Veluwe

De Veluwe is een hrote bosachtige streek in Gelderland. De oppervlakte is ruum duizend km², biena net zo hroôt as de provincie Utrecht. De Veluwe zelf is dunbevolkt, d'r leie wel vee plekken rondom as Aepeldoorn, Barneveld, Ede, Harderwiek en Arnem.

Vooral an de westrand van de Veluwe weune vee bevindelijk grifformeerden. Ok plekken as Elspeet en Uddel binne groôtendeels orthodox-protestant. Ierdeu eit de Veluwe in de oren van vee Nederlanders de bieneam ouwerwets te wezene, even as Zeêland da een bitje eit. Het andeel van de bevindelijk grifformeerden neemt eerder toe as of.

De hoôgste punten binne de Torenberg en de Aerdmansberg bie Apeldoorn (107 meter boven NAP) en de Posbank bie Rheden (110 meter boven NAP). Zou Limburg nie bie Nederland ‘ebleve binne in 1815 dan zouwe dit de hoôgste punten van Nederland weze. Bekende punten op de Veluwe bin het Solse Gat bie Garderen, het Jachtslot Sint Hubertus op de Hoôge Veluwe en het Aerdhuus bie Uddel.

Bie Uddel leit ok het Uddelermeer, een overbluufsel uut de leste iestied. Het is ontsto uut een zogenaemde Pingo, een iesklomp die laeter esmolte is. Bie Kootwiek bevind z'n eige een groôte zandverstuuving, het Kootwiekerzand. De Veluwe is nie aoltied zo bosachtig 'ewist as noe. In de negentiende eêuwe wast groôtendeels een kaele vlakte. 't Leste oerbos van Nederland, 't Beekbergerwoud wier rond 1870 'ekapt.