Back BRICS AF بريكس Arabic BRICS AST BRICS AZ БРИКС BA БРІКС BE БРІКС BE-X-OLD БРИКС Bulgarian ব্রিক্স Bengali/Bangla BRICS BS
 |
Artikulu edo atal hau ez dator bat formatu hitzarmenekin. |
 | |
 | |
|
Historia - Sorrera
BRIC terminoa hasieran atzerriko inbertsio-estrategien testuinguruan garatu zen. 2001ean argitaratutako Building Better Global Economic BRICs lanean sartu zen, Goldman Sachs Asset Management-eko orduko zuzendari Jim O'Neill-ek proposatuta.
2006ko irailean, hasierako lau BRIC estatutako (Brasil, Errusia, India eta Txina) atzerri ministroak New York hirian elkartu ziren, Nazio Batuen Batzar Nagusiko eztabaidaren esparruan, goi-mailako bilera sorta bati hasiera emanez. 2009ko ekainaren 16an, Errusiako Yekaterinburg hirian, diplomazia osoa biltzen zuen bilera egin zen.
BRIC taldearen lehenengo goi-bilera ofiziala, Yekaterinburg hirian egin zena, 2009ko ekainaren 16an hasi zen, eta Brasil, Errusia, India eta Txinako buruzagiak —Luiz Inácio Lula da Silva, Dmitry Medvedev, Manmohan Singh eta Hu Jintao— bertan izan ziren. Goi-bilerak egoera ekonomiko globala hobetzea eta finantza-erakundeak eraldatzea izan zituen ardatz, eta lau herrialdeen arteko etorkizuneko lankidetza hobetzeko moduak aztertu ziren. Halaber, BRIC kideen 3/4ak bezala garapen-bidean dauden herrialdeak nazioarteko gaietan gehiago sartzeko moduak ere aztertu ziren.
2009ko Yekaterinburg-eko goi-bileraren ostean, BRIC herrialdeek dibertsifikatua, egonkorra eta aurreikusgarria izango zen erreserba-moneta global berri baten beharra adierazi zuten. Adierazpenak ez zuen zuzenean kritikatu AEBetako dolarraren "nagusitasun" hautemana —Errusiak lehenago kritikatu zuena— baina dolarraren balioak beherakada izan zuen beste moneta nagusien aurrean.
2010eko Hedapena
2010ean, Hegoafrikak BRIC taldean sartzeko urratsak hasi zituen, eta haren onarpen prozesua urte horretako abuztuan hasi zen. Hegoafrika kide nazio bihurtu zen ofizialki 2010eko abenduaren 24an, Txinak gonbidatu ondoren eta beste BRIC herrialdeek onartu ondoren. Taldeak BRICS izena hartu zuen, "S" letrak Hegoafrika ordezkatzen duelarik, kide berria islatzeko. 2011ko apirilean, Hegoafrikako presidente Jacob Zumak BRICSen goi-bileran parte hartu zuen, Sanyan, Txinan, kide osorik.
Garapenerako Banku Berria
2012ko ekainean, BRICS herrialdeek 75.000 milioi dolar bideratzea hitzeman zuten Nazioarteko Diru Funtsaren (IMF) mailegu-ahalmena areagotzeko. Hala ere, mailegu hori IMFren bozketa-erreformen baldintzapean zegoen. 2013ko martxoan, Durbanen egindako bosgarren BRICS goi-bileran, kide diren herrialdeek nazioarteko finantza-erakunde bat sortzea adostu zuten, Mendebaldeak nagusitutako FMI eta Munduko Bankuarekin lankidetzan jarduteko. Garapenerako Banku Berri hau 2014rako sortzea aurreikusi zuten.
BRICS buruzagien 2013ko irailaren bileran, San Petersburgon, Txinak 41.000 milioi dolar bideratzea adostu zuen, eta Brasil, India eta Errusiak 18.000 milioi bakoitzak, Hegoafrikak 5.000 milioi. Txinak, munduko atzerriko erreserba handienak zituenak eta funtsera ekarpen handiena egin zuenak, lidergo-paper handiagoa izan nahi zuen. 2013ko urrian, Errusiako finantza-ministro Anton Siluanovek adierazi zuen 100.000 milioi dolarreko funts bat sortzea aurreikusita zegoela 2014ko hasieran. Brasilgo finantza-ministro Guido Mantegak berretsi zuen funts hori 2014ko martxorako sortuko zela. Hala ere, 2014ko apirilerako, oraindik erreserba funtsa eta garapenerako bankua ez ziren ezarri, eta data 2015era atzeratu zuten.
2014ko uztailean, Fortaleza hirian egin zen seigarren BRICS goi-bileran, 100.000 milioi dolarreko Garapenerako Banku Berria sortzeko dokumentua sinatu zuten BRICS kideek (lehen "BRICS Garapenerako Bankua" bezala ezagutua), eta beste 100.000 milioi dolarreko erreserba funts bat ere ezarri zuten. Fortaleza goi-bileraren ostean, BRICSen bilera bat egin zen UNASUReko presidenteekin Brasilian.
Beste ekimen batzuk
2011z geroztik, BRICS herrialdeetako Estatistika Institutu Nazionalek (IBGE, Rosstat, Txinako Estatistika Bulegoa, Indiak Estatistika Zentrala eta Estatistika Hegoafrika) urteroko argitalpen estatistiko bateratua argitaratzen dute, estatistiken ekoizpena perspektiban jartzeko eta metodologiak eta emaitza estatistikoak alderatzeko. Argitalpen honek datu plataforma bakar bat eskaintzen die parte hartzen duten herrialdeei.
2012az geroztik, BRICS taldeak itsaspeko komunikazio-zuntz optikoko sistema bat ezartzea planifikatu du, BRICS herrialdeen arteko telekomunikazioak bermatzeko, BRICS Kablea izenarekin. Proiektua, partzialki, AEBetako Segurtasun Agentzia Nazionalak AEBetako lurraldean sartutako eta ateratako telekomunikazioak espiatzen ari zelako jarri zen martxan. 2023rako, kable-sarearen eraikuntza ez zen hasi.
2019ko abuztuan, BRICS herrialdeetako komunikazio-ministroek asmo gutun bat sinatu zuten Informazio eta Komunikazio Teknologiaren sektorean lankidetzan aritzeko, Brasilian, BRICS taldeko komunikazio-ministroen bosgarren bileran.
Garapenerako Banku Berriak 15.000 milioi dolar ematea aurreikusi zuen kide diren estatuei ekonomia ahulenei laguntzeko. Kide diren herrialdeak COVID-19 aurreko merkataritza-egoerara itzultzea espero zuten. 2020ko BRICS goi-bilera birtualki egin zen San Petersburgon, Errusian, eta COVID-19 pandemiari aurre egiteko moduak eta sistema multilateralaren erreformak eztabaidatu ziren. 2021eko hamahirugarren BRICS goi-bileran, Indiako lehen ministro Narendra Modik COVID-19 jatorria argitzeko ikerketa gardena eskatu zuen Munduko Osasun Erakundearen bidez, "herrialde guztien" lankidetzarekin; jarraian, Txinako buruzagi Xi Jinping-ek BRICS herrialdeei "politizazioari aurka egiteko" eskatu zien.
2023ko maiatzean, Hegoafrikak Vladimir Putin eta Errusiako beste funtzionario batzuei inmunitate diplomatikoa ematea iragarri zuen, ICCren atxilotze-agindua egon arren BRICSen 15. goi-bileran parte har zezaten. 2023ko uztailean, Errusiako presidenteak iragarri zuen ez zela pertsonalki parte hartuko 2023ko abuztuaren 22tik 24ra Johannnesburgen egingo zen BRICS goi-bileran; hala ere, BRICS buruzagien saioetan eta Foroan urrunetik parte hartuko zuela esan zuen.
2024ko Hedapena
2023ko abuztuan, BRICSen 15. goi-bileran, Cyril Ramaphosa Hegoafrikako presidenteak jakinarazi zuen sei herrialde berri gonbidatu zituztela taldera: Argentina, Egipto, Etiopia, Iran, Saudi Arabia eta Arabiar Emirerri Batuak. Kide izate osoa 2024ko urtarrilaren 1ean hasi behar zen. Hala ere, 2023ko azaroan Argentinako hauteskundeak Javier Milei presidente izendatzean, herrialdearen kide izateko eskaera erretiratzea erabaki zuen. 2023ko azaroaren 30ean, Argentinako Atzerri ministro berri Diana Mondinok berretsi zuen Argentina ez zela BRICSen kide izango. 2023ko abenduaren 29an, Argentinako Gobernuak gutun bat bidali zien BRICS buruzagiei eskaera-prozesutik erretiratzeko asmo ofiziala jakinarazteko.
Saudi Arabiak ez zuen BRICSen parte hartu 2024aren hasieran aurreikusita zegoen bezala, eta 2024ko urtarrilaren erdialdean oraindik hausnartzen ari zirela jakinarazi zuten. 2024ko apirilerako, gaia aztertzen ari ziren oraindik. Hedapena Hegoalde Globaleko herrialdeekin Mendebaldeak nagusitutako mundu ordenari aurre egiteko plan gisa aurkeztu zuten antolatzaileek. China Daily-k adierazi zuen BRICS gehiago garapen-bidean dauden herrialdeak sartzeko interesa erakutsi zuela.