II. veya I. Franz (12 Şubat 1768 – 2 Mart 1835) 1792ʼden 1806ʼya kadar II. Franz olarak son Kutsal Roma imparatoru ve 1804ʼten 1835ʼe kadar I. Franz olarak ilk Avusturya imparatoruydu. Aynı zamanda Macaristan, Hırvatistan ve Bohemya kralıydı ve 1815ʼte kurulmasının ardından ilk Alman Konfederasyonu başkanı olarak görev yaptı.
Geleceğin imparatoru II. Leopold ve İspanya prensesi Maria Luisaʼnın en büyük oğlu olan Franz, babasının Toskana Büyük Dükü olarak hüküm sürdüğü Floransaʼda doğdu. II.Leopold, 1790ʼda Kutsal Roma imparatoru oldu ancak iki yıl sonra öldü ve yerine Franz geçti. İmparatorluğu, ilki Avusturyaʼnın yenilgisi ve Renʼin sol kıyısının Fransaʼya kaybedilmesiyle sonuçlanan Fransız Devrim Savaşlarıʼna derhal karıştı. İkinci Koalisyon Savaşıʼndaki bir diğer Fransız zaferinden sonra Napolyon, kendisini Fransız imparatoru olarak taç giydirdi. Bunun üzerine Franz, Avusturya imparatoru unvanını aldı. Franz, Napolyonʼun hasmı olarak, Napolyon Savaşlarıʼnda lider rolünü sürdürdü ve bir Avrupa gücü olarak Avusturyaʼyı büyük ölçüde zayıflatan art arda yenilgiler yaşadı. 1806ʼda Napolyon, Ren Konfederasyonuʼnu oluşturduktan sonra Franz, Kutsal Roma imparatoru olarak tahttan çekildi ve bu da fiilen Kutsal Roma İmparatorluğuʼnun dağılmasına işaret etti. Beşinci Koalisyonʼun yenilgisinin ardından Franz, Fransaʼya daha fazla toprak bıraktı ve kızı Marie Louiseʼi Napolyonʼla evlendirmek zorunda kaldı.
1813ʼte Franz, Napolyonʼa sırt çevirdi ve sonunda Napolyonʼu Altıncı Koalisyon Savaşıʼnda mağlup ederek tahttan çekilmeye zorladı.