Ozon

Ozon

Adlandırmalar
IUPAC adı Ozone
Sistematik IUPAC adı Trioxygen
Diğer adlar 2λ4-trioxidiene; catena-trioxygen
Tanımlayıcılar
CAS numarası	10028-15-6
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
ChEBI	CHEBI:25812
ChemSpider	23208
ECHA InfoCard	100.030.051
EC Numarası	233–069–2
Gmelin Referansı	1101
IUPHAR/BPS	6297
MeSH	Ozone
PubChem CID	24823
RTECS numarası	RS8225000
UNII	66H7ZZK23N
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID0021098
InChI InChI=1S/O3/c1-3-2  Key: CBENFWSGALASAD-UHFFFAOYSA-N  InChI=1/O3/c1-3-2 Key: CBENFWSGALASAD-UHFFFAOYAY
SMILES [O-][O+]=O
Özellikler Şablon hatası * bilinmeyen parametre adı (Şablon:Kimyakutu Özellikler): "Odour" (parametre listesini kontrol edin). Bu mesaj yalnızca Önizlemeyi göster ile ön izlemede gösterilir, Değişiklikleri yayımladıktan sonra gösterilmez.
Kimyasal formül	O3
Molekül kütlesi	48,00 g mol−1
Görünüm	Colourless to pale blue gas[1]
Yoğunluk	2.144 g/L (at 0 °C)
Erime noktası	-192,2 °C; -313,9 °F; 81,0 K
Kaynama noktası	-112 °C; -170 °F; 161 K
Çözünürlük (su içinde)	1.05 g L−1 (at 0 °C)
Çözünürlük (other solvents içinde)	Very soluble in CCl4, sulfuric acid
Buhar basıncı	55.7 atm[2] (Dönüştürme hatası: "−12.15" değeri bir sayı olmalıdır (yardım))[a]
Konjuge asit	Protonated ozone
Manyetik alınganlık (χ)	+6.7·10−6 cm3/mol
Kırınım dizimi (nD)	1.2226 (liquid), 1.00052 (gas, STP, 546 nm—note high dispersion)[3]
Yapı
Uzay grubu	C2v
Koordinasyon geometrisi	Digonal
Moleküler geometri	Dihedral
Hibridizasyon	sp2 for O1
Dipol momenti	0.53 D
Termokimya
Standart molar entropi (S⦵298)	238.92 J K−1 mol−1
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)	142.67 kJ mol−1
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	Danger
Tehlike ifadeleri	H270, H314
NFPA 704 (yangın karosu)	4 0 4 OX
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LCLo (yayınlanan en düşük)	12.6 ppm (mouse, 3 hr) 50 ppm (human, 30 min) 36 ppm (rabbit, 3 hr) 21 ppm (mouse, 3 hr) 21.8 ppm (rat, 3 hr) 24.8 ppm (guinea pig, 3 hr) 4.8 ppm (rat, 4 hr)[4]
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	TWA 0.1 ppm (0.2 mg/m3)[1]
REL (tavsiye edilen)	C 0.1 ppm (0.2 mg/m3)[1]
IDLH (anında tehlike)	5 ppm[1]
Benzeyen bileşikler
Benzeyen bileşikler	Sulfur dioxide Trisulfur Disulfur monoxide Cyclic ozone
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).  doğrula (bu nedir? )
Bilgi kutusu kaynakları

Ozon gazı (O₃), 3 oksijen atomundan oluşan molekülleriyle renksiz bir gazdır ve atmosferin üst katmanlarında yer alır.

Oksijenin allotropudur, trioksijen olarak da tanımlanır. Normal koşullarda atmosferin alt kısımlarında O₃ miktarı yaklaşık 0,04 ppm değerindedir.^{[kaynak belirtilmeli]} Bununla birlikte dumanlı sisin olduğu yerlerde ozon miktarı artmaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]} Ozon'un 0,12 düzeyini aşması sağlığa zararlı kabul edilir.^{[kaynak belirtilmeli]} Ozon, gökyüzünün mavi renginin ana sebebidir. Sıvı hâlde lacivert renge dönüşen ozon gazı, Dünya'yı Güneş'ten gelen zararlı morötesi radyasyonuna karşı korumaktadır. Atmosferin üst katmanlarında UV ışınları, alt katmanlarında yıldırım çakması sonucu oluşan elektrik akımının oksijeni parçalaması ile oluşan ozon, havanın temizlenmesinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Ozon gelişmiş ülkelerde gıda tekstil lojistik sağlık sektörlerinde yaygın bir şekilde alternatifsiz dezenfektan olarak kullanılmaktadır.

Ham maddesi oksijen olan ozon depolanamayan ve stoklama imkânı olmayan tek gazdır. Ozonun stoklanamamasının sebebi Ozon gazının, bulunduğu ortamın sıcaklığı ile doğru orantılı olarak zamanla ham maddesi olan oksijene dönüşmesidir. Derin cerrahi yaraların tedavisinde etkilidir ve sağlık sektöründe tedavi amaçlı olarak kullanılmaktadır. Bilinçsiz kullanımının başta akciğer olmak üzere insan sağlığına yan etkileri vardır.

1. ^ ^{a b c d e} NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0476". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). 
2. ^ Gas Encyclopedia; Ozone 14 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
3. ^ Cuthbertson, Clive; Cuthbertson, Maude (1914). "On the Refraction and Dispersion of the Halogens, Halogen Acids, Ozone, Steam Oxides of Nitrogen, and Ammonia". Philosophical Transactions of the Royal Society A. 213 (497–508). ss. 1-26. Bibcode:1914RSPTA.213....1C. doi:10.1098/rsta.1914.0001. Erişim tarihi: 4 Şubat 2016. 
4. ^ "Ozone". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH). Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)

Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)