Back Analitiese filosofie AF فلسفة تحليلية Arabic Filosofía analítica AST Analitik fəlsəfə AZ آنالیتیک فلسفه AZB Аналітычная філасофія BE Аналитична философия Bulgarian বিশ্লেষণী দর্শন Bengali/Bangla Filosofia analítica Catalan فەلسەفەی شیکارانە CKB
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Mayıs 2011) |
| Felsefe |
|---|
| üzerine bir seri |
 |
| Ludwig Wittgenstein |
|---|
| dizisinin bir parçası |
Analitik felsefe, felsefenin ana işlevinin analiz olması gerektiğini öne süren felsefe geleneğidir.[1] Ezici çoğunlukla Anglosfer ve İskandinav dünyasında yaygındır. Kıta felsefesi ile birlikte, çağdaş felsefede ön planda olan iki gelenekten biridir. Nadir bir kullanım olsa da, çözümleyici felsefe ismiyle de bilinir.
Felsefe yaparken kullandıkları dilin analizine ve öne sürdükleri argümanların açık ve titiz olmasına önem göstermeleri, argümanlarını öne sürerken formel mantık ile matematik kullanmaları ve doğa bilimlerinden elde edilen verilerden yararlanmaları; analitik filozofların ayırt edici özelliklerindendir.[2][3][4]
Analitik felsefenin ortaya çıkışında; Frege'nin mantık üzerine olan çalışmaları ile Moore ve Russell'ın İngiliz idealizmine karşı yaptıkları eleştiriler etkili olmuştur.[5][6] Gelenek içinde; ideal dil felsefesi, mantıksal atomculuk, mantıksal pozitivizm ve gündelik dil felsefesi gibi akımlar ortaya çıkmıştır. Yukarıda ismi geçen kurucu kişilere ek olarak, diğer önemli analitik filozoflar arasında; Wittgenstein, Carnap, Ayer, Anscombe, Quine, Austin, Davidson, Armstrong, Lewis, Searle, Popper, Kuhn, Rawls, Kripke ve Plantinga'nın isimleri anılabilir.
Analitik felsefe terimi çoğunlukla; varoluşçuluk, fenomenoloji ve Hegelcilik gibi kıta felsefesi geleneklerinin zıttını kastetmek için kullanılır.[7] Gelenek; felsefe tarihine olan ilgisizliği nedeniyle, karşıtları tarafından sıklıkla tarihdışıcılık ile itham edilmiştir.[8][9][10]
- ^ Ahmet Arslan (Ağustos 2019). Felsefeye Giriş (27 bas.). Serbest Kitaplar. s. 62. ISBN 9786056955211.
- ^ Brian Leiter (2006). ""Analytic" and "Continental" Philosophy". The Philosophical Gourmet Report. 15 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Glock, H.J. (2004). "Was Wittgenstein an Analytic Philosopher?". Metaphilosophy. 35 (4): 419-444. doi:10.1111/j.1467-9973.2004.00329.x.
- ^ Colin McGinn (2002). The Making of a Philosopher: My Journey through Twentieth-Century Philosophy (İngilizce). Harper. s. xi. ISBN 9780060197926.
- ^ Berat Mutluhan Seferoğlu (2 Nisan 2019). "Analitik Felsefenin Öyküsü Bölüm 1: Başlangıç ve Kurucular", 2. Öncül Analitik Felsefe Dergisi. 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Michael Beaney, (Ed.) (2003). The Oxford Handbook of The History of Analytic Philosophy (İngilizce). Oxford University Press. s. 383.
- ^ A. C. Grayling (1998). Philosophy 2: Further through the Subject (İngilizce). Oxford University Press. s. 2.
- ^ Akehurst, Thomas L. (1 Mart 2009). "Writing history for the ahistorical: Analytic philosophy and its past". History of European Ideas. 35 (1): 116-121. doi:10.1016/j.histeuroideas.2008.09.002. ISSN 0191-6599.
- ^ Beaney, Michael (20 Haziran 2013). Beaney, Michael (Ed.). "The Historiography of Analytic Philosophy". The Oxford Handbook of The History of Analytic Philosophy (İngilizce). doi:10.1093/oxfordhb/9780199238842.001.0001. ISBN 978-0-19-923884-2. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022.
- ^ Koopman, Colin. "Bernard Williams On Philosophy's Need For History" (PDF). pages.uoregon.edu. 31 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Mart 2022.