Back ديري Arabic ديرى (تجمع سكان فى ديرى سيتى اند سترابان) ARZ Derri AZ دری (شهر) AZB Ландандэры BE Дери Bulgarian Doire (kêr) BR Derry Catalan Derry (kapital sa distrito) CEB Londonderry Czech
Derry Daire of Doire (Iers) Londonderry | |
|---|---|
Stad | |
 Anti-kloksgewys van bo: Die Austin's-afdelingswinkel, Derry se stadsmuur, Free Derry Corner, Vredesbrug oor die Foylerivier, 'n nagaansig van Derry, Diamond-oorlogsmonument, die skulptuur Hands Across the Divide. | |
 Wapen | |
| Byname: The Walled City | |
  Derry | |
| Koördinate: 55°0′00″N 7°20′00″W / 55.00000°N 7.33333°W | |
| Land | .svg){kind=small} Verenigde Koninkryk |
| Land (VK) | Noord-Ierland |
| County | Londonderry |
| Distrik | Derry City |
| Hoogte | 25 m (82 ft) |
| Bevolking | |
| • Totaal | 83 652 |
| Tydsone | UTC+00:00 (MGT) |
| • Somertyd | UTC+01:00 (BST) |
| Poskode | BT47, BT48 |
| Skakelkodes | 028 |
| Webwerf | www.derrystrabane.com |
Derry of Londonderry (amptelike naam) is die tweede grootste stad in Noord-Ierland (en die vierde grootste op die eiland Ierland) met 'n merendeels Rooms-Katolieke bevolking van 83 652 volgens die Sensus van 2012. Saam met die nabygeleë Letterkenny vorm Derry die ekonomiese middelpunt van Ierland se noordweste.
Derry is aan die Foylerivier se monding in die Lough Foyle naby die grens met die graafskap Donegal in die Republiek van Ierland geleë, 'n gebied waarmee die stad eeue lank nou bande gehandhaaf het. Sint Colmcille (ook bekend as Sint Columba), 'n heilige uit Tír Chonaill (die historiese naam vir Donegal) word tradisioneel as stadstigter beskou wat volgens oorlewerings hier omstreeks 546 'n klooster gestig het.
Derry staan vandag veral vir sy goed bewaarde stadsmuur bekend wat in die vroeë 17de eeu deur Londense handelmaatskappye opgerig is om die stad teen aanvalle deur Ierse hoofde te beskerm - van daar die bynaam "The Walled City".
Derry se stadsmuur, die enigste volledig bewaarde in Ierland, loop oor 'n afstand van 1,5 km rondom die historiese middestad en dien tans as 'n unieke staproete met verskillende uitsigpunte.[1] Trappe bied toegang tot die 17de eeuse versterkings. Langs die stadsmuur word Europa se grootste versameling van kanonne met gedokumenteerde oorsprong vertoon.
Die verskillende name en byname, waarmee na die stad verwys word, weerspieël sy geskiedkundige en argitektoniese erfenis. Die oorspronklike Ierse stadsnaam Daire of Doire beteken "eikebos" en is later verengels tot Derry. Derry is as eerste beplande stad in Ierland in 1613 deur Britse setlaars naby 'n ouer Ierse nedersetting gestig. Volgens 'n koninklike oktrooi, wat op 10 April 1662 aan Derry verleen is, is die voorsetsel London voor die stadsnaam gevoeg - 'n verwysing na die betreklik groot finansiële bydrae wat Londen se invloedryke gildes tot die setlaarskolonie gemaak het, ongeag die City of London se ambivalente houding teenoor die projek. Weens sy ondeurdringbare stadsmure, wat tydens die Beleg van Derry in 1688 en 1689 nie ingeneem kon word nie, is aan die stad later die bynaam Maiden City verleen. Terwyl dit vandag algemeen as Derry bekend staan, is Londonderry as die amptelike naam eweneens steeds in gebruik, veral onder Noord-Ierse Protestantse Unioniste.
Gedurende die Tweede Wêreldoorlog het Derry vanweë sy strategiese ligging 'n belangrike rol as die Geallieerde magte se mees westelike vlootbasis in Europa gespeel. Op die hoogtepunt van die oorlog was 20 000 soldate van verskillende nasionaliteite hier gestasioneer. Die stad handhaaf steeds sy historiese bande met die Amerikaanse Vloot.
Gedurende die Troubles, die tydperk van onluste tussen 1969 en 1998, was Derry een van die brandpunte van Republikeins-nasionalistiese verset teen die Britse administrasie van Noord-Ierland en die stasionering van Britse troepe. Ná die Goeie Vrydagooreenkoms het Derry 'n nuwe rol begin speel as kulturele en opvoedkundige sentrum van Noordwes-Ierland. Die vroeëre Ebrington Barracks, wat as openbare plein herskep is, en die nuwe Peace Bridge of Vredesbrug oor die Foylerivier versinnebeeld die vredesproses.