Laissez faire

Makale serilerinden
Liberalizm
Tarihi Liberalizm tarihi Afrika ve Asya'da liberalizm Avrupa'da liberalizm Amerika'da liberalizm Okyanusya'da liberalizm Liberal teoriye katkılar
Kavramlar Demokrasi Ekonomik liberalizm Ekonomik küreselleşme Eşitlik Cinsiyet Kanun Özgürlük Piyasa Basın Ekonomik İnanç İfade Ticaret Zarar ilkesi Enternasyonalizm Görünmez el Laissez-faire Özgürlük Negatif Pozitif Piyasa ekonomisi Saldırmazlık ilkesi Açık toplum Hoşgörülü toplum Halk egemenliği Özel mülkiyet Haklar Sivil ve siyasi Doğal ve yasal Hukukun üstünlüğü Sekülerizm Din ve devletin ayrılması Toplum sözleşmesi Cehalet örtüsü
Türler Klasik Sosyal Muhafazakâr Demokratik Yeşil Millî Piyasa Neo Ordo Paleo Radikal Anarko Tekno Feminist Seküler
Düşünürler Acton Arnold Aron Badawi Bastiat Bentham Berlin Burke Čapek Cassirer Collingwood Condorcet Constant Croce Emerson Friedman Guizot Hayek Hu Humboldt Kant Keynes Korais Kymlicka List Locke Martineau Mill Milton Mises Montesquieu Nozick Ortega Paine Popper Priestley Rawls Ricardo Say Sen Smith Spencer Spinoza Staël Tocqueville Turgot Voltaire Weber Wollstonecraft
Politikacılar Artigas Bright Broglie Cavour Cobden Deák Deakin George Gladstone Gokhale Itagaki Jefferson Juárez Kemal King Kołłątaj Kossuth Lamartine Levski Lincoln Macaulay Madison Mazzini Milyukov Mommsen Naoroji Ohlin Pearson Rathenau Roosevelt Sarmiento Ståhlberg Venizelos
Organizasyonlar Liberal partiler Liberal Enternasyonal Uluslararası Liberal Gençlik Federasyonu (IFLRY) Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR) Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı (ALDE) Avrupa Liberal Gençlik (LYMEC) Asya Liberaller ve Demokratlar Konseyi (CALD) Afrika Liberal Ağı (ALN) Latin Amerika Liberal Ağı (RELIAL)
İlgili konular Anti-otoriteryenizm Antikomünizm Kapitalizm Merkezcilik Ekonomik özgürlük Eşitlikçilik Ampirizm Hümanizm Bireycilik Liberteryenizm Liberizm Üçüncü yol Faydacılık İlerlemecilik Korsan Parti
g t d

Laissez faire (Fransızca telaffuz: [lese fɛʁ]  ( dinle), (Türkçe: Ne isterlerse yapsınlar), özel insan grupları arasındaki işlemlerin her türlü ekonomik müdahaleden (sübvansiyonlar veya düzenlemeler gibi) muaf olduğu bir ekonomik sistem türüdür.

Bir düşünce sistemi olarak laissez-faire şu aksiyomlara dayanır: "Birey toplumdaki temel birimdir, yani sosyal hesaplamadaki ölçüm standardıdır; bireyin doğal bir özgürlük hakkı vardır; ve doğanın fiziksel düzeni uyumlu ve kendi kendini düzenleyen bir sistemdir." Orijinal ifade laissez faire, laissez passer'dir ve ikinci kısmı "(şeylerin) olmasına izin ver" anlamına gelmektedir. Bu deyiş genellikle Vincent de Gournay'e atfedilir.^[1]

Laissez-faire'in bir diğer temel ilkesi, piyasaların doğal olarak rekabetçi olması gerektiğidir ki bu kural laissez-faire'in ilk savunucuları tarafından her zaman vurgulanmıştır.

Fizyokratlar, laissez-faire'in ilk savunucularıydı ve "17. yüzyıl Fransa'sında büyüyen korkunç ve sakatlayıcı vergilendirme ağının" yerini alacak bir impôt unique, yani toprak rantı vergisini savunuyorlardı.^[2]

Onların görüşüne göre sadece toprak vergilendirilmelidir çünkü sadece toprak üretkendir.^[3][4][5]

Laissez-faire savunucuları, hükûmetin ekonomik sektörden neredeyse tamamen ayrılmasını savunmaktadır.^[6] Laissez-faire ifadesi daha geniş bir Fransızca ifadenin parçasıdır ve kelimenin tam anlamıyla "[o/onlar] yapsın" anlamına gelir, ancak bu bağlamda ifade genellikle "olmasına izin vermek" ve ifadede "rahat" anlamına gelir. Hiçbir zaman tam bir tutarlılıkla uygulanmamamış olsa da, laissez-faire kapitalizmi 18. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmış ve Adam Smith'in Ulusların Zenginliği adlı kitabıyla daha da popüler hale gelmiştir.^[7][8]

1. ^ Ellen Judy Wilson; Peter Hanns Reill (1 Ağustos 2004). Encyclopedia Of The Enlightenment. Infobase Publishing. s. 241. ISBN 978-0-8160-5335-3. 23 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2012. 
2. ^ Rothbard, Murray (1995). An Austrian Perspective on the History of Economic Thought. Edward Elgar Publishing. ss. 371. ISBN 0-945466-48-X. 
3. ^ Gaffney, Mason. "The Taxable Surplus of Land: Measuring, Guarding and Gathering It". 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2014. 
4. ^ Gaspard, Toufick. A Political Economy of Lebanon 1948–2002: The Limits of Laissez-faire. Boston: Brill, 2004. Print
5. ^ Fizyokrasi (PDF), 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 25 Temmuz 2014 
6. ^ Quick Reference Handbook Set, Basic Knowledge and Modern Technology (revised) by Edward H. Litchfield, Ph.D
7. ^ Edward H. Litchfield. "Quick Reference Handbook Set, Basic Knowledge and Modern Technology" (revised ed.).
8. ^ "Adam Smith". Encyclopædia Britannica. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.