Jimmy Carter | |
---|---|
Resmî portre, 1978 | |
39. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
Görev süresi 20 Ocak 1977 - 20 Ocak 1981 | |
Başkan Yardımcısı | Walter Mondale |
Yerine geldiği | Gerald Ford |
Yerine gelen | Ronald Reagan |
76. Georgia Valisi | |
Görev süresi 12 Ocak 1971 - 14 Ocak 1975 | |
Yerine geldiği | Lester Maddox |
Yerine gelen | George Busbee |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | James Earl Carter, Jr. 1 Ekim 1924 Plains, Georgia, ABD |
Ölüm | 29 Aralık 2024 (100 yaşında) Plains, Georgia, ABD |
Partisi | Demokrat |
Evlilik(ler) | Rosalynn Smith
(e. 1946; ö. 2023) |
Çocuk(lar) | 4 |
Bitirdiği okul | Amerika Birleşik Devletleri Deniz Harp Okulu (BS, 1946) |
Mesleği | Asker, çiftçi, yazar |
Dini | Baptist[1] |
Ödülleri | |
İmzası | |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | ABD |
Branşı | Amerika Birleşik Devletleri Donanması |
Hizmet yılları | 1943-53 (Donanma) 1953-61 (Donanma Rezerv) |
Rütbesi | Teğmen |
Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
James Earl Carter Jr. (1 Ekim 1924 - 29 Aralık 2024), 1977 ile 1981 yılları arasında 39. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı bir siyasetçi ve hayırseverdi. Demokrat Parti üyesi olan Carter, 1971 ile 1975 yılları arasında 76. Georgia valisi olarak ve 1963-1967 yılları arasında Georgia Eyalet Senatosu'nda görev yaptı. ABD tarihinde en uzun süre yaşayan ve 100 yaşına ulaşan ilk başkan oldu.
Plains, Georgia'da doğan Carter, 1946'da ABD Deniz Harp Okulu'ndan mezun oldu ve ailesinin fıstık çiftliğiyle ilgilenmek üzere evine dönmeden önce denizaltı hizmetine katıldı. Sivil haklar hareketinde aktif rol aldı, ardından 1976'da başkanlığa adaylığını koymadan önce eyalet senatörü ve vali olarak görev yaptı. Demokrat Parti adaylığını sürpriz bir isim olarak kazandı ve genel seçimlerde Cumhuriyetçi görevdeki başkan Gerald Ford'u kıl payı yenilgiye uğrattı.
Başkan olarak Carter, Vietnam Savaşı'nda askerlikten kaçanları affetti ve Camp David Anlaşmaları, Panama Kanalı Anlaşmaları, Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmelerinin ikinci turu dâhil olmak üzere birçok önemli dış politika anlaşmasını müzakere etti ve Çin ile diplomatik ilişkiler kurdu. Ayrıca stagflasyonla da mücadele etti ve tasarruf, fiyat kontrolü ve yeni teknolojiyi içeren ulusal bir enerji politikası oluşturdu. Enerji ve Eğitim Bakanlıklarını kurdu. Carter'ın başkanlığının sonraki yılları, Sovyetlerin Afganistan'ı işgali ve İran Devrimi'nin patlak vermesi gibi çeşitli dış politika krizleriyle geçti. Carter, 1980'de yeniden seçilmek istedi, ancak seçimi Cumhuriyetçi Ronald Reagan'a karşı kaybetti.
Tarihçiler ve siyaset bilimciler arasında yapılan anketler, Carter'ın başkanlığını ortalamanın altında göstermektedir. Carter'ın başkanlık dönemi sona erdikten sonra, insan haklarını teşvik etmek ve genişletmek için Carter Center'ı kurdu ve bu ona 2002 Nobel Barış Ödülü'nü kazandırdı. Barış müzakerelerini yürütmek, seçimleri izlemek ve ihmal edilen tropikal hastalıkları sona erdirmek için kapsamlı seyahatler yaptı. Carter, kâr amacı gütmeyen konut kuruluşu Habitat for Humanity'nin kilit isimlerinden biriydi. Ayrıca siyasi anılar ve diğer kitaplar, İsrail-Filistin çatışması üzerine yorumlar ve şiirler yazdı.
He said he will remain a deacon and Sunday school teacher at Maranatha Baptist Church in Plains and support the church's recent decision to send half of its missions contributions to the Cooperative Baptist Fellowship.