Back Yamuna AF Yamuna ALS यमुना नदी ANP نهر جمنة Arabic نهر يامونا ARZ যমুনা নদী AS Ríu Yamuna AST यमुना नदी AWA Camna AZ جمنا چایی AZB
| Yamuna (यमुना) | |
| River | |
 | |
| Quốc gia | Ấn Độ |
|---|---|
| Các bang | Uttaranchal, Uttar Pradesh, Haryana |
| Các phụ lưu | |
| - tả ngạn | Tons, Hindon, Sarda, Kunta, Gir, Rishiganga, Hanuman Ganga |
| - hữu ngạn | Chambal, Betwa, Ken, Sindh |
| City | Yamuna Nagar, Delhi, Mathura, Agra, Etawah, Kalpi |
| Nguồn | Yamunotri |
| - Vị trí | Đỉnh Banderpooch, Uttarkashi, Uttarakhand, Ấn Độ |
| - Cao độ | 3.293 m (10.804 ft) |
| - Tọa độ | 31°01′0,12″B 78°27′0″Đ / 31,01667°B 78,45°Đ |
| Cửa sông | Triveni Sangam |
| - vị trí | Allahabad, Ấn Độ |
| - cao độ | 74 m (243 ft) |
| - tọa độ | 25°30′B 81°53′Đ / 25,5°B 81,883°Đ |
| Chiều dài | 1.376 km (855 mi) |
| Lưu vực | 366.223 km2 (141.399 dặm vuông Anh) |
 Map | |
Yamuna (Hindi/Phạn: यमुना, Urdu:جمنا đôi khi được gọi là Jamuna (tiếng Bengal:যমুনা Jomuna) (Hindi: जमुना) hay Jumna) là sông chi lưu lớn nhất của sông Hằng (Ganges) ở miền bắc Ấn Độ. Yamuna khởi nguồn từ sông băng Yamunotri tại cao độ 6.387 mét, trên sườn phía tây nam của đỉnh Banderpooch, thuộc dãy Hạ Himalaya ở Uttarakhand. Sông có tổng chiều dài 1.376 kilômét (855 mi) và diện tích lưu vực lên đến 366.223 km², tức 40,2% toàn Lưu vực sông Hằng. Yamuna hợp lưu với sông Hằng tại Triveni Sangam, Allahabad, địa điểm này là nơi diễn ra lễ hội Kumbha Mela được tổ chức 12 năm một lần.
Sông chảy qua một số bang như Uttarakhand, Haryana và Uttar Pradesh, qua Himachal Pradesh và sau đó là Delhi, và nhận nhiều chi lưu trên suốt dòng chảy như Tons, chi lưu dài nhất và lớn nhất của nó, Chambal, có lưu vực rộng lớn, sau đó là Sindh, Betwa và Ken. Điều quan trọng nhất là dòng sông đã tạo ra những vùng đất phù sa màu mỡ ở vùng cao, vùng Doab Yamuna-Hằng nằm giữa Yamuna và sông Hằng thuộc đồng bằng Ấn-Hằng. Gần 57 triệu người phụ thuộc vào nguồn nước của Yamuna. Dòng sông có lưu lượng dòng chảy hàng năm là 10.000 tỉ m³ (cbm) và lượng nước được sử dụng lên đến 4.400 cbm (trong đó tưới tiêu chiếm 96%), dòng sông chung cấp 70% nước cho Delhi. Cũng giống như sông Hằng, Yamuna rất được tôn kính trong Ấn Độ giáo và được tôn thờ như nữ thần Yamuna trong suốt dòng chảy của nó. Trong thần thoại Hindu, bà là con gái của thần mặt trời Surya, và là chị em gái của Yama, thần chết, do đó cũng được gọi là Yami và theo truyền thuyết dân gian, tắm trên sông sẽ giúp siêu thoát khỏi sự đau khổ của cái chết.[1][2]
Nước sông Yamuna có chất lượng "chấp nhận được" trên quãng từ Yamunotri ở dãy Himalaya đến Wazirabad ở Delhi, kéo dài khoảng 375 km, tại đây sông phải tiếp nhận chất thải của 15 cống giữa đập Wazirabad và đập Okhla và bị ô nhiễm nặng nề sau khi chảy qua Wazirabad ở Delhi. Một viên chức mô tả dòng sông là một "mương nước thải" với chỉ số nhu cầu oxy sinh hóa (BOD) từ 14 đến 28 mg/l và lượng trực khuẩn ruột cao.[3] Có ba nguồn ô nhiễm chính, cụ thể là chất thải từ các hộ gia đình và đô thị, kết quả của việc xoái mòn đất do nạn phá rừng để biến thành đất nông nghiệp cộng với kết quả của các hóa chất sử dụng trong nông nghiệp như phân bón, thuốc diệt cỏ và trừ sâu, và chất thải từ các hoạt động thương mại và công nghiệp.
- ^ Sharad K. Jain & Pushpendra K. Agarwal, Vijay P. Singh (2007). Hydrology and water resources of India- Volume 57 of Water science and technology library. Springer. tr. 344–354. ISBN 1402051794.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)
- ^ Hoiberg, Dale (2000). Students' Britannica India, Volumes 1-5. Popular Prakashan. tr. 290–291. ISBN 0852297602.
- ^ “'Ganga is the most polluted river'”. The Hindu. ngày 23 tháng 11 năm 2003. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 9 năm 2008. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2012.