Xamanismu

El xamanismu referir a una clase de creencies y práutiques tradicionales similares al animismu qu'aseguren la capacidá de diagnosticar y de curar el sufrimientu del ser humanu, y en delles sociedaes, la capacidá de causalo. Los chamán creen llogralo contactando col mundu de los espíritus y formando una rellación especial con ellos. Aseguren tener la capacidá de controlar el tiempu, profetizar, interpretar los suaños, usar la proyeición astral y viaxar a los mundos cimeru ya inferior. Les tradiciones de xamanismu esistieron en tol mundu dende dómines prehistóriques.

Dellos especialistes en antropoloxía definen al xamán como un intermediariu ente'l mundu natural y espiritual, que viaxa ente los mundos nun estáu de trance. Una vegada nel mundu de los espíritus, comunicar con ellos pa consiguir ayuda nel sanamientu, la caza o'l control del tiempu. Michael Ripinsky-Naxon describe a los xamanes como «persones que tienen fuerte ascendencia nel so ambiente circundante y na sociedá de la que formen parte».

Un segundu grupu d'antropólogos alderiquen el términu xamanismu, señalando que ye una pallabra pa una institución cultural específica que, al incluyir a cualesquier sanador de cualquier sociedá tradicional, produz una uniformidá falsa ente estes cultures y crea la idea equívoca de la esistencia d'una relixón anterior a tolos demás. Otros acúsenlos de ser incapaces de reconocer les concordances ente les diverses sociedaes tradicionales.

El xamanismu basar na premisa de que'l mundu visible ta trescaláu por fuercies y espíritus invisibles de dimensiones paraleles que coesisten simultáneamente cola nuesa, qu'afecten toes a les manifestaciones de la vida. En contraste col animismu, nel que toos y cada unu de los miembros de la sociedá implicada prauticar, el xamanismu rique conocencies o capacidaes especializaos. Podría dicise que los xamanes son los espertos emplegaos polos animistas o les comunidaes animistas. Sicasí, los xamanes nun s'entamen n'asociaciones rituales o espirituales, como faen los sacerdotes.