Brahmi alfabesi

Brahmi alfabesi, ünlüleri ünsüz sembollerle ilişkilendirmek için bir aksan işaretleri sistemi kullanan bir abugidadır. Yazı sistemi, Maurya döneminden (MÖ 3. yüzyıl) erken Gupta dönemine (MS 4. yüzyıl) kadar yalnızca nispeten küçük evrimsel değişiklikler geçirdi ve MS 4. yüzyılda bile okuma yazma bilen bir kişinin Maurya yazıtlarını hala okuyabildiği düşünülmektedir. Bundan bir süre sonra, orijinal Brahmi yazısını okuma yeteneği kayboldu. En eski (tartışmasız bir şekilde tarihli) ve en iyi bilinen Brahmi yazıtları, kuzey-orta Hindistan'daki Asoka'nın MÖ 250-232'ye tarihlenen kayaya oyulmuş fermanlarıdır. Brahmi'nin deşifresi, 19. yüzyılın başlarında, Hindistan'daki Doğu Hindistan Şirketi yönetimi sırasında, özellikle Kalküta'daki Bengal Asya Topluluğu'nda, Avrupa'nın akademik ilgisinin odak noktası haline geldi. Brahmi, Cemiyetin sekreteri James Prinsep tarafından 1830'larda Cemiyetin dergisinde yayınlanan bir dizi bilimsel makalede deşifre edildi. Buluşları, diğerleri arasında Christian Lassen, Edwin Norris, H. H. Wilson ve Alexander Cunningham'ın epigrafik çalışmalarına dayanıyordu.

Çoğu akademisyen, Brahmi'nin bir veya daha fazla çağdaş Semitik yazıdan türetildiğini veya en azından bunlardan etkilendiğini belirtirken diğerleri yerli bir köken veya çok daha eski ve henüz çözülmemiş olanla bağlantı fikrini savunurken, yazının kökeni hala çok tartışılmaktadır. Brahmi bir zamanlar İngilizcede "pin-man" yazısı, yani "çubuk figür" yazısı olarak anılıyordu. 1880'de Albert Étienne Jean Baptiste Terrien de Lacouperie, Gabriel Devéria'nın gözlemlerine dayanarak Lalitavistara Sūtra'da bahsedilen yazı listesindeki ilk sırada yer alan Brahmi yazısıyla ilişkilendirmesine kadar "lath", "Lat", "Güney Asokan", "Indian Pali" veya "Mauryan" gibi birçok isimle bilinmekteydi. Bu nedenle isim, "Brahma" varyant biçiminde de olsa, Georg Bühler'in etkili çalışmasında benimsenmiştir. Beşinci yüzyılın Gupta yazısına bazen "Geç Brahmi" denir. Brahmi yazısı, birlikte Brahmik yazılar olarak sınıflandırılan çok sayıda yerel varyant halinde çeşitlenmiştir. Güney ve Güney Doğu Asya'da kullanılan düzinelerce modern yazı Brahmi'den gelmektedir ve bu da onu dünyanın en etkili yazı geleneklerinden biri haline getirmektedir. Bir araştırma, Brahmi'den türetilen 198 yazı çeşidi bulmuştur.

Asoka'nın yazıtları arasında MÖ 3. yüzyılda Brahmi alfabesiyle yazılmış birkaç rakam bulundu ve bunlar Brahmi rakamları olarak adlandırılmaya başlandı. Rakamlar toplanır ve çarpılır ve bu nedenle basamak değeri değildir; temel numaralandırma sistemlerinin Brahmi yazısı ile bir bağlantısı olup olmadığı bilinmemektedir. Ancak MS birinci binyılın ikinci yarısında, Hindistan ve Güneydoğu Asya'da Brahmi'den türetilen yazılarla yazılmış bazı yazıtlar, ondalık basamak değeri olan sayıları içeriyordu ve Hindu-Arap sayı sisteminin mevcut en eski maddi örneklerini oluşturuyordu ve şu an dünya çapında kullanımdadır. Bununla birlikte, altta yatan numaralandırma sistemi daha eskiydi, çünkü sözlü olarak aktarılan en eski örnek, astroloji üzerine kayıp bir Yunan çalışmasının Sanskritçe bir nesir uyarlamasında MS 3. yüzyılın ortalarına tarihlenmektedir.