Back Москва AB Moskôw ACE Москва ADY Moskou AF Moskau ALS Москва ALT ሞስኮ AM Moscú AN Moscow ANG मॉस्को ANP
 | Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve bağlantı ölümüne karşı savunmasız olan yalın URL'ler kullanılmıştır. (Aralık 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | Bu sayfada devam eden bir çalışma vardır. Yardım etmek istiyorsanız ya da çalışma yarım bırakılmışsa, çalışmayı yapan kişilerle iletişime geçebilirsiniz. Bu sayfada son yedi gün içinde değişiklik yapılmadığı takdirde şablon sayfadan kaldırılacaktır. En son değişiklik, 0 saniye önce [[Kullanıcı:|]] (katkılar | kayıtlar) tarafından gerçekleştirildi (). |
| Moskova | |
|---|---|
Kızıl Meydan; solda Spasskaya Kulesi, sağda Aziz Vasil Katedrali ve arka planda Ostankino Kulesi ile birlikte | |
  Moskova | |
Koordinatlar: 55°45′2″K 37°37′3″D / 55.75056°K 37.61750°D | |
| Ülke |  Rusya |
| Federal Okrug | Merkez |
| Ekonomik Rayon | Merkez |
| Kaynaklarda ilk değinilişi | 1147[1] |
| İdare | |
| • İdari organ | Moskova Şehri Duması[2] |
| • Belediye Başkanı | Sergey Sobyanin [3] (ЕР) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 2561,5 km² |
| Rakım | 118—255 m |
| Nüfus (2024)[6] | |
| • Toplam | 13.149,803 |
| • Yoğunluk | 5133,63/km² |
| Demonim | Moskovalı |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (MSK) |
| Posta kodu | 14-530 |
| Alan kodu | +48 55 |
| ISO 3166 kodu | RU-MOW |
| Plaka kodu | 77, 177, 777; 97, 197, 797; 99, 199, 799, 977[7] |
| OKTMO numarası | 45000000 |
| GSYİH[8] | Toplam: 28,51 trilyon ₽ (387,06 milyar $) (2022) Kişi başı: 2,18 milyon ₽ (29.638,33 milyar $) (2022) |
Resmî site http://www.mos.ru/ | |
.jpg)
Moskova[a] (Rusça: Москва, romanize: Moskva), Rusya'nın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir Merkezi Rusya'da bulunan Moskova Nehri üzerine kurulmuştur ve 2023 itibariyle sınırları dahiline yaklaşık 13,1 milyon kişiye[6], şehir alanı dahilinde yaklaşık 18,8 milyon kişiye[10], metropolitan alanı dahilinde yaklaşık 21 milyon kişiye ev sahipliği yapmaktadır.[kaynak belirtilmeli] Şehir sınırları 2.511 km2'den[5] ibaretken, şehir alanı 5.891 km2[kaynak belirtilmeli], metropolitan alan 26 bin km2'den fazla[11] yüzölçümüne sahiptir. Dünya'nın en kalabalık şehirlerinden biri ve Avrupa'nın en kalabalık ve şehir ve metropolitan alan itibariyle en büyük şehridir.[11]
Moskova Doğu Avrupa'nın önemli bir politik, ekonomik, kültürel ve bilim merkezidir. Topraklarının tamamı Avrupa'da yer alan en büyük şehirdir, İstanbul'un ardından Avrupa'nın 2. en büyük şehridir[12] Ayrıca Dünya'nın en büyük 18. kentsel alanına sahiptir. Forbes'in 2013 yılı araştırmasına göre Moskova Dünya'nın en pahalı 9. şehri seçilmiştir.[13] Aynı zamanda Dünya'nın sayılı büyük kentsel ekonomisine sahip olan Moskova, "Global şehir" kabul edilir. Turizm konusunda dünya çapında en hızlı büyüyen şehirler arasında yer alan Moskova, aynı zamanda yeryüzündeki en kuzeyde yer alan Metropol unvanına sahiptir. Avrupa'nın en uzun tek başına duran yapısı olan Ostankino Kulesi'ne, yine Avrupa'nın en yüksek gökdeleni unvanına sahip Federation Tower'a ev sahipliği yapar. 1 Temmuz 2012'deki bölgesel genişlemenin ardından yüzölçümü 2 kat artmış olup, 233.000 kişi ise nüfusa eklenmiştir.[14] Avrupa Rusya'sında yer alan şehir, Moskova Nehri'nin üzerinde yer alır. Denize kıyısı olmayan en büyük şehirdir. Şehir aralarında Aziz Vasil Katedrali'nin de bulunduğu birçok tarihi bina ile zengin bir mimariye sahiptir. Kapladığı alanın %40'ını ormanlar ve yeşil alanlar oluşturması, Moskova'yı Dünya'nın en yeşil şehirlerinden biri yapar. Şehir sırasıyla Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı, Rus İmparatorluğu, Sovyetler Birliği ve son olarak şu anki Rusya devletine başkentlik yapmıştır. Moskova Rus kültürünün merkezi konumundadır ve içerisinde barındırdığı birçok müze, tiyatro ve akademik kurumlardan dolayı sayısız bilim insanı ve sanatçıya ev sahipliği yapar.
Rusya Hükümeti'nin merkezidir. Şu anda Rusya devlet başkanı'nın çalışma yeri olan Moskova Kremlini de şehirdeki önemli yapılardan biridir. Moskova Kremlini Orta Çağ kalesi olarak inşa edilmiştir. Kremlin ile birlikte Kızıl Meydan da Dünya Mirası listesine giren yerlerdendir. Rus Parlamentosu'nun iki birimi (Devlet Duması ve Federasyon Konseyi) de Moskova'da bulunmaktadır.
Şehir yaygın bir transit ulaşım ağına sahiptir. 4 uluslararası havaalanı, 9 demiryolu istasyonu, sayısız tramvay, monorail sistemi ve en önemlisi Dünya'nın en derin yer altı hızlı taşıma sistemine sahip olan Moskova Metrosu metropolün yaşamında önemli bir yere sahiptir. Ayrıca Moskova Metrosu zengin mimarisi ve 200'ü aşkın istasyonu ile şehrin simgesel noktalarından biri haline gelmiştir.
Rusya'nın iki federe şehrinden biridir. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Mart 1918'de başkent olmuştur. Moskova Nehri'nin içinden geçtiği bu şehir Dünya'nın en yoğun işleyen metro sistemine sahiptir. 1980 yaz olimpiyatlarına ev sahipliği yapmıştır. Moskova'da yaşayan milyarder sayısı diğer dünya şehirlerden fazladır, bu da en çok milyarderin yaşadığı şehir unvanını getirmiştir. 2007 yılı istatistiklerine göre dünyanın en pahalı şehirleri listesinde 1. sıraya yerleşmiştir. Ayrıca Eurovision 2009'a ev sahipliği yapmıştır. Kızıl Meydan, Lenin Mozolesi, Tarih Müzesi, Bolşoy Tiyatrosu şehirdeki önemli mekanlardır.
Moskova'nın çeşitli lakapları vardır ve bunların çoğu şehrin büyüklüğüne veya Rus ulusu için önemine atıfta bulunur. Üçüncü Roma (Третий Рим), Beyaz Taşlı (Белокаменная), İlk Taç (Первопрестольная) ve Kahraman Şehir (город-герой). Moskovalı için kullanılan demonim erkekler için "москвич" (moskviç) kadınlar için ise "москвичка" (moskviçka). İngilizceye Muscovite olarak geçmiştir.
- ^ "The History of Moscow". web.archive.org. 17 Mayıs 2006. 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024.
- ^ "The Moscow City Government". web.archive.org. 23 Ağustos 2011. 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024.
- ^ "The Moscow City Government". web.archive.org. 23 Ağustos 2011. 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024.
- ^ https://web.archive.org/web/20240603012430/https://77.rosstat.gov.ru/storage/mediabank/2023%20%D0%B3%D0%BE%D0%B4(3).pdf
- ^ a b "Площадь Москвы: в километрах, плотность, данные по годам". web.archive.org. 3 Aralık 2021. 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:1isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Коды регионов на автомобильных номерах России 2022: таблица и обозначения". web.archive.org. 28 Kasım 2022. 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024.
- ^ "Wayback Machine". web.archive.org. 31 Mart 2023. 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2024.
- ^ "Internet Archive: Digital Library of Free & Borrowable Texts, Movies, Music & Wayback Machine". archive.org. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ "Major Agglomerations of the World - Population Statistics and Maps". web.archive.org. 7 Temmuz 2023. 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ a b "A 3-Hour Commute: A close look at Moscow the Megapolis — Strelka Mag". web.archive.org. 17 Nisan 2021. 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ http://www.citymetric.com/fabric/which-largest-city-europe-2878 4 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Which is the largest city in Europe? - CityMetric
- ^ https://www.forbes.com/forbes/welcome/?toURL=https://www.forbes.com/sites/ricardogeromel/2013/03/14/forbes-top-10-billionaire-cities-moscow-beats-new-york-again/&refURL=https://www.forbes.com/forbes/welcome/?toURL=https://www.forbes.com/sites/ricardogeromel/2013/03/14/forbes-top-10-billionaire-cities-moscow-beats-new-york-again/&refURL 16 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Forbes Top 10 Billionaire Cities – Moscow Beats New York Again
- ^ https://www.mos.ru/city/about/ 22 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Из истории Москвы
Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)