Bilim

Evren, soldan sağa doğru genişleyen ve evrilen, birden fazla disk şeklindeki dilim olarak temsil edilir.

Bilim veya ilim,^[1] (bil- fiilinden türetilmiştir) nedensellik, merak ve amaç besleyen, olguları ve iddiaları deney, gözlem ve düşünce aracılığıyla sistematik bir şekilde inceleyen entelektüel ve uygulamalı disiplinler bütünüdür.^[2] Kimi kullanımlarda bu tanımın "ilim" için geçerli olmadığının altını çizmek gerekir. Çünkü bilim somut, evrensel olayları kendine konu edinmişken ilim doğaötesi olaylarla da ilgilenebilir fakat somut kanıt sunmaz. Bilimi sınıflandıran bilim felsefecileri bilimi formal bilimler, sosyal bilimler ve doğa bilimleri olmak üzere üçe ayırır.^[3] Bilimin diğer tüm dallardan en ayırt edici özelliği, savunmalarını somut kanıtlarla sunmasıdır. Bu sayede bilim, bilinmeyen olguları açıklamamıza ve evreni idrak etmemize güçlü destek olur.

Bilimsel çalışmalar belirli kıstasları karşılamak zorundadır. Tüm bilim dalları, deneysel yöntemlere ve gerçek olayla ilgili varsayımın ilişiklik gücüne bağlı olarak kanunlar çıkarmaya çalışır.^[4] Einstein bilimi, her türlü düzenden yoksun duyu verileri ile düzenli düşünceler arasında uygunluk sağlama çabası,^[5] Bertrand Russell ise gözlem ve gözleme dayalı akıl yürütme yoluyla dünyaya ilişkin olguları birbirine bağlayan yasaları bulma çabası^[6] olarak tanımlar.

Geleneksel bilim sadece anlamaya ve çözmeye gereksinim duysa da ileri evrelere ulaşan bilim türleri sadece çözmeyi değil çözümden öte ilerlemeyi de kapsar. Geçmişe bakıldığında en önemli sayılan bilim dallarından bazıları matematik, geometri, gök bilimi ve tıptır. Çok çeşitli matematiksel çözümleme sistemlerinin geliştirildiği ilk zamanlardan bu yana yeni formüller, sistemler, kuramlar geliştirilmektedir ki bu da bilimin sürekliliğine bir örnektir.

Bilim ve bilimsel yöntem denenebilirliğe öncelik verir. Böylece nesnel sahicilik sağlanır ve araştırma belirli bir çerçeveye oturur. Bir varsayım (hipotez), türlü sınamalar sonucunda doğrulanırsa kuram (teori) statüsünü alabilir ve diğer bilim insanlarının çalışmalarında dayanak işlevi görür.

^ "TDK: "ilim"". 31 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2023.
^ "science." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
^ "Bilimin Üç Dalı: Formal, sosyal ve fennî". 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ TDKBilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü. Türk Dil Kurumu. 15 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. URL erişim tarihi: 16 Ekim 2010.
^ Albert Einstein 'The Fundamentals of Theoritical Physics' Science 91-1940
^ Bertrand Russell, Bilim ve Din

[1] "TDK: "ilim"". 31 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2023.

[2] "science." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.

[3] "Bilimin Üç Dalı: Formal, sosyal ve fennî". 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[4] TDKBilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü. Türk Dil Kurumu. 15 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. URL erişim tarihi: 16 Ekim 2010.

[5] Albert Einstein 'The Fundamentals of Theoritical Physics' Science 91-1940

[6] Bertrand Russell, Bilim ve Din

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]