Bolivia

Plurinasyonal nga Estado han Bolivia Estado Plurinacional de Bolivia (Kinatsila) Bulivya Mamallaqta (Quechua) Wuliwya Suyu (Aymara)
Bandira Eskudo
Darahonon: "¡La union es la fuerza!"  (Kinatsila) "An paghiusa amo an kusog!"
Awit: Nasodnon nga Awit han Bolivia   (Kinatsila) "Himno Nacional de Bolivia"
Wiphala han Qulla Suyu[1]:
Pamunuan	Sucre (konstitusyonal nga ulohan)[2][3] 19°2′S 65°15′W / 19.033°S 65.250°W / -19.033; -65.250 La Paz (administratibo nga ulohan)[4] 16°30′S 68°09′W / 16.500°S 68.150°W / -16.500; -68.150
Gidako-i nga syudad	Santa Cruz de la Sierra 17°48′S 63°10′W / 17.800°S 63.167°W / -17.800; -63.167
Opisyal nga mga pinulungan	Kinatsila Quechua Aymara ngan in 34 nga iba pa nga mga tuminongnong ngan lumadnon nga mga pinulongan[5][6]
Ethniko nga mga grupo	55% Amerindian (Quechua, Aymara ngan 34 pa nga iba nga mga etniko nga grupo), 30% Mestizo, 15% Busag[7]
(Mga) Tawag hin tawo	Boliviano
Kagamhanan	Unitaryo nga Presidensyal nga Republika
• Mangulo	Luis Arce
• Sugbong Mangulo	David Choquehuanca
Paglugaring  tikang han Espanya
• Gindeklara	6 Agosto 1825
• Ginkilala	21 Hulyo 1847
Langyab
• Bug-os	1,098,581 km2 (424,164 sq mi) (28th)
• Katubigan (%)	1.29
Kamolupyohan
• 2010 estimate	▲10,907,778[8] (ika-84)
• 2001 nga census	8,280,184
• Densidad	8.9/km2 (23.1/sq mi) (ika-220)
GDP (PPP)	2010 nga banabana
• Bug-os	$47.882 billion[9]
• Per capita	$4,592[9]
GDP (nominal)	2010 nga banabana
• Bug-os	$19.373 ka bilyon[9]
• Per capita	$1,858[9]
Gini (2006)	59.2[10] Error: Invalid Gini value
HDI (2010)	▲ 0.643[11] Error: Invalid HDI value · ika-95
Salapi	Boliviano (BOB)
Zona hin oras	UTC-4
Dapit hin pagmanehar	tuo
Kodigo hin pagtawag	+591
ISO 3166 nga kodigo	BO
Internet TLD	.bo

An Bolivia (nga an opisyal nga pagtawag Plurinasyonal nga Estado han Bolivia^[12][13] (Quechua: Bulivya Mamallaqta, Kinatsila: Estado Plurinacional de Bolivia, IPA: [esˈtaðo pluɾinasjoˈnal de βoˈliβja] Aymara: "Wuliwya Suyu"), usa nga ginpalibutan hin tuna nga nasod ha butnga nga Salatan nga America. Amo ini an gipobrihi o gikablasi nga nasod ha Salatan nga Amerika. Ginsasapitan ini han Brasil ha amihanan ngan ha sinirangan, han Paraguay ngan Argentina ha salatan, han Chile ha habagatan o salatan-katundan, ngan han Peru ha katundan.

Ugsa han Europeo nga pagkolonisar, an Andeano nga rehiyon han Bolivia kabahin han Imperyo Inca – an gidako-i nga estado han Ugsa-kan-Colon nga Amerika. An Imperyo Espanyol naglupig han rehiyon dida han ika-16 nga siglo. Han dako nga bahin han panahon han pagkolonisar han Espanyol, ini nga teritoryo gintawag nga Igbaw nga Peru ngan ilarom ini han Virreinato han Peru, nga naglakip han kadam-an han mga kolonya han Espanya ha Salatan nga Amerika. Katapos han pagpasamwak hin paglugaring han 1809, nagsunod in 16 ka tuig hin panggubat o gyera ugsa han pagtukod han Republika, nga ginngaran ha dungog ni Simón Bolívar, han 6 han Agosto 1825. Nag-agi an Bolivia hin mga panahon hin instabilidad ha politika, mga diktadura ngan mga kakurian ha ekonomiya.

An Bolivia usa nga demokratiko nga republika nga ginbahin ngadto hin siyam nga mga departamento. An heyograpiya hini nagkakadirudilain tikang han mga bugkid han Andes ha Katundan, ngadto han Sinirangan nga mga Ubos-nga-Katunaan, nga nahamutang ha Amazon nga Basin. Usa ini nga nagpapadukwag nga nasod, nga mayda Namumutnga nga Human Development Index nga score, ngan hin nivel hin pagkakablas nga mga 60%. An dagko nga mga buruhaton ha ekonomiya hini naglakakip han pag-uma, forestry, panagat, pagmina, ngan paghimo hin mga butang sugad hin mga textile, mga panapton, mga gin-refine nga mga metal, ngan hin refined petroleum. Damo hin mineral an Bolivia, labi na ha tin.

An populasyon han Bolivia, nga ginbanabana ha 10 ka milyon o 10 ka ribo, multietniko, nga naglakakip hin mga Amerindyo, Mestizo, Europeo, ngan mga Afrikano. An pinulongan nga ginagamit hin kasagaran Kinatsila, bisan man kon an Aymara ngan an Quechua nga mga pinulongan agsob gihapon gamiton ngan ini nga tulo, pati in 34 nga iba pa nga mga tuminongnong nga pinulongan opisyal. An damo nga ihap in dirudilain nga mga kultura ha sakob han Bolivia nagpadako ha pagkadirudilain ha arte, panluto, literatura ngan musika.

1. ↑ An Artikulo 6, seksyon II han bag-o nga konstitusyon han Bolivian constitution nagtukod han Wiphala nga amo an nasodnon nga tigaman han Bolivia (upod han bandera, nasodnon nga awit ngan eskudo). Kitaa an "Bandera indígena boliviana es incluida como símbolo patrio en nueva Constitución", Oktubre 21, 2008, United Press International.
2. ↑ "Artículo 6. I. Sucre es la Capital de Bolivia."(Article 6. I. An Sucre amo an ulohan han Bolivia.)
3. ↑ "CIA - The World Factbook". Ginhipos tikang han orihinal han 25 Disyembre 2018. Ginkuhà 29 Agosto 2011.
4. ↑ "CIA - The World Factbook". Ginhipos tikang han orihinal han 25 Disyembre 2018. Ginkuhà 29 Agosto 2011.
5. ↑ Bolivian Constitution, Article 5-I: Son idiomas oficiales del Estado el castellano y todos los idiomas de las naciones y pueblos indígena originario campesinos, que son el aymara, araona, baure, bésiro, canichana, cavineño, cayubaba, chácobo, chimán, ese ejja, Guaraní, guarasu'we, guarayu, itonama, leco, machajuyai-kallawaya, machineri, maropa, mojeño-trinitario, mojeño-ignaciano, moré, mosetén, movima, pacawara, puquina, quechua, sirionó, tacana, tapieté, toromona, uru-chipaya, weenhayek, yawanawa, yuki, yuracaré y zamuco.
6. ↑ "Kids Encyclopedia". Kids.britannica.com. 8 Pebrero 2009. Ginkuhà 30 Agosto 2010.
7. ↑ "The World Factbook – Bolivia". CIA. Ginhipos tikang han orihinal han 25 Disyembre 2018. Ginkuhà 30 Marso 2010.
8. ↑ "Bolivia". World Gazetteer. Ginhipos tikang han orihinal han 19 Enero 2013. Ginkuhà 7 Enero 2010.
9. ↑ ^{9.0 9.1 9.2 9.3} "Bolivia". International Monetary Fund. Ginkuhà 21 Abril 2011.
10. ↑ "Distribution of family income – Gini index". The World Factbook. CIA. Ginhipos tikang han orihinal han 13 Hunyo 2007. Ginkuhà 1 Septyembre 2009.
11. ↑ "Human Development Report 2010" (PDF). United Nations. 2010. Ginhipos tikang han orihinal (PDF) han 21 Nobyembre 2010. Ginkuhà 5 Nobyembre 2010.
12. ↑ "WHO | Bolivia (Plurinational State of)". Who.int. 11 Mayo 2010. Ginkuhà 30 Agosto 2010.
13. ↑ "UNdata | country profile | Bolivia (Plurinational State of)". United Nations. 14 Nobyembre 1945. Ginkuhà 30 Agosto 2010.