Lobengoela

Lobengoela Khoemalo
Koning van die Ndebele
Lobengoela Khoemalo
Dinastie	Huis van Khoemalo
Bewind	September 1868 – Januarie 1894
Kroning	1869
Volle naam	Lobengoela Khoemalo
Gebore	omstreeks 1845
	Matabeleland
Gesterf	vermoedelik Januarie 1894
	omstreeks 70 km suid van die Zambezirivier in Matabeleland
Voorganger	Silkaats (vader)
Opvolger	geen
Gade	Lozigeji (1ste koningsvrou), Lomalongwe (2de koningsvrou)
Vader	Mzilikazi Khoemalo, eerste koning van die Ndebeles
Moeder	Prinses van die Huis van die Swazi's van Sobhoeza I, 'n mindere vrou van Mzilikazi

Lobengoela Khoemalo (1845–1894) was die tweede en laaste koning van die Ndebele (ook bekend as die Matabeles). Hy was die seun van Silkaats, in ongeveer 1836 by 'n minderwaardige vrou gebore. As gevolg van Nkoeloemane se poging om die troon te bekom (sy ouer halfbroer, ook Kuruman genoem) is Lobengoela, die seun, byna deur sy vader doodgemaak. Hy word egter weggesmokkel.

In 1868 volg hy Silkaats op, beëindig 'n rebellie en bou sy stat by Goeboeloewajo, naby die huidige Bulawayo.

Ten spyte van heelwat barbaarse karaktertrekke, het Lobengoela tog ook oor goeie deugde beskik en was hy jagters, handelaars en ander blankes wat na sy kraal gekom het, baie goedgesind.

Na 'n besoek van eerwaarde J.S. Moffat het hy in 1886 'n ooreenkoms gesluit waarvolgens hy sekere regte aan die Britse owerhede toegestaan het. Dit word in 1888 gevolg met die vergunning van die beroemde Konsessie aan Charles Rudd.

Hy kom in botsing met die magte van die Chartered Company. Later probeer hy om sy gesag ten opsigte van die Masjonas te herstel, maar dit loop in 1893 uit op die Matebele-oorlog en hy word verslaan en uit sy stat verdryf.

Lobengoela is in 1894 iewers in die bosse langs die Zambezirivier oorlede.