Richard Nixon | |
---|---|
![]() | |
Resmî portre, 1972 | |
37. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
Görev süresi 20 Ocak 1969 - 9 Ağustos 1974 | |
Başkan Yardımcısı | Spiro Agnew Gerald R. Ford |
Yerine geldiği | Lyndon B. Johnson |
Yerine gelen | Gerald Ford |
36. Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı | |
Görev süresi 20 Ocak 1953 - 20 Ocak 1961 | |
Başkan | Dwight Eisenhower |
Yerine geldiği | Alben W. Barkley |
Yerine gelen | Lyndon Johnson |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 9 Ocak 1913 Yorba Linda, Kaliforniya, ABD |
Ölüm | 22 Nisan 1994 (81 yaşında) New York, New York, ABD |
Partisi | Cumhuriyetçi Parti |
Evlilik(ler) | Pat Nixon (e. 1940–1993)
|
Çocuk(lar) | 2 |
Bitirdiği okul | |
Mesleği | Avukat Politikacı |
İmzası | ![]() |
Richard Milhous Nixon (9 Ocak 1913 - 22 Nisan 1994), 1969'dan 1974'e kadar 37. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi ve avukat. Cumhuriyetçi Parti üyesi olan Nixon, daha önce Kaliforniya temsilcisi ve senatörü olarak ve 1953 ile 1961 yılları arasında Başkan Dwight D. Eisenhower'ın başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Başkanlık döneminde ABD'nin Vietnam Savaşı'na katılımının azaltılması, Sovyetler Birliği ve Çin ile yumuşama, Apollo 11'in Ay'a inişi ve Çevre Koruma Ajansı ile İş Güvenliği ve Sağlığı İdaresi'nin kurulması gerçekleşti. Nixon'ın ikinci dönemi, Watergate skandalının bir sonucu olarak görevinden istifa eden tek ABD başkanı olmasıyla erken sona erdi.
Nixon, Güney Kaliforniya'nın Yorba Linda kentinde fakir bir Kuveykır ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Duke Hukuk Fakültesi'nden 1937 yılında mezun oldu, Kaliforniya'da avukatlık yaptı ve daha sonra eşi Pat ile birlikte federal hükûmet için çalışmak üzere 1942 yılında Washington, D.C.'ye taşındı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Deniz Kuvvetleri'nde aktif görev yaptıktan sonra 1946 yılında Temsilciler Meclisi'ne seçildi. Alger Hiss davasındaki çalışmaları, önde gelen bir anti-komünist olarak ün kazanmasını sağladı. 1950 yılında Senato'ya seçildi. Nixon, 1952 seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı olan Eisenhower'ın ikinci adamıydı ve sekiz yıl boyunca başkan yardımcısı olarak görev yaptı. 1960 başkanlık seçimlerini John F. Kennedy'ye karşı kıl payı kaybetti. 1962'de Kaliforniya valiliği yarışını kaybetmesinin ardından siyasetten emekli olduğunu açıkladı. Ancak 1968'de başkanlık için bir kez daha aday oldu ve Demokratların görevdeki başkan yardımcısı Hubert Humphrey'i yendi.
Kuzey Vietnamlıları müzakere masasına oturtmak isteyen Nixon, Kamboçya'da askeri operasyonlar ve hava bombardımanı emri verdi. Amerika'nın Vietnam'daki savaşa katılımını 1973'te ve askerlik hizmetini de aynı yıl sona erdirdi. 1972'de Çin'e yaptığı ziyaret sonunda iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasını sağladı ve ardından Sovyetler Birliği ile Anti-Balistik Füze Antlaşması'nı imzaladı. Ülke içinde Nixon, Kontrollü Maddeler Yasası'nı savundu ve uyuşturucuya karşı savaşı başlattı. Nixon'ın ilk dönemi Amerikan çevre hareketinin doruk noktasında gerçekleşti ve birçok ilerici çevre politikası değişikliğini yürürlüğe koydu; yönetimi Çevre Koruma Ajansı'nı kurdu ve Tehlike Altındaki Türler Yasası ve Temiz Hava Yasaları gibi yasaları kabul etti. Oy verme yaşını 21'den 18'e indiren Yirmi Altıncı Değişikliği uygulamaya koydu ve Güney okullarının ayrıştırılmasını sağladı. Nixon döneminde Amerikan yerlileri ile ilişkiler gelişti, Amerikan yerlilerinin kendi kaderlerini tayin etme hakkı arttı ve yönetimi fesih politikasını iptal etti. Nixon, 90 gün boyunca ücret ve fiyat kontrolleri uyguladı, kansere karşı savaş başlattı ve Uzay Yarışı'nın sonunu işaret eden Apollo 11'in Ay'a inişine başkanlık etti. Amerikan tarihinin en büyük ezici zaferlerinden birinde George McGovern'ı mağlup ettiği 1972'de yeniden seçildi.
İkinci döneminde Nixon, İsrail'in Yom Kippur Savaşı'ndaki kayıplarını telafi etmek için bir hava ikmali emri verdi ve bu çatışma ülke içinde petrol krizine yol açtı. 1973'ten itibaren Nixon yönetiminin Watergate skandalına karıştığının ortaya çıkması Kongre'deki ve ülkedeki desteğini erozyona uğrattı. Skandal, yönetim yetkililerinin emriyle Demokratik Ulusal Komite ofisine girilmesiyle başladı ve Nixon yönetiminin kendisinin de haberdar olduğu örtbas çabalarına rağmen büyüdü. Nixon, 9 Ağustos 1974'te, neredeyse kesin olarak görevden azledilme ve görevden alınmayla karşı karşıya kalınca istifa etti. Daha sonra, halefi Gerald Ford tarafından tartışmalı bir şekilde affedildi. Yaklaşık 20 yıllık emeklilik döneminde Nixon, dokuz kitap yazdı ve birçok dış geziye katılarak imajını yaşlı bir devlet adamı ve dış ilişkiler konusunda önde gelen bir uzman olarak düzeltti. 18 Nisan 1994'te felç geçirdi ve dört gün sonra öldü. Başkanlık dönemindeki başarıları ile görevden ayrılışındaki koşullar karşılaştırıldığında, görevde olduğu döneme ilişkin sıralamaların karmaşık olduğu ortaya çıkmıştır.