Termieten

Termieten Fossiel voorkomen: Vroeg-Krijt[1] — heden
Werkers van de soort Cryptotermes domesticus knagen aan het hout van de monterey-den
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Arthropoda (Geleedpotigen) Klasse: Insecta (Insecten) Onderklasse: Pterygota (Gevleugelde insecten) Superorde: Exopterygota Orde: Blattodea (Kakkerlakken en termieten)
Infraorde
Isoptera Brullé, 1832
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Termieten op Wikispecies
Portaal    Biologie Insecten

Termieten (Isoptera) zijn een relatief kleine groep van op het land levende, kolonievormende insecten. Alle soorten zijn planteneters die van bladeren en dood hout leven. Hun monddelen en ook hun darmen zijn hierop aangepast; termieten dragen eencelligen in hun ingewanden die cellulose kunnen verteren. Van enkele honderden soorten is bekend dat de dieren door hun hout-etende levenswijze grote schade aan kunnen richten aan gebouwen, kunstvoorwerpen en voedselgewassen. Termieten zijn relatief kleine insecten en worden in de regel vier tot vijftien millimeter lang.

Alle termieten vormen kolonies.^[2] Termieten zijn de enige groep van sociale insecten die niet tot de vliesvleugeligen (Hymenoptera) behoren. Vanwege het bleke uiterlijk van sommige individuen worden ze ook wel witte mieren genoemd, hoewel termieten niet verwant zijn aan de mieren.^[3] Een belangrijk verschil is de voedselkeuze; mieren zijn vaak vleeseters – in tegenstelling tot de termieten die altijd van plantaardig materiaal leven. Mieren behoren zelfs tot de belangrijkste vijanden van termieten.

De meeste soorten leven ondergronds of maken deels bovengronds gelegen nesten die erg groot kunnen worden. Een termietenkolonie kan honderden tot miljoenen individuen bevatten. Bij de meer gespecialiseerde soorten komen verschillende vormen voor die de kasten worden genoemd. Deze kasten bestaan uit zowel mannetjes als vrouwtjes, zij bouwen het nest en voeden de andere termieten (werkers) en andere bewaken het nest en jagen vijanden weg (soldaten). Iedere kolonie heeft een koningin en een koning, die samen voor het nageslacht zorgen.

Termieten komen over bijna de gehele wereld voor. Ze leven voornamelijk in tropische en subtropische gebieden, soms in gematigde streken of zeer hete omgevingen zoals woestijnen. Termieten leven oorspronkelijk niet in westelijke en noordelijke delen van Europa. Het is de enige invloedrijke groep van insecten die hier niet van nature voorkomt. Sinds enige decennia worden sommige soorten echter steeds vaker gezien en lijken zich hier te vestigen.

1. ↑ George O Poinar, Jr (2009). Description of an early Cretaceous termite (Isoptera: Kalotermitidae) and its associated intestinal protozoa, with comments on their co-evolution. Parasit Vectors.
2. ↑ Kleine Winkler Prins (1980). Dieren encyclopedie deel 8: STI - VU. Winkler Prins, Pagina 2290-2297. ISBN 90 10 02845 3.
3. ↑ Marcon (1983). Encyclopedie Van Het Dierenrijk. Atrium, p. 70. ISBN 90-6113-334-3.