Praindoevropljani

.

Praindoevropljani su hipotetički govornici rekonstruiranog indoevropskog prajezika, odnosno prahistorijski narod iz kalkolita (bakarnog doba)i ranog brončanog doba.

Nakon nekoliko stoljeća istraživanja, tokom druge polovine 20. stoljeća definirano je nekoliko teorija i hipoteza o indoeuropskoj pradomovini. U ovo pitanje uključena je lingvistika, arheologija i u posljednje vrijeme intenzivno genetika, u velikim i značajnim istraživačkim školama.

Indoevropljani nisu narod i ovaj se termin ne koristiti kao bilo kakva etnička ili rasna odrednica, kako se to često radilo tijekom posljednjeg stoljeća i nerijetko se još uvijek radi u političke svrhe, već se može koristiti isključivo kao lingvistička odrednica, za govornike indoevropskog prajezika, ili kao odrednica za populacije koje su naseljavale prostor i razvijali kulture, čije materijalne ostavštine tumačimo kao indoevropsku.^[1]

Pitanje tačne definicije ove problematike kompleksno je i tokom gotovo stotinu godina arheološkog promišljanja brojni su naučnici ponudili najrazličitije moguće definicije koje bi Indoeuropljane smjestile na određeni geografski prostor tokom određenog vremenskog perioda, odnosno izvorište koje bi objasnilo širenje i distribuciju indoevropskih naroda i jezika kakvu poznajemo kroz historiju i danas.

Prvu teoriju pod nazivom Kurganske teorije (ili stepska teorija), predložila je Marija Gimbutas. Ona smatra da je nastanak i širenje bakarnog doba u Evropu istovremeno predstavljao i migraciju Praindoevropljana sa prostora Jamna kulture u pontsko-kaspijskim stepama.

Prema anadolskoj teoriji, koju je predložio Colin Renfrew, domovina Praindoevropljana smještena je u Anadoliji, najkasnije do 6500. godine pne, čime su Praindoevropljani izjednačeni s nosiocima širenja neolita.

Armenska hipotezaArmensku hipotezu o domovini Praindoevropljana, zajednički su promovisali 1985. god. Gruzijac Tamaz V. Gamkrelidze i ruski lingvist Vyacheslav Ivanov, smatrajući da se Proto-indoevropski govorio za vrijeme 5-4. milenijuma pne. u istočnoj Anadoliji, južnom Kavkazu i sjevernoj Mesopotamiji^[2].

1. ↑ Ramona Felinger - INDOEUROPEIZACIJA U ARHEOLOŠKOM I LINGVISTIČKOM KONTEKSTU, SVEUČILIŠTE U ZAGREBU, FILOZOFSKI FAKULTET, Odsjek za arheologiju, Zagreb, 2018
2. ↑ Pradomovina Praindoevropljana u južnom kavkazu