Pamir

Tadjikse Nasionale Park (Gebergtes van die Pamir)*
Unesco-wêrelderfenisterrein
Lugbeeld van die Pamir in Tadjikistan
Pamir Ligging van die Pamir in Tadjikistan
Koördinate: 38°45′54″N 72°18′19″O / 38.76500°N 72.30528°O / 38.76500; 72.30528
Lande	Tadjikistan
Tipe	Natuur
Kriteria	vii, viii
Verwysings	1252
Streek†	Asië
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie	2013  (37ste Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn. † Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Die Pamir (Kirgisies: Памир тоолору, Pamir Tooloru, پامىر توولورۇ; Persies: رشته کوه های پامیر‎, Rešte Kuhhā-ye Pāmir; Tadjiks: Ришта Кӯҳҳои Помир, Rishta Köhhoyi Pomir; Pasjtoe: د پامير غرونه‎, Da Pāmir Ğruna (of د پامیر د غرونو لړۍ); Oeigoers: پامىر ئېگىزلىكى, Памир Езгизлики, Pamir Ëzgizliki; Sanskrit: Sumeru; Oerdoe: پامیر کوهستان‬‎, Pamir Kuhestan; Vereenvoudigde Chinees: 葱岭; Tradisionele Chinees: 蔥嶺; pinyin: Cōnglǐng; Wade-Giles: Ts'ung-ling; Dungaans: Памир of Цунлин, Xiao'erjing: پَامِعَر of ڞوْلٍْ‬) is 'n bergreeks in Sentraal-Asië aan die kruispunt van die Himalaja met die Tiensjan, Karakoram, Kunlun en Hindoekoesj op die omstrede grense van Afghanistan, Indië, Kirgisië, Pakistan, Tadjikistan en die Volksrepubliek China. Die hoogste bergpiek, Kongur, is met 7 649 meter bo seevlak die hoogste berg wat volledig in die Chinese outonome gebied Xinjiang geleë is.

Die herkoms van die naam "Pamir" is onseker en dit is dalk afkomstig van 'n Turkse term wat "koue droë steppeweiding" of "hoë steppeweiding" beteken.^[1][2][3]

Die Pamir word deur die Amoedarja in die suide en die Sirdarja in die noorde begrens; in die ooste vloei die Tarimrivier. In die noordooste word die Pamir deur die Alay-vallei in Kirgisië van die Tiensjan geskei. In die suide grens dit langs die Wachan-korridor in Afghanistan aan die Hindoekoesj. In die ooste is die Yarkand-vallei in die Volksrepubliek China tussen die Pamir en die Kunlun geleë. Albei bronriviere van die Amoedarja, die Pamir en die Vakhsj, ontspring in die Pamir.

Die Pamir beslaan 'n oppervlakte van sowat 120 000 km², waarvan omtrent 12 500 km² bevrore is. Die Pamir is amper volledig in die Tadjikistanse outonome gebied Gorno-Badakhshan geleë, die mees noordelike deel behoort aan Kirgisië, die ooste aan die Volksrepubliek China en die suide aan Afghanistan. Die Tadjikse Nasionale Park (Gebergtes van die Pamir) is in 2013 deur Unesco as wêrelderfenisgebied gelys.

1. ↑ (de) Der Große Brockhaus Encyclopædia vol. 14 (1933), bl. 96 (online): Pamir [ˈpaːmiːr, ˈpaːmir, paˈmiːr; türkisch »kalte Steppenweide«]
2. ↑ (de) Ewald Banse: Lexikon der Geographie, G. Westermann 1923, bl. 272: Pamir (kirgis. „kalte, trockene, hohe Steppenweide")
3. ↑ (de) Rudolf Köster: Eigennamen im deutschen Wortschatz: Ein Lexikon Geargiveer 28 Maart 2019 op Wayback Machine. de Gruyter 2002, ISBN 978-3-11-017702-2, bl. 132: Der Pamir (türk. »kalte Steppenweide«)