Murasaki Shikibu

Murasaki Şikibu (紫 式部, Türkçe: Murasaki Hanım; ms. 973 ya da 978 – ms. 1014 ya da 1031), 10-11. yüzyıllarda yaşamış Japon şair ve romancı. Heian dönemi Japonya'sında imparatorluk sarayındaki nedimelerden biriydi. Gerçek adı bilinmez. Ancak 1007 tarihli bir saray günlüğünde bahsi geçen başnedime Fujiwara no Kaoruko (藤原 香子)'nun Murasaki olabileceği düşünülür. En ünlü eseri, çeşitli otoritelerce dünyanın ilk romanı kabul edilen Genji'nin Hikâyesi'dir.^[1] Diğer bir önemli eseri Murasaki Hanım'ın Günlüğü'dür.

Heian döneminde kadınların devletin yazılı dili olan Çinceyi öğrenmelerine izin verilmiyordu. Ancak kültürlü bir aileden gelen Murasaki Çince klasiklere ilgiliydi ve Çinceyi akıcı şekilde öğrendi. 20'li yaşlarında evlendi ve bir kız çocuğu sahibi oldu ancak evlendikten 2 sene sonra eşi öldü. Genji’nin hikâyesini ne zaman yazdığı tam olarak belli değil ama muhtemelen evliyken ya da dul olduktan kısa bir süre sonra yazdığı düşünülmektedir. Yaklaşık 1005 yılında tanınmış bir yazar olarak unvanı yüzünden Murasaki, İmparatoriçe Shōshi'nin nedimelik görevini üstlenmesi için Fujiwara no Michinaga tarafından saraya davet edildi. Hizmeti boyunca saray hayatından sahneleri yazılarına aktararak yazmaya devam etti. Beş ya da altı yıl sonra saraydan ayrıldı ve Shōshi ile birlikte Biwa nehri bölgesine inzivaya çekildi. Akademisyenlerin görüşleri ölüm yılına gelince ayrılık göstermekte; çoğu 1014 yılında hemfikir, diğerleri 1031 yılında hayatta olduğunu öne sürmektedir.

Murasaki, Murasaki Hanım'ın Günlüğünü, bir cilt şiir ve Genji'nin Hikâyesini yazdı. Yazımının on yılı içerisinde Genji eyaletler boyunca dağıtılmıştı. Yüzyıl içerisinde Japon edebiyatının klasikleri arasında yer alıp, akademik eleştirilerin bir konusu haline gelmişti. 20. Yüzyılın başlarında yapıtları çevrilmişti; altı ciltlik bir İngilizce tercümesi 1933 yılında çevrilmişti. Akademisyenler, Heian saray topluluğunun hayatını dile getiren yapıtının öneminin farkında olmaya devam etmektedirler. 13. yüzyıldan beri yapıtları Japon sanatçıları ve ukiyo-e tahta basma kalıbı ustaları tarafından resmedilmiştir.

1. ^ "The Tale of Genji." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.