Litaue

Republiek Litaue
Lietuvos Respublika (Litaus)

Vlag Wapen
Nasionale leuse: Tautos jėga vienybėje (Litaus vir: "Die nasie se sterkte lê in eenheid")
Volkslied: Tautiška giesmė (Litaus vir: "Die nasionale volkslied")
Hoofstad	Vilnius 54°41′N 25°19′O / 54.683°N 25.317°O / 54.683; 25.317
Grootste stad	Vilnius
Amptelike tale	Litaus
Regering • President • Eerste minister	Unitêre semi-presidensiële grondwetlike republiek[1] Gitanas Nausėda Gintautas Paluckas
Onafhanklikheid • Eerste verwysing na Litaue • Kroning van Mindaugas • Unie met Pole • Stigting van Pole-Litaue • Verdeling van Pole-Litaue • Onafhanklikheid verklaar • 1ste Sowjet-besetting • Nazi-Duitse besetting • 2de Sowjet-besetting • Onafhanklikheid herstel	van Rusland/Duitsland 9 Maart 1009 6 Julie 1253 2 Februarie 1386 1 Julie 1569 24 Oktober 1795 16 Februarie 1918 15 Junie 1940 22 Junie 1941 Julie 1944 11 Maart 1990
Oppervlakte  - Totaal    - Water (%)	65 300[2] km2  (123ste) 25 212 myl2 1,98 (2015)[3]
Bevolking  - 2024-skatting  - 2011-sensus  - Digtheid	2 628 186[2] (142ste) 3 043 429[4] 40 / km2 (138ste) 104 / myl2
BBP (KKP)  - Totaal  - Per capita	2024-skatting $154,615 miljard[5] (88ste) $53 624[5] (39ste)
BBP (nominaal)  - Totaal  - Per capita	2024-skatting $82,789 miljard[5] (78ste) $28 713[5] (40ste)
MOI (2022)	0,879[6] (37ste)  –  baie hoog
Gini (2023)	35,7[7] –  medium
Geldeenheid	Euro (€) (EUR)
Tydsone  - Somertyd	OET (UTC+2) OEST (UTC+3)
Internet-TLD	.lt en .eu
Skakelkode	+370
1Meervoudsvorme word deur die eindsyfers bepaal: 02–09: Litai/Centai, 00–01: Litų/Centų

Litaue (ook Litoue; Litaus: Lietuva, [lʲɪɛtʊˈvɐ]), amptelik die Republiek Litaue (Lietuvos Respublika), is ’n Noordoos-Europese land en ten opsigte van sy oppervlakte sowel as sy bevolking die grootste van die drie Baltiese lande. As die suidelikste van hierdie drie lande vorm Litaue volgens metings van die Franse Nasionale Instituut vir Geografie ook die middelpunt van Europa – net 26 kilometer noord van die Litause hoofstad Vilnius dui ’n wit granietsuil met vonkelende sterre hierdie geografiese punt aan en versinnebeeld ook die onafhanklike Republiek Litaue se lidmaatskap in die Europese Unie.

Die Litause landskap met sy saggies golwende heuwels, donker woude en eensame mere het aanleiding tot die ontstaan van ’n ryk erfenis van sprokies, mites en liedere gegee wat onder meer die belangstelling van Duitse digters en filosowe soos Johann Wolfgang von Goethe en Johann Gottfried von Herder gewek het. Sangfeeste is steeds ’n belangrike deel van die kulturele lewe in Litaue, en sowat ’n kwart van die totale bevolking is lede van koorgroepe.

Vandag is Litaue ’n moderne Europese land wat sy regmatige plek in die Europese en wêreldekonomie inneem, terwyl sy bewoners danksy die uitgestrekte en dikwels ongerepte landskappe een van die mees natuurverbonde volke op die Europese vasteland gebly het. Litaue is sedert 1 Mei 2004 een van die lidlande van die Europese Unie en op 1 Januarie 2015 is die Euro as geldeenheid ingevoer. Op 5 Julie 2018 het Litaue by die OESO aangesluit.^[8]

1. ↑ (lt) Lina Kulikauskienė, Lietuvos Respublikos Konstitucija (Constitution of Lithuania), Native History, CD, 2002. ISBN 9986-9216-7-8
2. ↑ ^{2,0 2,1} (en) "Lithuania". Central Intelligence Agency. Besoek op 12 Desember 2024.
3. ↑ (en) "Surface water and surface water change". OESO. Besoek op 12 Desember 2024.
4. ↑ (lt) Lithuanian 2011 Population Census in Brief. Statistics Lithuania. 2012. ISBN 978-9955-797-17-3. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Januarie 2016. Besoek op 4 Junie 2013.
5. ↑ ^{5,0 5,1 5,2 5,3} (en) "Lithuania". Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2024. Besoek op 12 Desember 2024.
6. ↑ (en) "Human Development Report 2023/2024" (PDF). United Nations Development Programme. 13 Maart 2024. Besoek op 12 Desember 2024.
7. ↑ (en) "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". Eurostat. Besoek op 12 Desember 2024.
8. ↑ (en) "Lithuania's accession to the OECD". OESO. 5 Julie 2018. Besoek op 12 Desember 2024.