Afrocolombiano

Afrocolombiano
Proporción de afrocolombianos en cada concello segundo o censo colombiano de 2005.      72,7% - 100%      45,0% - 72,6%      20,4% - 44,9%      5,8% - 20,3%      0,0% - 5,7%      Sen datos
Poboación
Poboación total: 4 944 400 (censo de 2018)[1][2] 9,34% da poboación de Colombia   c  7 800 000 (estimación) ~15% da poboación de Colombia[3] 15%–26%[3][4][5] dos colombianos (fontes externas)
Rexións principais:
Valle del Cauca	647 526
Chocó	337 696
Bolívar, Colombia	319 396
Antioquia	312 112
Cauca	245 362
Aspectos culturais
Lingua	Castelán colombiano, crioulo palenquero e crioulo sanandresano
Relixión	Catolicismo (maioritario)
Grupos relacionados	Afroamericano

Os afrocolombianos son un grupo étnico de colombianos que teñen ascendencia subsahariana de maneira predominante ou total.^[6] Nos censos nacionais de Colombia, os afrocolombianos son recoñecidos dentro de tres grupos oficiais: os raizais, os palenqueros e outros afrocolombianos.

A achega das súas expresións na vida nacional é salientable. A cumbia, un dos ritmos nacionais, e o sancocho,^[7] o prato típico máis estendido, non existirían sen a súa participación. O nome de Macondo, central na creación de Gabriel García Márquez, ten orixe africana. Entre as achegas que a UNESCO recoñece como Patrimonio Inmaterial da Humanidade^[8] está a festa de San Pacho en Quibdó,^[9] a música de marimba do sur do Pacífico e os cantos tradicionais ao longo do Pacífico,^[10] o espazo cultural de Palenque de San Basilio^[11] e o entroido de Barranquilla.^[12]

A súa historia comeza coa escravitude de africanos traídos a Colombia polos españois e os británicos na primeira década do século XVI. Contra 1520, os africanos eran traídos de lugares como o Congo, Angola, o Camerún, Ghana, Liberia, Gambia, Costa do Marfil, Guinea-Bissau, Serra Leoa, o Senegal e Malí^[13] para substituír a poboación indíxena que diminuía rapidamente. A súa poboación medrou exponencialmente coa trata transatlántica ou comercio triangular. O longo proceso de manumisión comezado en 1851 só beneficiou os seus escravizadores,^[14] mais foi o comezo dun poboamento e repoboamento libre que hoxe chega a representar o 90% da poboación na costa do Pacífico colombiano.^[15] Outras rexións do país teñen porcentaxes importantes, como os máis de 110 mil afrodescendentes en Bogotá (datos de 2013).^[16]

Contra mediados do século XX a poboación negra atopábase na súa maioría nas dúas costas do país; nos departamentos do Pacífico (Cauca, Chocó, Nariño e Valle del Cauca) e nos da costa Caribe (Antioquia, Atlántico, Bolívar, Cesar, Córdoba, La Guajira, Magdalena, San Andrés e Sucre). Durante o último medio século, un importante sector da poboación negra instalouse nas principais cidades do país. Colombia é actualmente o país de fala hispana con maior poboación afrodescendente, e o cuarto de América despois do Brasil, os Estados Unidos e Haití.

1. ↑ "Estadística de los grupos étnicos 2018". Censo General 2018. Departamento Administrativo Nacional de Estadística (DANE). Consultado o 10 de febreiro de 2020. 
2. ↑ Central Intelligence Agency (2016). "Colombia". The World Factbook. Langley, Virginia: Central Intelligence Agency. Consultado o 1 de xaneiro de 2017. 
3. ↑ ^{3,0 3,1} "Informe 2018". Barometro. Consultado o October 3, 2022. 
4. ↑ [Detector: la cifra de afros en Colombia de Francia Márquez es debatible https://www.lasillavacia.com/detector-de-mentiras/detector-la-cifra-de-afros-en-colombia-de-francia-marquez-es-debatible/]
5. ↑ "Cátedra de Estudios Afrocolombianos". Ministry of National Education. 2001. Los afrodescendientes representan aproximadamente 26% de la población total del país, alrededor de 10 y medio millones de personas, es decir, la cuarta parte de los colombianos. 
6. ↑ "Afro-Colombians". Minority Rights Group (en inglés). 19 de xuño de 2015. Consultado o 2021-09-08. 
7. ↑ Cardona Tobón, Alfredo. Su majestad el sancocho. En: Historia y región, febreiro de 2011.
8. ↑ Sector de Cultura da UNESCO. Elementos sobre as listas de patrimonio cultural inmaterial, (Colombia). París, 2012.
9. ↑ [1]
10. ↑ [2]
11. ↑ [3]
12. ↑ [4]
13. ↑ Orixe dos AfroColombianos. "Copia archivada". Arquivado dende o orixinal o 8 de abril de 2016. Consultado o 22 de maio de 2016. 
14. ↑ Tovar, Jorge A. La Manumisión en Colombia: 1821 -1851. Un análisis cuantitativo. Bogotá: Universidad de los Andes, 2007.
15. ↑ Biblioteca Virtual Luis Ángel Arango. Pacífico colombiano Copia arquivada en Wayback Machine. Bogotá, 2012.
16. ↑ Diario El Tiempo. Bogotá negra (especial multimedia). Bogotá, 2 de outubro de 2013.