Arsenik

Arsenik (As)
H Periyodik tablo He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Temel özellikleri
Atom numarası	33
Element serisi	Metaloidler
Grup, periyot, blok	5A, 4, p
Görünüş	Metalik gri
Kütle numarası	74,92160(2) g/mol g/mol
Elektron dizilimi	[Ar]4s23d104p3
Enerji seviyesi başına Elektronlar	1
CAS kayıt numarası	{{{CAS_kayıt_numarası}}}
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli	Gaz
Yoğunluk	(0 °C, 101.325 kPa) 0.00008988 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu	2.267 g/cm³
Ergime noktası	14.01 °K (-259.14 °C
Kaynama noktası	20.28 °K (-252.87 °C
Ergime ısısı	(H2) 0.117 kJ/mol
Buharlaşma ısısı	(H2) 0.904 kJ/mol
Isı kapasitesi	(H2) 28.836 J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı	Kübik
Yükseltgenme seviyeleri	1, -1
Elektronegatifliği	2.20 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi	1312.0 kJ/mol
Atom yarıçapı	25 pm
Atom yarıçapı (hes.)	53 pm
Kovalent yarıçapı	37.3 pm
Van der Waals yarıçapı	120 pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci	((300 K) 180.5 m nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik	? W/(m·K)
Isıl genleşme	? µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı	(gaz, 27 °C) 1310 m/s (?'de)
Mohs sertliği	?
Vickers sertliği	? MPa
Brinell sertliği	? MPa

Arsenik sembolü As atom numarası 33 olan elementtir. Arsenik, çoğu mineralde, genellikle kükürt ve metallerle bir arada veya saf bir element kristali olarak bulunur. Arsenik bir metaloiddir . Çeşitli allotroplara sahiptir, ancak yalnızca metalik bir görünüme sahip gri form endüstri için önemlidir.

Arseniklerin birincil kullanımı kurşun alaşımlarındadır (örneğin, araba aküsü ve mühimmat ). Arsenik, yarı iletken elektronik cihazlarda yaygın bir n tipi dopanttır ve optoelektronik bileşik galyum arsenit, katkılı silikondan sonra en yaygın kullanılan ikinci yarı iletkendir. Arsenik ve bileşikleri, özellikle trioksit, pestisitlerin, işlenmiş ahşap ürünlerin, herbisitlerin ve böcek ilaçlarının üretiminde kullanılır. Bu uygulamalar arsenik ve bileşiklerinin toksisitesi nedeniyle düşmektedir.^[1]

Birkaç bakteri türü, arsenik bileşiklerini solunum metaboliti olarak kullanabilir. Eser miktarda arsenik sıçanlar, hamsterler, keçiler, tavuklar ve muhtemelen diğer türlerde önemli bir diyet elemanıdır. İnsan metabolizmasındaki varsa bir rolü bilinmemektedir. Bununla birlikte, maruz kalınan miktarlar gerekenden daha büyükse, çok hücreli yaşamda arsenik zehirlenmesi meydana gelir. Yeraltı suyunun arsenik ile kirlenmesi, dünyadaki milyonlarca insanı etkileyen bir sorundur.

Birleşik Devletler Çevre Koruma Ajansı, tüm arsenik türlerinin insan sağlığı için ciddi bir risk olduğunu belirtmektedir.^[2] Amerika Birleşik Devletleri'nin Zehirli Maddeler ve Hastalık Dairesi ajansı 9 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2001 yılında Superfund bölgelerinde Tehlikeli Maddeler Öncelikli Listesinde 1 numaraya arseniki konumlanmıştır.^[2] Arsenik, A Grubu kanserojen olarak sınıflandırılmıştır.^[2]

1. ^ Grund, Sabina C.; Hanusch, Kunibert; Wolf, Hans Uwe. "Arsenic and Arsenic Compounds". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. doi:10.1002/14356007.a03_113.pub2. 
2. ^ ^{a b c} Dibyendu, Sarkar; Datta, Rupali (2007). "Biogeochemistry of Arsenic in Contaminated Soils of Superfund Sites". EPA. United States Environmental Protection Agency. 26 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.