Tingog

An tingog o boses (Ingles: voice) kan tawo iyo binibilog nin tanog na gibo nin sarong tawo na ginagamit an mga tuping pantinig o luping pamboses para sa pagtaram o pakikipag-usap, pagkanta, pag-ulok o pagngarakngak, paghibi, pagkurahaw o paghiyaw, asin iba pa. Kabtang ini nin pagibo o produksyon nin tanog gikan sa tawo kun saen an mga tuping pamboses o luping pantinig (kwerdas na pantingog o kwerdas na pamboses) iyo an pangenot na ginikanan kan tanog. Sa pangkagabsan, an mekanismo sa paggibo nin tingog nin tawo iyo mababanga sa tulong mga kabtang; an mga baga, mga tuping pantingog sa laog kan babagtingan, asin an mga artikulador o pang-artikula. An mga baga (pambomba) iyo dapat na makagibo nin sapat na bulos nin duros asin presyon nin duros nganing magtanog an mga luping pantingog (an presyon na ini kan duros iyo an panggatong kan tingog). An mga kwerdas kan boses o mga tupi nin tingog iyo an sarong balbulang nagpapakalog na nagtatadtad o nagtitilad kan bulos kan duros gikan sa mga baga nganing magin mga nadadangog na pulsong naghuhubog sa ginikanan na tanog sa babagtingan. An mga masel kan babagtingan an nag-papakarhay kan laba asin tensyon kan mga luping pantingog nganing mapino an tono asin an kasagsagan o kasidhian. An mga artikulador (mga kabtang kanbungkos na pantinig na nasa ibabaw o itaas kan babagtingan na binibilog kan dila, malumoy na ngaragngag, mga pisngi, mga labi, asin iba pa) an nag-aartikula asin nagsasara kan tanog na nagigikan sa babagtingan asin sa pirang antas iyo mapupwedeng makipag-ugnayan sa bulos kan duros sa babagtingan nganing mapakusog ini asin mapaluya ini bilang pinaggikanan kan tanog.

An mga tuping pantingog, kaiba nin mga artikulador, iyo may kakayahan na ginibo nin komplikado na mga hilera o hanay nin mga tanog.^[1][2][3] An tono kan tingog iyo mapupwedeng ilapat nganing magsuherir nin namamatean siring kan anggot, pagkakigkig, o kaogmahan.^[4][5] Ginagamit kan mga parakanta an tingog bilang sarong instrumento para sa paglikha nin tugtog o musika.^[6]

1. ↑ Stevens, K.N.(2000), Acoustic Phonetics, MIT Press, ISBN 0-262-69250-3, 978-0-262-69250-2
2. ↑ Titze, I.R. (1994). Principles of Voice Production, Prentice Hall (kasalukuyang nilathala ng NCVS.org), ISBN 978-0-13-717893-3.
3. ↑ Titze, I. R. (2006).The Myoelatic Aerodynamic Theory of Phonation, Lungsod ng Iowa:National Center for Voice and Speech, 2006.
4. ↑ Smith BL, Brown BL, Strong WJ, Rencher AC. (1975) Effects of speech rate on personality perception. Lang Speech. 18(2):145-52 PMID 1195957
5. ↑ Williams CE, Stevens KN.(1972). Emotions and speech: some acoustical correlates. J Acoust Soc Am. 52(4):1238–1250 PMID 4638039
6. ↑ I. R. Titze, S. Mapes, at B. Story. (1994) Acoustics of the Tenor High Voice. J.Acoust.Soc.Am. 95 (2):1133–1142. PMID 8132903