Pogrzeb wodza Rusów, obraz pędzla Henryka Siemiradzkiego. Państwowe Muzeum Historyczne, Moskwa.Ruś w połowie IX wieku. Barwą czerwoną oznaczono najstarsze grody ruskie – obszary tę stanowię kolebkę państwowości ruskiej. Linią niebieską oznaczono granice Kaganatu Chazarskiego. Rusowie toczyli z Chazarami w IX w. wiele wojen i wyparli ich ostatecznie w X wieku z terytoriów dzisiejszej Ukrainy i południowej Rosji.Szlaki wędrówek Rusów w IX wieku. Barwą czerwoną oznaczono szlak "saraceński", fioletową szlak "od Waregów do Greków".
Rusowie (także Rusini; inne nazwy: Rhosowie, Rosowie) – lud o prawdopodobnie wieloetnicznym pochodzeniu, który miał skolonizować dorzecza Wołchowa, Wołgi i Dniepru i utworzyć tam organizacje państwowe nazywane po ich późniejszym zjednoczeniu Rusią Kijowską. Od nich pochodzi także nazwa kraju Rosja[1].
W tradycyjnej historiografii zachodniej dominuje hipoteza, iż Rusowie byli ludem nordyckim, podczas gdy w historiografii słowiańskiej, a szczególnie w starszej rosyjskiej, iż był to lud pochodzenia słowiańskiego[1], obecnie pogląd ten ulega weryfikacji[2].
↑Вся жe Русь стала называться Gardariki — «страна гардов» (= городов). На ранних этапах своeй истории Рюриково городище (дрeвнeйший Новгород русских лeтописeй IX — X вв.) являлось резиденцией князeй — Рюрика, Олeга, откуда в 882 г. [w:] Anders Hedman, Анатолий Николаевич Кирпичников. Викинги и Славяне. 1998