Nagsasabtan: 13°35′S 172°20′W / 13.583°S 172.333°W
Nawaya nga Estado ti Samoa Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Sāmoa | |
---|---|
Napili a pagsasao: Faʻavae i le Atua Sāmoa "Napundar iti Dios ti Samoa" | |
Nailian a kanta: O Le Fuʻa O Le Saʻolotoga O Samoa "Ti Banderola ti Wayawaya" | |
![]() | |
Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Apia 13°50′S 171°45′W / 13.833°S 171.750°W |
Opisial a sasao | |
Grupgrupo ti etniko (2001) |
|
Relihion | Kristianidad (opisial)[2] |
Nagan dagiti umili | Samoano |
Pannakaikameng | AsDB, C, FAO, G-77, ICC, IMF, IOC, ITU, PIF, SPC, SOPAC, UN, UNESCO, UPU, WHO, kdpy. |
Gobierno | Unitario a parlamentario a batay-linteg a republika |
Tuimalealiifano Va'aletoa Sualauvi II | |
• Kangruaan a Ministro | Fiame Naomi Mataʻafa |
• Tagabitla ti Asemblia | Papali’i Li’o Taeu Masipau |
Lehislatura | Lehislatibo nga Asemblia |
Wayawaya manipud iti Baro a Selanda | |
14 Hunio 1889 | |
• Kombension ti Tripartita | 16 Pebrero 1900 |
• Panagparmek babaen ti Alemania | 1 Marso 1900 |
• Panagsakup babaen ti Baro a Selanda | 30 Agosto 1914 |
• Bilin ti Liga | 17 Disiembre 1920 |
• UN trusteeship | 13 Disiembre 1946 |
• Tignay ti Akinlaud a Samoa iti 1961 | 1 Enero 1962 |
• Naawat iti Nagkaykaysa a Pagpagilian | 15 Disiembre 1976 |
• Panagbaliw iti nagan nga Akinlaud a Samoa iti Samoa | 4 Hulio 1997 |
Kalawa | |
• Dagup | 2,842 km2 (1,097 sq mi) (Maika-167) |
• Danum (%) | 0.3 |
Populasion | |
• Senso idi Oktubre 2020 | 202,506[3] (Maika-176) |
• Densidad | 70/km2 (181.3/sq mi) |
GDP (PPP) | Karkulo idi 2018 |
• Dagup | $1.188-bilion[4] |
• Tunggal maysa a tao | $5,962[4] |
GDP (nominal) | Karkulo idi 2018 |
• Dagup | $881 a riwriwn[4] |
• Tunggal maysa a tao | $4,420[4] |
Gini (2013) | ![]() kalalainganna |
HDI (2019) | ![]() nangato · Maika-111 |
Kuarta | Tālā (WS$b) (WST) |
Sona ti oras | UTC+13c (WST) |
• Kalgaw (DST) | UTC+14d (WST) |
manipud iti maudi a Dominggo iti Septiembre aginggana iti umuna a Dominggo iti Abril (manipud iti 3 AM aginggana iti 4 AM ken agsinnublat) | |
Pormat ti petsa | aa/bb/tttt |
Pagmanehuan | kanigide |
Kodigo ti panagtawag | +685 |
Kodigo ti ISO 3166 | WS |
TLD ti internet | .ws |
|
Ti Samoa (/səˈmoʊə/), opisial nga ammo a kas ti Nawaya nga Estado ti Samoa (Samoano: Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Sāmoa; Samoano: Sāmoa, IPA: [ˈsaːmoa]) ken aginggana idi 1997 ammo a kas Akinlaud a Samoa, ket ti maysa a pagilian nga isla iti Polinesia a buklen dagiti dua a nangruna nga isla iti (Savai'i ken Upolu), dagiti dua basbassit a natagtagitao nga isla, (Manono ken Apolima), ken dagiti nadumaduma a bassit a di natagtagitao nga isla, a mairaman ti Is-isla Aleipata (Nu'utele, Nu'ulua, Fanuatapu ken Namua). Ti Apia ket ti ekonomiko ken kapitolio a siudad ti pagilian. Naduktalan dagiti tattao a Lapita ken tinaenganda ti Is-isla Samoa idi agarup a 3,500 tawen ti napalabas. Pinadur-asda ti pagsasao a Samoano ken ti identidad ti kultura ti Samoa.
Ti naturay nga estado ket kameng ti Mankomunidad ti Pagpagilian. Naawat idi ti Akinlaud a Samoa iti Nagkaykaysa a Pagpagilian idi 15 Disiembre 1976.[9] Gapu ti kalaing a panaglayag dagiti Samoano, dagtiti Europeano nga eksplorador iti kasakbayan ti maika-20 a siglo ket imbagbagada ti intero a grupo ti isla (a mangiraman ti Amerikano a Samoa) a kas ti "Is-isla Nabigador.”[10][11] Ti pagilian ket sinakup babaen ti Imperio nga Aleman manipud idi 1899 aginggana idi 1915, ken babaen ti nagkaddua a Britaniko ken Baro a Selanda a kolonial nga administrasion aginggana idi 1 Enero 1962, idi daytoy ket nagbalin a nawaya.
Iti bukodna a batay-linteg, ipalawagna a "Ti Samoa ket maysa a Kristiano a pagilian a napundar iti Dios Ama, ti Anak ken ti Espiritu Santo." Ti Samoa ket maysa a parlamentario a demokrasia nga agraman kadagiti sangapulo ket maysa nga administratibo a pannakabingbingay ken addaan iti maysa a unibersal a karbengan iti panagbubutos. Ti kangrunaan a ministro ti Samoa ket ti daulo ti gobierno, bayat a ti O le Ao o le Malo ket agserbi a kas ti seremonial a daulo ti estado.
<ref>
;
awan ti teksto a naited para kadagiti ref a nanaganan ti Religion