Usbekistan

Republika ng Usbekistan Oʻzbekiston Respublikasi (Usbeko) Ўзбекистон Республикаси
Watawat Emblema
Awitin: Oʻzbekiston Respublikasining Davlat Madhiyasi "Awiting Estatal ng Republika ng Usbekistan"
Kabisera at pinakamalaking lungsod	Taskent 41°19′N 69°16′E / 41.317°N 69.267°E / 41.317; 69.267
Wikang opisyal	Usbeko
Katawagan	Usbeko
Pamahalaan	Unitaryong republikang pampanguluhan
• Pangulo	Shavkat Mirziyoyev
• Punong Ministro	Abdulla Aripov
Lehislatura	Kataas-taasang Asembleya
• Mataas na Kapulungan	Senado
• Mababang Kapulungan	Kapulungang Tagapagbatas
Formation
• Uzbek SSR established after national delimitation	27 October 1924
• Declared independence from the Soviet Union	1 September 1991b
• Formally recognised	26 December 1991
• Admitted to the United Nations	2 March 1992
• Current constitution	8 December 1992
Lawak
• Kabuuan	448,978 km2 (173,351 mi kuw) (56th)
• Katubigan (%)	4.9
Populasyon
• Pagtataya sa 2022	35,300,000[1][2] (41st)
• Densidad	74.1/km2 (191.9/mi kuw) (128th)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2022
• Kabuuan	$335.806 billion[3] (53rd)
• Bawat kapita	$9,530[3] (126th)
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2022
• Kabuuan	$73.060 billion[3] (78th)
• Bawat kapita	$2,071[3] (151th)
Gini (2013)	36.7[4][5] katamtaman · 87th
TKP (2019)	0.720[6] mataas · 106th
Salapi	Uzbek som (UZS)
Sona ng oras	UTC+5 (UZT)
Ayos ng petsa	dd/mm yyyyc
Kodigong pantelepono	+998
Internet TLD	.uz
Websayt gov.uz

Ang Usbekistan (Usbeko: Oʻzbekiston, tr. Ўзбекистон), opisyal na Republika ng Usbekistan, ay bansang dobleng walang pampang na matatagpuan sa Gitnang Asya. Hinahangganan ito ng limang estado na hiwalay sa dagat: Kasakistan sa hilaga; Kirgistan sa hilagang-silangan; Tayikistan sa timog-silangan; Apganistan sa timog; at Turkmenistan sa timog-kanluran. Ang kabisera at pinakamalaking lungsod nito ay Taskent.

Nagmula ang pangalang Uzbekistan sa mga nomadikong Uzbek na mula sa lahing Mongol. Minsan na itong naging bahagi ng Imperyong Persa ng Samanida at nang lumaon ng Imperyong Timurida. Humiwalay bilang nagsasariling bansa ang Uzbekistan noong 1991 nang mabuwag ang USSR.

Pinakamataas na bundok ng Uzbekistan ang Khazret Sultan na may taas na 4 643 metro (15 233 talampakan) higit sa antas ng dagat. Matatagpuan ito sa Hissar Range sa probinsya ng Surkhandarya na nagsisilbing hangganan ng bansa sa Tajikistan

Ang klima ng Republika ng Uzbekistan ay kontinental na nakakukuha ng kaunting pag-ulan. Ang tag-araw ay napakainit at napakalamig naman ng taglamig. Ang temperatura nito ay umaabot sa 40 Degrees Celsius (104 Degrees Fahrenheit) sa tag-araw at -23 Degrees Celsius (-9 Degrees Fahrenheit) sa panahon ng taglamig.

Nakabatay ang ekonomiya ng Uzbekistan sa paggawa ng kalakal mula sa bulak, ginto, uranyo, potasyo at natural gas.

1. ↑ "Demografiya va mehnat statistikasi (Yanvar - Dekabr, 2020)". Stat.uz. 20 Enero 2021.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
2. ↑ "Население Узбекистана превысило 35 миллионов)". Gazeta.uz (sa wikang Ruso). 2021-09-07.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
3. ↑ ^{3.0 3.1 3.2 3.3} Uzbekistan. International Monetary Fund
4. ↑ "Income Gini coefficient | Human Development Reports". hdr.undp.org. Inarkibo mula sa orihinal noong 10 Hunyo 2010. Nakuha noong 6 Disyembre 2017.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
5. ↑ "GINI index – Uzbekistan". MECOMeter – Macro Economy Meter. Inarkibo mula sa orihinal noong 4 Abril 2015. Nakuha noong 6 Disyembre 2017.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
6. ↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Disyembre 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Nakuha noong 16 Disyembre 2020.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)