Back بولي إيثيلين تيرفثالات Arabic پولیاتیلن ترفتالات AZB Поліэтылентэрэфталат BE Полиетилентерефталат Bulgarian PET Catalan Polyethylentereftalát Czech Polyetylentereftalat Danish Polyethylenterephthalat German Τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο Greek Polyethylene terephthalate English
| |
| |
| |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
poli(etilen tereftalat) | |
poli(oksietilenokstereftaloil) | |
| Tanımlayıcılar | |
| Kısaltmalar | PET, PETE |
| ChEBI | |
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.121.858 |
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| Özellikler | |
| Molekül formülü | (C10H8O4)n[1] |
| Molekül kütlesi | değişken (10-50 kg/mol) |
| Yoğunluk | 1,38 g/cm3 (20 °C),[3] amorf katı: 1,370 g/cm3,[1] tek kristal: 1,455 g/cm3[1] |
| Erime noktası | 250 [3] 260 °C[1] |
| Kaynama noktası | 350 (ayrışır) |
| Çözünürlük (su içinde) | pratikte çözülmez[3] |
| log P | 0,94540[4] |
| Isı iletkenliği | 0,15[2] to 0.24 W m−1 K−1[1] |
| Kırınım dizimi (nD) | 1,57–1,58,[2] 1.5750[1] |
| Termokimya | |
Isı sığası (C)
|
1,0 kJ/(kg·K)[1] |
| Benzeyen bileşikler | |
Benzeyen Monomerler
|
Tereftalik asit Etilen glikol |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Polietilen tereftalat [bazen poli(etilen tereftalat) olarak da yazılır.] Eskiden PETP veya PET-P olarak veya genellikle en yaygın PET veya PETE olarak kısaltılan polyester ailesi reçinelerinden bir termoplastik polimer reçinedir. Genelde giysiler için elyaflarda, sıvılar ve gıdalar için kaplarda, üretim için termoformda ve mühendislik reçineleri için cam elyafla birlikte kullanılır.
Polietilen tereftalat Birleşik Krallık'ta Terylene markasıyla anılır. Terylene ismi (polieth)ylene ve ter(ephthalate) kelimelerindeki "ter" ve "ylene" hecelerinin tersten birleştirilmesinden oluşur ve 1940'lara tarihlendirilir.[5] Rusya ve eski Sovyetler Birliği'nde Lavsan ve ABD'de Dacron markasıyla satılır.
Bio-PET PET'in biyo-bazlı muadilidir.[6][7]
Dünya PET üretiminin çoğunluğu sentetik elyaflar içindir (%60'ın üzerinde) ve şişe üretimi küresel talebin yaklaşık %30'unu oluşturur.[8] Tekstil uygulamaları bağlamında PET genel adı poliester ile anılırken PET kısaltması genellikle ambalajla ilgili olarak kullanılır. Poliester dünya polimer üretiminin yaklaşık %18'ini oluşturur ve polietilen (PE), polipropilen (PP) ve polivinil klorür'den (PVC) sonra en çok üretilen dördüncü polimerdir.
Polietilen tereftalat polikondenzasyon metoduyla üretilir.
PET monomer etilen tereftalatın tekrarlayan (C10H8O4) birimlerle polimerize birimlerinden oluşur.
En önemli kullanım avantajı tamamen geri dönüşebilir olmasıdır. Diğer plastiklerden farklı olarak polimer zincirleri sonraki kullanımlar içinde eski hâlini alır. PET reçine tanımlama kodu olarak 1 ile ifade edilir.
İşlenmesine ve termal geçmişine bağlı olarak polietilen tereftalat hem amorf (şeffaf) hem de yarı kristal polimer olarak var olabilir. Yarı kristalli malzeme kristal yapısına ve parçacık boyutuna bağlı olarak şeffaf (parçacık boyutu 500 nm'den az) veya opak ve beyaz (parçacık boyutu birkaç mikrometreye kadar) görülebilir.
İnce film olarak üretildiğinde PET sıklıkla alüminyum ile kaplanır; yansıtıcı ve opak bir hale gelir. PET şişeler mükemmel bariyer malzemesi olup özellikle meşrubatlar için çok yaygın kullanım alanı vardır.
Elyaf veya cam partikül dolgulu olduğunda kayda değer bir şekilde sert ve daha uzun ömürlü olur. Monomer bis (2-hidroksietil) tereftalat bir yan ürün olarak suyla tereftalik asit ve etilen glikol arasındaki esterifikasyon reaksiyonu ile sentezlenebilir (bu aynı zamanda yoğunlaşma reaksiyonu) veya transesterifikasyon etilen glikol ile dimetil tereftalat (DMT) arasında bir yan ürün olarak metanol ile reaksiyon yoluyla olur. Polimerizasyon monomerlerin yan ürün olarak suyla (esterleştirme/karşılıklı esterleştirmeden hemen sonra yapılır) polikondansasyon reaksiyonu yoluyla gerçekleştirilir.
Young modülü (E) 2800–3100 MPa Çekme dayanımı (σt) 55–75 MPa Elastik limit 50–150% Çentik testi 3.6 kJ/m2 Cam geçiş sıcaklığı (Tg) 67–81 °C Vicat B 82 °C lineer genleşme katsayısı (α) 7×10-5 K−1 Su emme (ASTM) 0.16 Source[1]
- ^ a b c d e f g h van der Vegt, A. K.; Govaert, L. E. (2005). Polymeren, van keten tot kunstof. VSSD. ISBN 9071301486.
- ^ a b Speight, J. G.; Lange, Norbert Adolph (2005). Lange's Handbook of Chemistry (16.16editör= McGraw-Hill bas.). ss. 2807-2758. ISBN 0-07-143220-5.
- ^ a b c Alman İş Güvenliği ve Sağlığı Enstitüsü'nün GESTIS Madde Veritabanındaki Polyethylenterephthalat kaydı, accessed on 7 Kasım 2007.
- ^ "poly(ethylene terephthalate) macromolecule_msds". 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Oxford Dictionary 31 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ "Bio-based drop-in, smart drop-in and dedicated chemicals" (PDF). 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
- ^ "Duurzame bioplastics op basis van hernieuwbare grondstoffen". 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
- ^ Ji, Li Na (Haziran 2013). "Study on Preparation Process and Properties of Polyethylene Terephthalate (PET)". Applied Mechanics and Materials. 312: 406-410. Bibcode:2013AMM...312..406J. doi:10.4028/www.scientific.net/AMM.312.406.