Pseudowetenskap

Hierdie artikel is deel van 'n reeks oor
Alternatiewe medisyne, pseudomedisyne en skynwetenskappe
Algemene inligting Alternatiewe medisyne Bewysgebaseerde medisyne Biologiese geloofwaardigheid Energie (esoteries) Energiemedisyne Geskiedenis van geneespraktyk in Suid-Afrika Holistiese genesing Kwaksalwery Pseudowetenskap Skeptiese beweging Terminologie van alternatiewe medisyne
Skynmedisyne en skynwetenskap Akudruk Akupunktuur Aromaterapie Bevrydingsterapie Biologiese ritme Byeterapie Chiropraktyk Vertebrale subluksasie Dhyana DMSO Eugenetika Frenologie Fisionomie Gefasiliteerde kommunikasie Geheue van water Genesingsmasjiene PRK-1U Goop Hologram-armband Homeopatie Joga Kankerbehandeling Kolonreiniging Chloordioksied Koffie-enema Koronavirus-2019-behandeling Hidroksichlorokien Kristalgenesing Magneetterapie Naturopatie Ontgifting Ontgiftingsvoetbad Ourikulêre terapie Plat Aarde Refleksologie Reiki Slangolie Spontane menslike verbranding Talassoterapie Urineterapie
Samesweringsteorieë Entstofhuiwering GGO-samesweringsteorieë Groot Farmasie MIV/vigsontkenning
Persoonlikhede Steve Jobs Paul E. Marik Kary Mullis Luc Montagnier Tim Noakes Gwyneth Paltrow Rupert Sheldrake Oprah Winfrey
Tradisionele medisyne Ayurveda Boereraat Hollandse medisyne Geloofsgenesing Chinese medisyne Gua sha Qi Tradisionele Afrika-medisyne
Diagnose Elektrosensitiwiteit Signatuurleer
s • b • w

Pseudowetenskap of skynwetenskap bestaan uit stellings, oortuigings of praktyke wat beweer dat hulle beide wetenskaplik en feitelik is, maar eintlik nie verenigbaar met die wetenskaplike metode is nie.^[1] Pseudowetenskap word dikwels gekenmerk deur:

• teenstrydige, oordrewe of onfalsifieerbare eise;
• vertroue op bevestigingvooroordeel eerder as streng pogings tot weerlegging;
• gebrek aan openheid vir evaluering deur ander kundiges; en
• die afwesigheid van sistematiese praktyke in die ontwikkeling van teorieë, en voortgesette nakoming lank nadat hulle eksperimenteel gediskrediteer is.

Die term "Pseudowetenskap" word as neerhalend beskou omdat dit aandui dat iets as onakkuraat of selfs misleidend aangebied word.^[2] Diegene wat beskryf word as praktiserende "pseudowetenskaplikes" of pseudowetenskap bevorder, betwis dikwels die karakterisering.^[3]

Die afbakening tussen wetenskap en pseudowetenskap het filosofiese, wetenskaplike en praktiese implikasies.^[4] Die onderskeiding van wetenskap uit pseudowetenskap het praktiese implikasies in die geval van gesondheid, wetenskaplike getuienis, omgewingsbeleid, en wetenskaplike opvoeding. Die onderskeing van wetenskaplike feite en teorieë uit pseudowetenskaplike oortuigings soos die wat in astrologie, alchemie, sogenaamde alternatiewe medisyne, okkulte oortuigings, godsdienstige oortuigings en skeppingswetenskap gevind word, is deel van wetenskaplike- opvoeding en geletterdheid.^[5]

Pseudowetenskap kan op baie maniere skadelik wees. Anti-entstofaktiviste bied as feit pseudowetenskaplike studies wat valslik die veiligheid van entstowwe bevraagteken. Homeopatiese middels met geen aktiewe bestanddele is bevorder as behandeling vir dodelike siektes. Akupunktuurpraktisyns bevorder die idee dat hul behandelings buite die plasebo-effek werk.

Wikimedia Commons bevat media in verband met Pseudoscience.

1. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named PhilSci
2. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Boundaries
3. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named SEP
4. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Lakatos
5. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Hurd