Back Limfvatstelsel AF Sistema limfatico AN جهاز لمفي Arabic লসিকা তন্ত্ৰ AS Sistema linfáticu AST Limfa sistemi AZ Лімфатычная сістэма BE Лімфатычная сыстэма BE-X-OLD Лимфна система Bulgarian লসিকাতন্ত্র Bengali/Bangla

Lenfatik sistem

lenfatik sistem
Latince isimsystema lymphoideum
Sistemİnsan vücudu, dolaşım sistemi, bağışıklık sistemi
Tanımlayıcılar
JSTORlymphatic-system
Microsoft Academic181152851
MeSHD008208
TA5149
FMA7162 74594, 7162

Lenfatik sistem veya lenfoid sistem, omurgalılarda dolaşım sistemi ve bağışıklık sistemi'nin bir parçası olan bir organ sistemidir. Geniş bir lenf ağından, lenfatik damarlardan, lenf düğümlerinden, lenfatik veya lenfoid organlardan ve lenfoid dokulardan oluşur.[1][2] Damarlar lenf (Latince "lympha", Antik Yunancada tatlı su anlamına gelen νύμφη kelimesinden)[3] adlı berrak bir sıvıyı kalbe doğru taşır.

Kardiyovasküler sistemden farklı olarak, lenfatik sistem kapalı sistem değildir. İnsan dolaşım sistemi, kan'dan plazma'yı çıkaran kılcal filtrasyon yoluyla günde ortalama 20 litre kan işler. Kabaca 17 litre filtrelenmiş plazma doğrudan kan damarı'na geri emilirken kalan üç litre interstisyel sıvı içinde bırakılır. Lenfatik sistemin ana işlevlerinden biri, fazla üç litre için kana yardımcı bir dönüş yolu sağlamaktır.[4]

Diğer ana işlev, bağışıklık savunmasıdır. Lenf, atık ürünler ve bakteri ve proteinlerle birlikte hücresel artıklar içermesi bakımından kan plazmasına çok benzer. Lenf hücreleri çoğunlukla lenfositlerdir. İlişkili lenfoid organlar lenfoid dokudan oluşur ve lenfosit üretiminin veya lenfosit aktivasyonunun gerçekleştirildiği yerlerdir. Bunlara lenf düğümleri (en yüksek lenfosit konsantrasyonunun bulunduğu yer), dalak, timus ve bademcikler dahildir. Lenfositler başlangıçta kemik iliğinde üretilir. Lenfoid organlar ayrıca destek için stromal hücre gibi diğer hücre türlerini de içerir.[5] Lenfoid doku ayrıca mukoza ile ilişkili lenfoid doku (MALT) gibi mukozalar ile de ilişkilidir.[6]

Vücut savunmasında önemli bir rol oynayan lenfositler lenf sisteminde üretilir ve olgunlaştırılır.[7]

Dolaşımdaki kandan gelen sıvı, kılcal hareketle vücudun dokularına sızar ve hücrelere besin taşır. Sıvı, dokuları interstisyel sıvı olarak yıkar, atık ürünleri, bakterileri ve hasarlı hücreleri toplar ve daha sonra lenf olarak lenfatik kılcal damarlara ve lenf damarlarına akar. Bu damarlar, bakteri ve hasarlı hücreler gibi istenmeyen maddeleri filtreleyen çok sayıda lenf düğümünden geçerek lenfi vücudun her yerine taşır. Lenf daha sonra lenf kanalı olarak bilinen çok daha büyük lenf damarlarına geçer. Sağ lenf kanalı vücudun sağ tarafını boşaltır ve torasik kanal olarak bilinen çok daha büyük sol lenf kanalı vücudun sol tarafını boşaltır. Kanallar kan dolaşımına geri dönmek için subklavyen venlere boşalır. Lenf, kas kasılmaları ile sistem içinde hareket ettirilir.[8] Bazı omurgalılarda, lenfleri damarlara pompalayan bir lenf kalbi bulunur.[8][9]

Lenfatik sistem ilk olarak 17. yüzyılda bağımsız olarak Olaus Rudbeck ve Thomas Bartholin tarafından tanımlanmıştır.[10]

Lenf düğümlerinin yangısına lenfadenitis, lenf damarlarının yangısına ise lenfanjitis denir.

  1. ^ Standring S (2016). Gray's anatomy : the anatomical basis of clinical practice (Forty-first bas.). ss. 68-73. ISBN 9780702052309. 
  2. ^ Moore K (2018). Clinically oriented anatomy (Eighth bas.). ss. 43-45. ISBN 9781496347213. 
  3. ^ Natale G, Bocci G, Ribatti D (September 2017). "Scholars and scientists in the history of the lymphatic system". Journal of Anatomy. 231 (3): 417-429. doi:10.1111/joa.12644. PMC 5554832 $2. PMID 28614587. 
  4. ^ Sherwood, Lauralee (1 Ocak 2012). Human Physiology: From Cells to Systems. Cengage Learning. ISBN 9781111577438. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2021 – Google Books vasıtasıyla. 
  5. ^ Mak, Tak W.; Saunders, Mary E.; Saunders, Mary E. (2008). Primer to the immune response. Academic Press. ss. 28-. ISBN 978-0-12-374163-9. 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2010. 
  6. ^ Warwick, Roger; Williams, Peter L. "Angiology (Chapter 6)". Gray's anatomy (Thirty-fifth bas.). Londra: Longman. ss. 588-785. 
  7. ^ "Lenf Sistemi 18 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." webders 18 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 21 Haziran 2016.
  8. ^ a b Peyrot SM, Martin BL, Harland RM (March 2010). "Lymph heart musculature is under distinct developmental control from lymphatic endothelium". Developmental Biology. 339 (2): 429-38. doi:10.1016/j.ydbio.2010.01.002. PMC 2845526 $2. PMID 20067786. 
  9. ^ Jeltsch M, Tammela T, Alitalo K, Wilting J (October 2003). "Genesis and pathogenesis of lymphatic vessels". Cell and Tissue Research. 314 (1): 69-84. doi:10.1007/s00441-003-0777-2. PMID 12942362. 
  10. ^ Eriksson G (2004). "[Olaus Rudbeck as scientist and professor of medicine]". Svensk Medicinhistorisk Tidskrift. 8 (1): 39-44. PMID 16025602. 

Lenfatik sistem

Dodaje.pl - Ogłoszenia lokalne