Bilans wodny (także: bilans wody, bilans płynów) – ilość wody w ciałach organizmów żywych, w tym także człowieka, która jest dostarczana i usuwana z ustroju za pomocą różnych mechanizmów regulujących poziom płynów w organizmie[1]. Zadaniem tych procesów jest utrzymanie prawidłowego stopnia nawodnienia ustroju – bilans wodny jest zatem elementem homeostazy organizmu. W stanie zdrowia ilość wody traconej przez organizm powinna być równa ilości wody przyjmowanej; w takiej sytuacji bilans jest zerowy[1]. Organizm traci płyny w sposób widoczny z moczem i kałem, natomiast tak zwane niewidoczne straty odnoszą się do wody uciekającej przez skórę, traconej z potem i z powietrzem usuwanym z płuc[1]. Z kolei przyjmowanie wody odbywa się poprzez picie płynów i jedzenie pokarmów; ponadto woda nieustannie powstaje w organizmie w przebiegu różnorakich procesów chemicznych[1].
Podaż wody | Utrata wody | ||
---|---|---|---|
Płyny | 1000 ml | Parowanie przez skórę | 500 ml |
Woda w pokarmie | 1200 ml | Wydychanie pary wodnej | 350 ml |
Woda metaboliczna | 300 ml | Stolec | 150 ml |
Mocz | 1500 ml | ||
Całkowita ilość
wody przyjętej |
2500 ml | Całkowita ilość
wody utraconej |
2500 ml |
Patologią związaną z nadmiarem wody w organizmie jest przewodnienie, zaś niedobór wody w organizmie nazywany jest odwodnieniem.