Quechua

Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien Quechua (volk).

Quechua Runa simi
Gepraat in:	Argentinië  Bolivië  Chili  Colombia  Ecuador  Peru
Totale sprekers:	10 miljoen[1]
Rang:	69
Taalfamilie:	Amerikaans  Quechua
Skrifstelsel:	Latynse alfabet
Amptelike status
Amptelike taal in:	Bolivië  Ecuador  Peru
Gereguleer deur:	geen
Taalkodes
ISO 639-1:	qu
ISO 639-2:	que
ISO 639-3:	que
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat.

Quechua (Runa simi, letterlik: "mense se taal") is die belangrikste inheemse taal van Suid-Amerika wat deur sowat 10 miljoen mense in die Andesstreek van Argentinië, Bolivië, Chili, Colombia, Ecuador en Peru gepraat word. Dit word veral deur die Quechua gepraat en vorm saam met Aymara, Guaraní en Spaans die amptelike tale van Bolivië, saam met Spaans van Ecuador asook saam met Aymara en Spaans die amptelike tale van Peru. Daarbenewens was Quechua die amptelike taal van die uitgestrekte Inka-ryk en die uitbreiding van dié taal het met die uitbreiding van dié ryk gepaard gegaan.

Quechua word oorwegend in die noorde van Argentinië, in die suide van Bolivië, in die buitenste noorde van Chili, in die buitenste suide van Colombia, in Ecuador en Peru gepraat. Quechua bevat die vier dialekte I (Sentraal), II-A (Noord-Peruaans), II-B (Noordelik) en II-C (Suidelik). Dit vorm sy eie taalfamilie. Sommige taalkundiges groepeer Quechua saam met Aymara onder die Quechumara-tale, hoewel dit algemeen betwis word. Die ooreenkomste in woordeskat en 'n paar opvallende strukturele ooreenkomste word aan lenings en langtermyn plaaslike kontakte toegeskryf. Bekende Afrikaanse leenwoorde uit Quechua sluit koka, kondor, ghwano, lama, pampa, ponsjo, poema, quinine, quinoa, vicuña en dalk gaucho in.

1. ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Quechua". Ethnologue. Besoek op 9 Desember 2021.