Sakse

Freistaat Sachsen (Duits)
Swobodny stat Sakska (Opper-Sorbies)
Vrystaat Sakse

Landsvlag	Landswapen
(Besonderhede)	(Besonderhede)
Basiese gegewens
Ampstaal:	Duits en Opper-Sorbies
Hoofstad:	Dresden
Stigting:	3 Oktober 1990
Volkslied (Landeshymne):	geen
Oppervlakte:	18 449,986 km²[1] (10de)
Bevolking:	4 089 467[2] (6de) (31 Desember 2023)
Bevolkingsdigtheid:	221 inwoners / km² (8ste)
BBP  - Totaal (8ste)  - % Verandering teenoor vorige jaar  - per inwoner	2023 155,982 miljard €[3] 6,7% (2022) 38 142 €
Totale skuldlas:	6,047 miljard €[4] (30 Junie 2024)
Skuldlas per inwoner:	1 479 € (30 Junie 2024)
Werkloosheidsyfer:	6,5[5] (November 2024)
ISO 3166-2:	DE-SN
Amptelike webwerf:	www.sachsen.de
Politiek
Eerste minister:	Michael Kretschmer (CDU) (sedert 13 Desember 2017)
Regerende partye:	CDU en SPD
Setels in die parlement (Landtag) (120 setels) (2019: 119 setels):	CDU 41 (2019: 45) AfD 40 (38) BSW 15 (–) Bündnis 90/Grüne 7 (12) SPD 10 (10) Die Linke 6 (14) Freie Wähler 1 (–)
Laaste verkiesing:	1 September 2024
Volgende verkiesing:	2029
Parlementêre verteenwoordiging
Stemme in die Federale Raad (Bundesrat):	4 (van 69)
Kaart

Sakse (Duits: Sachsen, [zaksn̩], luister (hulp·inligting); Opper-Sorbies: Sakska), amptelik die Vrystaat Sakse (Freistaat Sachsen, afkorting: SN; Swobodny Stata Sakska), is 'n deelstaat in die suidooste van Duitsland. Dresden is die hoofstad en Leipzig is met 531 582 inwoners die grootste stad van Sakse.

Die deelstaat grens in die ooste aan Pole, aan die Tsjeggiese Republiek in die suide, die deelstate Brandenburg, Sakse-Anhalt en Thüringen in die noorde en weste, en – oor 'n afstand van sowat 25 km in die suide – aan die deelstaat Beiere.

Duitse setlaars het hulle vanaf die 11de eeu in die gebied van die huidige deelstaat gevestig. In die volgende ses eeue het Sakse sy staatsgebied steeds verder uitgebrei om een van die magtigste moondhede binne die losse verbond van Duitse state te word wat gesamentlik die Heilige Romeinse Ryk gevorm het. Op die hoogtepunt van sy mag het die Koninkryk Sakse ook die gebied van die huidige deelstaat Thüringen en groot dele van Silesië ('n streek wat tans deel uitmaak van Pole) ingesluit.

Ná die Napoleontiese Oorloë aan die begin van die 19de eeu is uitgestrekte landsdele in die weste en noorde in 1815 aan Sakse se groot politieke mededinger Pruise afgestaan, terwyl gebiede oos van die Neiße-rivier in 1945 onder Poolse administrasie gekom het. Die rivier vorm sedertdien 'n natuurlike oostelike grens met Pole. Die regerende dinastie van die Huis van Wettin het in 1919 met die ineenstorting van die politieke strukture van die Duitse Keiserryk afstand van die Saksiese troon gedoen. Sakse dra sedertdien – as een van slegs drie Duitse deelstate naas Beiere en Thüringen – die (suiwer seremoniële) titel Vrystaat.^[6]

Tradisioneel vorm die streek rondom Chemnitz en Zwickau die industriële hartland van Sakse. Die oorspronge van die Saksiese motorbedryf, wat steeds meer as 'n derde van die deelstaat se uitvoere na die buiteland verteenwoordig en aangedryf word deur nuwe aanlegte van BMW en Porsche, strek terug tot in die laat 19de eeu. Ander belangrike bedrywe sluit masjienbou, chemie en biotegnologie in. Dresden het reeds in die tyd van die Duitse Demokratiese Republiek tot 'n spilpunt van die mikroëlektronikabedryf gegroei. Vandag word hier die grootste konsentrasie van ondernemings in dié bedryf in Europa (en vyfde grootste ter wêreld) aangetref wat aan die deelstaat die Engelse bynaam Silicon Saxony besorg het.^[7]

1. ↑ (de) "Flächennutzung". Statistisches Landesamt des Freistaates Sachsen. 2022. Besoek op 18 Desember 2024.
2. ↑ (de) "Bevölkerungsstand, Einwohnerzahlen". Statistisches Landesamt des Freistaates Sachsen. 31 Desember 2023. Besoek op 18 Desember 2024.
3. ↑ (de) "Bruttoinlandsprodukt von Sachsen von 1991 bis 2023". Statista. Maart 2024. Besoek op 18 Desember 2024.
4. ↑ (de) "Vorläufiger Schuldenstand der Länder". destatis. 30 Junie 2024. Besoek op 18 Desember 2024.
5. ↑ (de) "Arbeitslosenquoten im November 2024 – Länder und Kreise". Statistik der Bundesagentur für Arbeit. November 2024. Besoek op 18 Desember 2024.
6. ↑ (de) Derek Lewis (red.): Contemporary Germany. A Handbook. London: Hodder Arnold 2001, bl. 57
7. ↑ (de) Standort Sachsen: Industriestandort. Besoek op 29 Mei 2018