Permiyen

Permiyen
298,9 ± 0,15 - 251,902 ± 0,024 myö  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Orta Permiyen sırasında Dünya (yaklaşık 275 myö)
Kronoloji
−300 — – −295 — – −290 — – −285 — – −280 — – −275 — – −270 — – −265 — – −260 — – −255 — – −250 — P a l e o z o y i k M Z Karbonifer P e r m i y e n Triyas S i s u r a l i y e n G u a d a l u p. L o p i n. Asseliyen Sakmariyen Artinskiyen Kunguriyen Rodiyen Vordiyen Kapitaniyen Vuçepingiyen Çangsingiyen       ← Permiyen–Triyas yok oluşu ← Kapiteniyen sonu yok oluşu ← Olson yok oluşu 2018 itibarıyla Permiyen'in Uluslararası Stratigrafi Komisyonu'na göre alt bölümleri.[1] Dikey eksen ölçeği: milyon yıl önce.
Etimoloji
Kullanım bilgisi
Bölgesel kullanım	Küresel (ICS)
Kullanılan zaman çizelgesi	ICS Zaman Cetveli
Tanım
Kronolojik birim	Dönem
Stratigrafik birim	Sistem
Zaman aralığının resmîyeti	Resmî
Alt sınırını belirleyen	Bir konodont olan Streptognathodus isolatus'un morfotipi Streptognathodus wabaunsensis kronoklininin içinde ilk ortaya çıkışı
Alt sınır KSKN	Aydaralaş, Ural Dağları, Kazakistan 50°14′45″N 57°53′29″E / 50.2458°K 57.8914°D / 50.2458; 57.8914
KSKN onayı	1996[2]
Üst sınırını belirleyen	Bir konodont olan Hindeodus parvus'un ilk ortaya çıkışı
Üst sınır KSKN	Meishan, Zhejiang, Çin 31°04′47″N 119°42′21″E / 31.0798°K 119.7058°D / 31.0798; 119.7058
KSKN onayı	2001[3]
Atmosfer ve iklim verileri

Permiyen, jeolojik zaman cetvelinde, yaklaşık 298,9 milyon yıl öncesinden 251,9 milyon yıl öncesine kadar süren ve kayda değer çevresel değişikliklere sahne olan bir jeolojik dönemdir. Bu dönemde kara yaşamında bir dönüşüm görülmesine ek olarak hayvanlar ve bitkilerin evrimsel tarihinde dikkate değer olaylara sahne oldu. Permiyen Dönemi'nin adı, Rusya'da Ural Dağları çevresindeki çalışmalar sırasında, İngiliz jeolog Roderick Impey Murchison tarafından 1841 yılında tarihe kazandırıldı. Permiyen Dönemi, Karbonifer Dönemi ile Triyas Dönemi arasında yer alır ve bu dönemde gerçekleşen çeşitli birçok olaydan dolayı karada yaşayan canlı türlerinin evriminde ve çeşitliliğinde bir dönüm noktası olarak görülür.

Permiyen Dönemi, Sisuraliyen, Guadalupiyen ve Lopingiyen olmak üzere üç ana bölüme ayrılmıştır. Sisuraliyen, Ural Dağları'nın batı yamaçlarındaki katmanlarla tanımlanmışken, Guadalupiyen adını Teksas ve New Mexico'daki Guadalupe Dağları'ndan alır. Lopingyen ise adını Çin'in Jiangxi eyaletine bağlı Leping şehrinden alır. Permiyen Dönemi boyunca, karasal yaşam kayda değer ölçüde değişti ve özellikle bitki örtüsünde çeşitlilik arttı. Dünya'daki kara parçalarının çoğunluğu Pangea kıtasında toplandı ve iklim dalgalanmaları meydana geldi.

Deniz yaşamı, Permiyen-Triyas yok oluşu olarak bilinen bir soy tükenmesi olayıyla sona erdi. Kara yaşamında ise sürüngenlerin atası olan sinapsitler ve daha gelişmiş omurgalı grupları evrimleşerek ortaya çıktı. Ancak Permiyen-Triyas yok oluşu, deniz canlılarının %90 ila %95'inin, kara canlılarının ise %70'inin neslinin tükenmesine sebep oldu.

Permiyen Dönemi, sadece biyolojik evrimde değil, aynı zamanda iklimsel ve jeolojik süreçlerde de dikkate değer değişikliklere sahne olan bir dönem olarak yerküre tarihinde öne çıkar. Yanardağ faaliyetlerinin yanı sıra atmosferdeki karbondioksit seviyelerinin yükselmesi ve sürekli arazi değişiklikleri, bu dönemin ana özellikleri olarak kabul edilir. Permiyen Dönemi'nin sona erdiği dönemde gerçekleşen yok oluş, yerküre tarihindeki en büyük yok oluşlardan biridir ve bilim insanları için hâlâ soru işaretleri barındırır.

1. ^ "Uluslararası Kronostratigrafik Çizelge" (PDF). www.stratigraphy.org. Uluslararası Stratigrafi Komisyonu. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
2. ^ Davydov, Vladimir; Glenister, Brian; Spinosa, Claude; Ritter, Scott; Chernykh, V.; Wardlaw, B.; Snyder, W. (March 1998). "Proposal of Aidaralash as Global Stratotype Section and Point (GSSP) for base of the Permian System" (PDF). Episodes. 21: 11-18. doi:10.18814/epiiugs/1998/v21i1/003 . 4 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Aralık 2020. 
3. ^ Hongfu, Yin; Kexin, Zhang; Jinnan, Tong; Zunyi, Yang; Shunbao, Wu (June 2001). "The Global Stratotype Section and Point (GSSP) of the Permian-Triassic Boundary" (PDF). Episodes. 24 (2): 102-114. doi:10.18814/epiiugs/2001/v24i2/004 . 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.