Kooperatif

Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır. (Kasım 2022)

Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Kooperatif" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Ağustos 2014) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Kooperatif hareket kavramı, insanoğlu var olduğu günden beri süregelen ve onun sosyal bir varlık oluşunun en somut yönünü ortaya koyan bir kavramdır. Toplumun en küçük ve temel birimi olana aileden başlayıp, en soyut, en büyük ve en üst organizasyon boyutunu oluşturan millet halinde teşkilatlanmaya kadar işbirliğinin bir zihniyet, yönelme biçimi, tavır ve davranış olarak mevcudiyetini görürüz. Hatta ülkeler arasında veya ülkeleri temsil eden birimlerin aralarında oluşturduğu ittifaklar, organizasyonlar ve hedefler işbirliğinin tezahürü olduğu kadar; işbirliği olmadan gerçekleştirilemeyecek bir zarureti de ortaya koymaktadır. Güçbirliği düşüncesinin, anlayışının temelinde ise, dayanışma duygusu, birlikte hareket etme arzusu önemli bir yer tutmaktadır.

Kooperatifin herkesçe kabul edilen bir tanımı yoktur ancak kooperatif işbirliğini vurgulayan bir kavramdır. Kooperatifçilik kelimesi latince “cooperatio” kelimesinden türetilmiştir. “Cooperatio” Latincede işbirliği ve bunun fiili olan “cooperari” kelimesi de işbirliği etmek anlamındadır. Kooperatifçilik ya da kooperasyon (co-operation) geniş anlamda büyük bir kitlenin aradığı bir sonuca ulaşmak için ortaklaşa gösterilen bir faaliyette gayret ve olanakları birleştirmek, bir araya toplamak (koordine etmek) ve ahenkleştirmek demektir.

Fertler arası veya gruplar arası yalnız ekonomik anlamda bir işbirliği söz konusu ise, dar anlamdaki kooperasyondan bahsediliyor demektir. Kooperatifçilik bu bağlamda, dar anlamdaki kooperasyon kavramını ifade etmektedir. Benzer, fakat, genel menfaatlerin takibi söz konusu ise, geniş anlamda bir kooperasyondan bahsedebiliriz. Burada fertler arası, gruplar arası veya müesseseler arası benzer ve genel menfaatlerin takibi söz konusu olmaktadır. O halde ekonomik, hukuki, siyasi vb. sosyal hayattaki mevcut işbirliği tiplerinin hepsi geniş anlamdaki kooperasyonun kapsamı içine girmektedir.

1969 yılında çıkarılan 1163 sayılı “Kooperatifler Kanunu”na göre “Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve kamu tüzel kişileri tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklıklara kooperatif denir.”