Cuba

Republika han Cuba República de Cuba
Bandira Eskudo
Darahonon:  "¡Patria o Muerte, Venceremos!" (Kinatsila) "¡Iroy nga Tuna o Kamatayan, magdadaog hi kitá!!"[1]  • "¡Trabajadores del mundo, únanse!" "¡Mga trabahador han kalibotan, paghiusá!"
Awit: La Bayamesa An Bayamesa [2]
Pamunuan ngan gidako-i nga syudad	La Habana
Opisyal nga mga pinulungan	Kinatsila
Ethniko nga mga grupo	65.05% Europeo (Espanyol, Franses, iba), 10.08% Afrikano (Yoruba, Igbo, iba), 23.84% Mulatto & Mestizo[3]
(Mga) Tawag hin tawo	Cubano
Kagamhanan	Sosyalista nga Republika, Usa-nga-partido nga estado komunista
• Presidente	Miguel Díaz-Canel
• Premier	Manuel Marrero Cruz
Independensya  tikang han Espanya
• Gindeklarac	Oktubre 10, 1868
• Gindeklara in Republika	Mayo 20, 1902 tikang han Estados Unidos
• Cubano nga Rebolusyon	Enero 1, 1959
Langyab
• Bug-os	110,861 km2 (42,804 sq mi) (ika-105)
• Katubigan (%)	waray bale
Kamolupyohan
• 2008 estimate	11,423,952[4] (ika-73)
• 2002 nga census	11,177,743
• Densidad	102/km2 (264.2/sq mi) (ika-97)
GDP (PPP)	2008 nga banabana
• Bug-os	$108.2 ka bilyon[5]
• Per capita	$9,500[5]
GDP (nominal)	2008 nga banabana
• Bug-os	$55.18 ka bilyon[5]
• Per capita	$4,830[4][5]
Gini (2000)	38.0[6] medium
HDI (2015)	0.775[7] hataas · ika-68
Salapi	Cubano nga peso (CUP) Nababalhin nga peso d (CUC)
Zona hin oras	UTC-5
• Summer (DST)	UTC-4 ((Natikang hit Marso 11; natapos hit Nobyembre 4))
Dapit hin pagmanehar	tuo
Kodigo hin pagtawag	53
ISO 3166 nga kodigo	CU
Internet TLD	.cu
a Sugad han naipakita dida han obverso nga bahin han 1992 nga coin[8] (Tigamni nga an Kinatsila nga pulong "Patria" usa nga binabayi nga pulong ngan puyde ini maihubad ha Winaray nga "Duyan" o "Lugar nga Natawhan" or "Iroy nga Tuna".) bAn Konstitusyon han Cuba nasiring nga an "Cuba usa nga independyente ngan soberano nga sosyalista nga estado [Artikulo 1] ngan an ngaran han Cubano nga estado amo an Republika han Cuba [Artikuko 2]."[9] An kagamit han "sosyalista nga republika" agod maipahayag an estilo hin pan-gobyernohan ha Cuba haros uniforme, bisan man kon in mga porma hin gobyerno waray unibersal nga ginkakasabotan nga tipolohya. Pananglitan, Atlapedia[10] nagdedeskribir hini nga "Unitaryo nga Sosyalista nga Republika"; An Encyclopædia Britannica[11] diri nagamit han pulong nga "unitaryo" sugad hit kadam-an nga mga barasahon. c Ha pagtikang han Napulo ka Tuig nga Gyera. d Tikang han 1993 tubtob 2004 an U.S. dollar gin-gamit upod han peso tubtob han pagsalyo-a han dolyar han nababalhin nga peso.

An Republika han Cuba (ha Kinatsila: República de Cuba) usa nga nasod ha Dagat han Antillas o Dagat Caribe. Ini nga nasod naglalakip han Isla han Cuba, nga amo an gidako-i ngan ikaduha nga gidamo-i hin tawo nga isla han Antillas Mayores, an Isla de la Juventud, ngan pipira nga mga gudti-gudti nga mga puro o isla nga hagrani.

La Habana an gidakoi nga syudad ngan amo an kapital han nasod. An Santiago de Cuba ngan Camagüey mga importante liwat nga mga Cubano nga syudad. Mga kilalado liwat nga mga gurugudti nga mga bungto amo an: Baracoa (nga amo an syahan nga gin-ukyan han Espanyoles ha Cuba), Trinidad (usa nga UNESCO nga sityo hin herensya han kalibutan ), ngan Bayamo.

An Cuba mayda populasyon nga 11 ka ribo o milyon nga tawo ngan amo an gidamoi hin populasyon nga islahanon nga nasod ha Caribe. An katawhan hini, kultura, ngan mga kustumbre tikang hin mga dirudilain nga mga pinanguhaan sugad han: an mga tuminongnong nga mga Taíno ngan Ciboney nga mga tawo; an panahon han pagkolonisar han Espanya; an pagdara han Africano nga mga uripon; ngan an kaharani hini han Estados Unidos.

An ngaran nga Cuba tikang han Taíno nga yinaknan ngan bisan man kon an iksakto nga kahulogan diri klaro, puyde ini mahubad nga "an lugar nga diin an mabinungahon nga tuna damo" (cubao ha orihinal nga Taíno)^[12], o kundi man an "dako nga lugar" (coabana).^[13]

An nasodnon nga bukad amo an "flor de mariposa" (Bukad han Alibangbang) ngan an nasodnon nga tamsi amo an Tocororo o an Cubano nga Trogon.^[14]

1. ↑ "Cuban Peso Bills". Central Bank of Cuba. 2015. Ginhipos tikang han orihinal han 26 Septyembre 2018. Ginkuhà Pebrero 14, 2017.
2. ↑ "National symbols". Government of Cuba. Ginkuhà Septyembre 7, 2009.
3. ↑ "Official 2002 Cuban Census". Ginhipos tikang han orihinal han 14 Abril 2011. Ginkuhà 22 Abril 2009.
4. ↑ ^{4.0 4.1} "Archived copy". Ginhipos tikang han orihinal han 10 Pebrero 2016. Ginkuhà 22 Abril 2009.CS1 maint: archived copy as title (link)
5. ↑ ^{5.0 5.1 5.2 5.3} Cuba, CIA World Factbook, ginhipos tikang han orihinal han 10 Pebrero 2016, ginkuhà 6 Abril 2009
6. ↑ "Cuba grapples with growing inequality". Reuters. Ginhipos tikang han orihinal han 17 Septyembre 2013. Ginkuhà 21 Hulyo 2013.
7. ↑ "Table 2: Trends in the Human Development Index, 1990–2014". United Nations Development Programme. Ginkuhà 15 Disyembre 2015.
8. ↑ Sonic.net. "1992 coin". Ginkuhà 26 Septyembre 2006.
9. ↑ Government of Cuba. "The Cuban constitution". Ginhipos tikang han orihinal han 17 Mayo 2013. Ginkuhà 29 Enero 2007.
10. ↑ Atlapedia. "Cuba".
11. ↑ Encyclopædia Britannica. "Cuba". Ginhipos tikang han orihinal han 7 Mayo 2006. Ginkuhà 29 Enero 2007.
12. ↑ www.alfredcarrada.org/notes8.html
13. ↑ members.dandy.net/~orocobix/terms1.htm
14. ↑ http://www.dtcuba.com/CubaInfoDetails.aspx?c=9&lng=2