihinal noong 14 May 2020. Nakuha noong 14 May 2020. Maling banggit (Invalid na <ref> tag; maraming beses na binigyang-kahulugan ang pangalang "WHO2020QA" na may iba't ibang nilalaman); $2
  17. ↑ "How COVID-19 Spreads". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 2 April 2020. Inarkibo mula sa orihinal noong April 3, 2020. Nakuha noong April 3, 2020.
  18. ↑ Bourouiba L (March 2020). "Turbulent Gas Clouds and Respiratory Pathogen Emissions: Potential Implications for Reducing Transmission of COVID-19". JAMA. doi:10.1001/jama.2020.4756. PMID 32215590.
  19. ↑ "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)—Transmission". Centers for Disease Control and Prevention (sa wikang Ingles). 17 March 2020. Nakuha noong 23 March 2020.
  20. ↑ "Q & A on COVID-19". European Centre for Disease Prevention and Control. Nakuha noong 30 April 2020.
  21. ↑ "Interim Guidelines for Collecting, Handling, and Testing Clinical Specimens from Persons for Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 February 2020. Inarkibo mula sa orihinal noong 4 March 2020. Nakuha noong 26 March 2020.
  22. ↑ Salehi S, Abedi A, Balakrishnan S, Gholamrezanezhad A (March 2020). "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Systematic Review of Imaging Findings in 919 Patients". AJR. American Journal of Roentgenology: 1–7. doi:10.2214/AJR.20.23034. PMID 32174129.
  23. ↑ "ACR Recommendations for the use of Chest Radiography and Computed Tomography (CT) for Suspected COVID-19 Infection". American College of Radiology. 2020-03-22. Inarkibo mula sa orihinal noong 28 March 2020.
  24. ↑ "Advice for public". World Health Organization (WHO). Inarkibo mula sa orihinal noong 26 January 2020. Nakuha noong 25 February 2020. {{cite web}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (tulong)
  25. ↑ "Guidance on social distancing for everyone in the UK". GOV.UK (sa wikang Ingles). Nakuha noong 25 March 2020.
  26. ↑ CDC (11 February 2020). "2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV)". Centers for Disease Control and Prevention. Inarkibo mula sa orihinal noong 14 February 2020. Nakuha noong 15 February 2020. {{cite web}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (tulong)
  27. ↑ Feng, Shuo; Shen, Chen; Xia, Nan; Song, Wei; Fan, Mengzhen; Cowling, Benjamin J. (2020-03-20). "Rational use of face masks in the COVID-19 pandemic". The Lancet Respiratory Medicine (sa wikang Ingles). 0. doi:10.1016/S2213-2600(20)30134-X. ISSN 2213-2600. PMID 32203710.
  28. ↑ "When and how to use masks". www.who.int (sa wikang Ingles). Nakuha noong 31 March 2020.
  29. ↑ Tait, Robert (2020-03-30). "Czechs get to work making masks after government decree". The Guardian (sa wikang Ingles). ISSN 0261-3077. Nakuha noong 2020-03-31.
  30. ↑ "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 15 February 2020. Inarkibo mula sa orihinal noong 26 February 2020. Nakuha noong 20 February 2020. {{cite web}}: Unknown parameter |name-list-format= ignored (|name-list-style= suggested) (tulong)
  31. ↑ "Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)". www.who.int (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 31 January 2020. Nakuha noong 2020-02-11.
  32. ↑ "Hundreds of evacuees to be held on bases in California; Hong Kong and Taiwan restrict travel from mainland China - The Washington Post". Inarkibo mula sa orihinal noong 7 February 2020. Nakuha noong 11 February 2020.
  33. ↑ "WHO Situation Report #65" (PDF). WHO. 25 March 2020.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)


Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <references group="lower-alpha"/> tag para rito); $2

COVID-19

Dodaje.pl - Ogłoszenia lokalne