Gerald Ford | |
---|---|
![]() | |
Resmî portre, 1974 | |
38. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
Görev süresi 9 Ağustos 1974 - 20 Ocak 1977 | |
Başkan Yardımcısı | Nelson Rockefeller |
Yerine geldiği | Richard Nixon |
Yerine gelen | Jimmy Carter |
40. Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı | |
Görev süresi 6 Aralık 1973 - 9 Ağustos 1974 | |
Başkan | Richard Nixon |
Yerine geldiği | Spiro Agnew |
Yerine gelen | Nelson Rockefeller |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 14 Temmuz 1913 Omaha, Nebraska, ABD |
Ölüm | 26 Aralık 2006 (93 yaşında) Rancho Mirage, Kaliforniya, ABD |
Partisi | Cumhuriyetçi Parti |
Evlilik(ler) | Betty Ford |
Çocuk(lar) | 4 |
Bitirdiği okul | |
İmzası | ![]() |
Leslie Lynch King Jr. veya bilinen adıyla Gerald Rudolph Ford Jr. (/ˈdʒɛrəld/ JERR-əld;[1] 14 Temmuz 1913 - 26 Aralık 2006), 1974'ten 1977'ye kadar 38. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi. Daha önce 1965 ile 1973 yılları arasında ABD Temsilciler Meclisi'nde Cumhuriyetçi Parti lideri olarak ve 1973 ile 1974 yılları arasında Başkan Richard Nixon'ın başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Nixon, 1974 yılında başkanlıktan istifa etti ve Ford, başkanlık koltuğuna oturdu, ancak 1976'da tam dönem seçilemedi. Ford, başkanlık ya da başkan yardımcılığı seçimlerini kazanmadan başkan olarak görev yapan tek kişidir.
Ford, Omaha, Nebraska'da doğdu ve Grand Rapids, Michigan'da büyüdü. Michigan Üniversitesi'nde okudu ve okulun Amerikan futbolu takımında oynadı. Daha sonra Yale Hukuk Fakültesi'nden Juris Doctor diplomasıyla mezun oldu. 1942'den 1946'ya kadar ABD Deniz Kuvvetleri'nde yedek subay olarak görev yaptı. Ford, siyasi kariyerine 1949 yılında Michigan'ın 5. kongre bölgesinden ABD temsilcisi olarak başladı ve son dokuzu Temsilciler Meclisi azınlık lideri olarak olmak üzere yaklaşık 25 yıl boyunca bu görevi sürdürdü. Aralık 1973'te, Spiro Agnew'in istifasından iki ay sonra Ford, başkan yardımcılığına atandı. Ağustos 1974'te Nixon'ın istifasının ardından Ford, başkanlık koltuğuna oturdu.
Yurtiçinde Ford, artan enflasyon ve durgunluk ile Büyük Buhran'dan bu yana geçen kırk yılın en kötü ekonomisine başkanlık etti.[2] En tartışmalı kararlarından biri de, Watergate skandalındaki rolü nedeniyle istifa eden eski başkan Nixon'a af çıkarması oldu. Dış politika, usul açısından Kongre'nin artan rolü ve Başkan'ın yetkilerinin sınırlandırılması ile karakterize edildi.[3] Ford, Soğuk Savaş'ta yumuşamaya doğru bir hareketin işareti olan Helsinki Anlaşmalarını imzaladı. Başkanlığından dokuz ay sonra Güney Vietnam'ın çökmesiyle ABD'nin Vietnam Savaşı'na katılımı esasen sona erdi. 1976 Cumhuriyetçi başkanlık ön seçimlerinde Ford, Cumhuriyetçi adaylık için Ronald Reagan'ı yendi, ancak başkanlık seçimini Demokrat rakibi Jimmy Carter'a karşı kıl payı kaybetti.
Başkanlık görevinin ardından Ford, Cumhuriyetçi Parti'de aktif olmaya devam etti, ancak çeşitli sosyal konulardaki ılımlı görüşleri, 1990'larda ve 2000'lerin başında partinin muhafazakâr üyeleriyle arasının açılmasına neden oldu. Ayrıca 1976 seçimlerinin ardından Carter'a karşı hissettiği düşmanlığı bir kenara bıraktı ve iki eski başkan yakın bir dostluk geliştirdi. Bir dizi sağlık sorunu yaşadıktan sonra 2006 yılında Rancho Mirage, Kaliforniya'da öldü. Tarihçiler ve siyaset bilimciler tarafından yapılan anketler, Ford'u ortalamanın altında bir başkan olarak değerlendirirken,[4][5][6] görev yaptığı döneme ilişkin geriye dönük kamuoyu yoklamaları daha olumluydu.[7][8]