Scotland

Scotland Alba
Watawat Eskudo
Salawikain:  In My Defens God Me Defend "Diyos ang aking tanggulan"
Awiting Pambansa:  Iba't iba Malimit na Flower of Scotland
Kinaroroonan ng  Eskosya  (madilim na lunti) – sa lupalop ng Europa  (lunti & madilim na abo) – sa Nagkakaisang Kaharian  (lunti)
Katayuan	bansa
Kabisera	Edinburgh 55°57′11″N 3°11′20″W / 55.95306°N 3.18889°W / 55.95306; -3.18889
Pinakamalaking lungsod	Glasgow
Mga Wika	Ingles (English)
Mga kinikilalang wika	Scots Gaelic Scots British Sign Language
Pangkat-etniko (2011)	96.0% Puti (White) 2.7% Asyano (Asian) 0.7% Itim (Black) 0.4% Nalahian 0.2% Arabo (Arab) 0.1% iba pa
Katawagan	Eskoses (Scots/Scottish)
Pamahalaan	Pamahalaan ng Eskosya sa loob ng Pamamahala ng United Kingdom
Lehislatura	Batasang Eskoses
Pagkakabuo
• Itinatag	ika-9 na siglo noong 843
• Pagkakaisa sa Inglatera	1 Mayo 1707
• Pagkakaatang	19 Nobyembre 1998
Lawak
• Lupa	77,933 km2 (30,090 mi kuw)[1]
Populasyon
• Pagtataya sa 2017	5,424,800[2]
• Senso ng 2011	5,313,600[3]
• Densidad	67.5/km2 (174.8/mi kuw)
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2013
• Kabuuan	$245.267 gatos[4]
• Bawat kapita	$45,904[4] Tala: Kasama sa mga bilang na ito ang mga kinita mula sa langis at gas ng Dagat Hilaga.
Websayt scotland.org

Ang Scotland o Eskosya (Scottish Gaelic: Alba) ay isang bansang administratibo ng United Kingdom na sumasakop sa hilagang katlo ng pulo ng Kalakhang Britanya.^[5][6][7] Matatagpuan ang England sa hangganang timog nito at napapalibutan na ito ng Karagatang Atlantiko kung saan ang Dagat Hilaga ay nasa silangan at ang Bangbang Hilaga at Dagat Irlandes ay nasa timog kanlurang bahagi. May 790 mga pulo ang Eskosya na kinabibilangan ng Kapuluang Kahilagaan at ng Hebrides.

Ang kabisera nito ay ang Edinburgh. Ito ang pangalawang pinakamalaking lungsod at pusod ng Scottish Enlightenment noong ika-18 siglo, na nagbigay-raan upang magíng isá sa mga sentrong komersiyal, intelektuwal, at industriyal ang Eskosya sa Europa. Glasgow ang pinakamalaking lungsod ng Eskosya^[8] at isa sa dating nangungunang industriyal na lungsod sa buong mundo at ngayon nasa sentro ng Kalakhang Glasgow.

Malaking bahagi ng Hilagang Atlantiko at North Sea ang nasasakupan ng karagatan ng Eskosya,^[9] kung saan matatagpuan ang pinakamalaking reserba sa langis sa European Union. Bunsod nito, tinagurian ang Aberdeen, ay ang ikatlong pinakamalaking lungsod ng Eskosya at ang kabisera ng langis ng Europa.^[10]

Ang Kaharian ng Eskosya ay naging isang malayang estado noong Simula ng Gitnang Panahon at nagpatuloy hanggang 1707. Ito'y pumasok sa isang unyong personal kasama ang mga kaharian ng Inglaterra at Irlanda, kasunod ng pagmana ni James VI ng trono ng Inglaterra at Irlanda noong 1603, kalaunan pumasok sa unyong politikal ang Eskosya sa Ingletarra noong 1 Mayo 1707 upang lumikha ng isang Kaharian ng Kalakhang Britanya.^[11][12] Ang unyong ito ay bunsod ng Treaty of Union na pinagkasunduan noong 1706 at pinagtibay ng kambal na Acts of Union na ipinasa ng mga Parlamento ng dalawang bansa, sa kabila ng malawakang oposisyon dito at kaguluhan na kontra-unyon sa Edimburgo, Glasgow at kung saan-saan pa.^[13][14] Ang Kalakhang Britanya naman ay pumasok sa unyong politikal kasama ang Irlanda noong 1 Enero 1801 upang likhain ang United Kingdom of Great Britain and Ireland.

Nananatiling hiwalay sa England at Wales at Northern Ireland ang sistemang legal ng Eskosya, at ang Eskosya din ay may natatanging hurisdiksiyon sa pampubliko at pampribadong batas.^[15] Ang patuloy na pagpapanatili ng mga institusyong legal, edukasyonal, at relihiyoso, na hiwalay sa ibang bahagi ng NK, ay nakatulong sa pagpapatuloy ng kultura at pambansang pagkakakilanlan ng mga Scottish, mula noong pagsasanib ng 1707.^[16] Noong 1999, matapos ang referendum noong 1997, ibinalik at nagpulong-muli ang Parlamento ng Eskosya, na may malawak na kapangyarihan sa pagpapasiya ng mga domestikong paksa at usapin. Noong Mayo 2011, nanalo ng pangkalahatang mayorya ang Scottish National Party sa Parlamento ng Eskosya. Dulot nito, isang referendum tungkol sa kasarinlan ng Eskosya ang gaganapin sa 18 Setyembre 2014.^[17][18]

Ang Eskosya ay kasaping bansa ng British–Irish Council,^[19] at ng British–Irish Parliamentary Assembly. Kinakatawan ang Eskosya ng anim na MEP sa Samahang Europeo at sa European Parliament.^[20]

1. ↑ Region and Country Profiles, Key Statistics and Profiles, October 2013, ONS. Retrieved 9 August 2015.
2. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang ONS-pop-ests-June2018); $2
3. ↑ "Population estimates by sex, age and administrative area, Scotland, 2011 and 2012". National Records of Scotland. 8 August 2013. Nakuha noong 8 August 2013.
4. ↑ ^{4.0 4.1} Scottish Government. "Key Economy Statistics". Nakuha noong 22 August 2014.
5. ↑ "The Countries of the UK". Office for National Statistics. Nakuha noong 24 June 2012.
6. ↑ "Countries within a country". 10 Downing Street. Inarkibo mula sa orihinal noong 16 April 2010. Nakuha noong 24 August 2008. The United Kingdom is made up of four countries: England, Scotland, Wales and Northern Ireland
7. ↑ "ISO 3166-2 Newsletter Date: 28 November 2007 No I-9. "Changes in the list of subdivision names and code elements" (Page 11)" (PDF). International Organization for Standardization codes for the representation of names of countries and their subdivisions – Part 2: Country subdivision codes. Nakuha noong 31 May 2008. SCT Scotland country
8. ↑ "A quick guide to glasgow". Glasgow City Centre. Inarkibo mula sa orihinal noong 23 Hunyo 2013. Nakuha noong 20 June 2012.
9. ↑ The Scottish Adjacent Waters Boundaries Order. London: The Stationery Office Limited. 1999. ISBN 0-11-059052-X. Nakuha noong 20 September 2007.
10. ↑ "Our City". Aberdeen City Council. Inarkibo mula sa orihinal noong 22 September 2010. Nakuha noong 1 December 2009. Aberdeen's buoyant modern economy – is fuelled by the oil industry, earning the city its epithet as 'Oil Capital of Europe'
11. ↑ Keay, J. & Keay, J. (1994) Collins Encyclopaedia of Scotland. London. HarperCollins. Pages 734 and 930.
12. ↑ Mackie, J.D. (1969) A History of Scotland. London. Penguin.
13. ↑ Devine, T. M. (1999). The Scottish Nation 1700–2000. Penguin Books. p. 9. ISBN 0-14-023004-1. From that point on anti-union demonstrations were common in the capital. In November rioting spread to the south west, that stronghold of strict Calvinism and covenanting tradition. The Glasgow mob rose against union sympathisers in disturbances that lasted intermittently for over a month
14. ↑ "Act of Union 1707 Mob unrest and disorder". London: The House of Lords. 2007. Inarkibo mula sa orihinal noong 1 January 2008. Nakuha noong 23 December 2007.
15. ↑ Collier, J. G. (2001) Conflict of Laws (Third edition)(pdf) Cambridge University Press. "For the purposes of the English conflict of laws, every country in the world which is not part of England and Wales is a foreign country and its foreign laws. This means that not only totally foreign independent countries such as France or Russia ... are foreign countries but also British Colonies such as the Falkland Islands. Moreover, the other parts of the United Kingdom – Scotland and Northern Ireland – are foreign countries for present purposes, as are the other British Islands, the Isle of Man, Jersey and Guernsey."
16. ↑ Devine, T. M. (1999), The Scottish Nation 1700–2000, P.288–289, ISBN 0-14-023004-1 "created a new and powerful local state run by the Scottish bourgeoisie and reflecting their political and religious values. It was this local state, rather than a distant and usually indifferent Westminster authority, that in effect routinely governed Scotland"
17. ↑ "Scotland: Independence Referendum Date Set". BSkyB. 21 March 2013. Nakuha noong 4 May 2013.
18. ↑ Gardham, Magnus (2 May 2011). "Holyrood election 2011: Alex Salmond: Referendum on Scottish independence by 2015". Daily Record. Scotland. Nakuha noong 14 October 2011.
19. ↑ "Scotland / Alba". British-Irish Council. Nakuha noong 4 May 2013.
20. ↑ "Scottish MEPs". Europarl.org.uk. Inarkibo mula sa orihinal noong 1 May 2014. Nakuha noong 26 May 2014.