Mengistu Haile Mariam

Mengistu Haile Mariam
Mengistu Haile Mariam in 1978
Sekretaris-generaal van die Ethiopiese Arbeidersparty
Ampstermyn 12 September 1984 – 21 Mei 1991
Voorafgegaan deur	Amp geskep
Opgevolg deur	Amp afgeskaf
President van Ethiopië
Ampstermyn 10 September 1987 – 21 Mei 1991
Vise	Fisseha Desta (1987–1991) Tesfaye Gebre Kidan (1991)
Eerste minister	Fikre Selassie Wogderess Hailu Yimenu Tesfaye Dinka
Voorafgegaan deur	Homself as Derg-voorsitter
Opgevolg deur	Tesfaye Gebre Kidan (waarnemend)
Derg-voorsitter en Staatshoof van Ethiopië
Ampstermyn 17 November 1974 – 28 November 1974
Voorafgegaan deur	Aman Mikael Andom
Opgevolg deur	Tafari Benti
Derg-voorsitter en Staatshoof van Ethiopië
Ampstermyn 3 Februarie 1977 – 10 September 1987
Vise	Atnafu Abate
Voorafgegaan deur	Tafari Benti
Opgevolg deur	Homself as President
Persoonlike besonderhede
Gebore	21 Mei 1937 (1937-05-21) (87 jaar oud) Caffa & Ghimirra, Galla-Sidamo, Italiaans-Oos-Afrika[1][2] (nou Ethiopië)
Politieke party	Ethiopiese Arbeidersparty (1984–1991)
Eggenoot/-note	Wubanchi Bishaw[3]
Kind(ers)	3
Militêre Diens
Lojaliteit	Keiserryk Ethiopië Derg Demokratiese Volksrepubliek Ethiopië
Diens/Tak	Ethiopiese Weermag
Rang	Luitenant-kolonel Opperbevelhebber
Oorloë/Veldslae	Ethiopies-Somaliese Grensoorlog 1964 Ethiopiese Burgeroorlog Eritrese Onafhanklikheidsoorlog Ogaden-oorlog

Mengistu Haile Mariam (Amharies: መንግስቱ ኃይለ ማርያም, uitgespreek as [mənɡɨstu haɪlə marjam]; gebore 21 Mei 1937^[1] Ander bronne gee 21 Mei 1941 ^[4] is 'n Ethiopiese soldaat en politikus wat van 1977 tot 1991 die leier van Ethiopië was. Hy was die voorsitter van die Derg, die sosialistiese militêre junta wat Ethiopië van 1977 tot 1987 regeer het, en van 1987 tot 1991 president van die Demokratiese Volksrepubliek Ethiopië (PDRE).

Die Derg het die mag oorgeneem in die Ethiopiese rewolusie ná die omverwerping van keiser Haile Selassie in 1974, en dit was die einde van die Salomoniese Dinastie wat Ethiopië sedert die 13de eeu regeer het. Mengistu het mededingers van die Derg verwyder en 'n diktator geword. Hy het probeer om die feodale ekonomie van Ethiopië te moderniseer deur 'n Marxisties-Leninisties-geïnspireerde beleid soos nasionalisering en grondherverdeling. Sy bloedige konsolidasie van mag in 1977-'78 staan bekend as die Rooi Terreur, 'n wrede onderdrukking van opposisiegroepe en burgerlikes ná 'n mislukte sluipmoordpoging van die Ethiopiese Rewolusionêre Volksparty (EPRP) in September 1976, nadat hulle die Derg se uitnodiging geïgnoreer het om by die unie van sosialistiese partye aan te sluit.

Interne rebellie en regeringsonderdrukking het die presidentskap van Mengistu gekenmerk, terwyl die Rooi Terreur-tydperk 'n stryd om oorheersing was tussen die Derg, die EVPP en hul teenstanders, die Sosialistiese beweging All-Ethiopia, wat hulle aanvanklik in lyn gebring het met die Derg. Terwyl hierdie interne konflik beveg is, is Ethiopië bedreig deur die Somaliese Inval sowel as die guerrillaveldtog van die Eritrese Volk se Bevrydingsfront wat onafhanklikheid geëis het vir Eritrea, destyds 'n provinsie van Ethiopië. Die Ogaden-oorlog van 1977–78 oor 'n betwiste grensstreek met Somalië was opvallend vir die prominente rol van Mengistu se Sowjet- en Kubaanse bondgenote in die verkryging van 'n Ethiopiese oorwinning. Die katastrofiese hongersnood van 1983–'85 het die regering se probleme onder internasionale aandag gebring.

Mengistu het in Mei 1991 na Zimbabwe vertrek nadat die PDRE-nasionale vergadering homself ontbind en gevra het vir 'n oorgangsregering. Sy vertrek het die Ethiopiese Burgeroorlog skielik beëindig. Mengistu woon steeds in Harare, Zimbabwe, en bly daar ondanks 'n Ethiopiese hofuitspraak dat hy skuldig bevind is aan die volksmoord. Die regering van Mengistu is na raming verantwoordelik vir die sterftes van meer as 1,2 miljoen Ethiopiërs.

1. ↑ ^{1,0 1,1} (en) "Profile: Mengistu Haile Mariam". BBC. 12 Desember 2006. Besoek op 13 Desember 2006.
2. ↑ (en) "Mengistu Haile Mariam | president of Ethiopia". Encyclopædia Britannica. URL besoek op 1 Desember 2024. 
3. ↑ (en) "Mengistu Haile Mariam's Biography". Durame News Online. 1 Mei 2012. Besoek op 6 Mei 2012.
4. ↑ (ru) "Эфиопия". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Junie 2006. Besoek op 21 Augustus 2006.